Κυπριακό: Συνέχιση συνομιλιών με τη «σφραγίδα» ευρύτερων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων

Συνέχιση συνομιλιών με τη «σφραγίδα» ευρύτερων ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων

 

 

 

 

Την Τετάρτη 18 Γενάρη θα συνεχιστούν στη Γενεύη της Ελβετίας οι συνομιλίες για το Κυπριακό, που την περασμένη βδομάδα μπήκαν σε νέα κρίσιμη φάση, επιβεβαιώνοντας ότι η διχοτομική λύση που προωθείται συνδέεται με όλα σχεδόν τα κρίσιμα «μέτωπα» σε Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή.

Η πρώτη φάση της Διάσκεψης για την Ασφάλεια, που ολοκληρώθηκε την περασμένη Πέμπτη, αλλά και οι συνομιλίες Αναστασιάδη – Ακιντζί, οι οποίες μια μέρα πριν είχαν καταλήξει στην κατάθεση χαρτών για το Εδαφικό, αποτύπωσαν αφενός τις σημαντικές διαφωνίες που παραμένουν, αφετέρου το αυξημένο ενδιαφέρον για να υπάρξει συμβιβασμός.

Στη Διάσκεψη αποφασίστηκε να συσταθεί Ομάδα Εργασίας (με τεχνοκράτες) που την Τετάρτη θα ξεκινήσει τις εργασίες της εξετάζοντας πιο συγκεκριμένα “ανησυχίες” και προτάσεις για την Ασφάλεια, ενώ όταν παρουσιάσει κάποιο «πόρισμα», θα συνεχιστεί η Διάσκεψη «σε πολιτικό επίπεδο». Για τα «εκκρεμούντα θέματα στα άλλα κεφάλαια» οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν μεταξύ των δύο πλευρών στην Κύπρο. Στο Ανακοινωθέν επιβεβαιώθηκε «η πλήρης δέσμευση των τριών εγγυητριών δυνάμεων να υποστηρίξουν την επίτευξη συνολικής συμφωνίας».

Το βασικό κορμό της Διάσκεψης αποτελούσαν η Κυπριακή Δημοκρατία – η οποία ουσιαστικά τσουβαλιάστηκε ως «κοινότητα», στο ίδιο επίπεδο με την ηγεσία των Κατεχομένων – το ψευδοκράτος και οι τρεις «εγγυήτριες δυνάμεις», που σε πρώτη φάση εκπροσωπήθηκαν από τους υπουργούς Εξωτερικών. Ωστόσο, οι εξελίξεις γύρω από το Κυπριακό αφορούν πολύ περισσότερους, όπως αποτύπωσε και η παρουσία της ΕΕ στη συνάντηση, ως «παρατηρητή» αλλά και «ενδιαφερόμενου μέρους». Επίσης, ενεργό ρόλο έχουν αναλάβει και άλλες δυνάμεις, με πρώτες τις ΗΠΑ, που έχουν κιόλας καταρτίσει σχέδια για το πώς θα πρωτοστατήσουν στην «αξιοποίηση» του άφθονου φυσικού πλούτου της περιοχής αλλά και πώς θα διασφαλίσουν πλεονεκτήματα στη γεωπολιτική αναμέτρηση που οξύνεται κυοφορώντας ήδη διάφορες ανακατατάξεις.

Με λίγα λόγια, η βδομάδα που πέρασε έδειξε ότι η διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού εξελίσσεται σε μια «αρένα», όπου στις πλάτες όχι απλά του λαού της Κύπρου αλλά ολόκληρης της περιοχής, ισχυρά ιμπεριαλιστικά «θηρία» αναμετρούνται για τις νέες ισορροπίες που θα προκύψουν, ανεξάρτητα από το πού θα καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις, με έπαθλο ποιος θα πρωτοστατήσει στους νέους γύρους αντιλαϊκών επιθέσεων που θα ξεσπάσουν σε όλα τα επίπεδα.

Ο «Ριζοσπάστης» επιχειρεί σήμερα μια βασική καταγραφή του ευρύτερου πλέγματος επιδιώξεων με το οποίο κάθε πλευρά συμμετέχει σε αυτό το αλισβερίσι.

    

Διευρύνονται οι αντιλαϊκές διεργασίες

Οι επιδιώξεις όλων των εμπλεκόμενων πλευρών

Οι αξιώσεις με τις οποίες η Τουρκία προσέρχεται στο τραπέζι του Κυπριακού είναι ενδεικτικές του πόσο ευρύτερες είναι οι μεθοδεύσεις που κάθε πλευρά προωθεί. Το ζήτημα για την τουρκική πλουτοκρατία είναι γενικότερα η θέση από την οποία θα υπερασπιστεί τα στρατηγικά της συμφέροντα σε μια περίοδο γενικότερων ανακατατάξεων, αφετηρία βέβαια από την οποία προσεγγίζουν το Κυπριακό, όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές.

Οι ισορροπίες γενικά στη Μέση Ανατολή είναι πολύ ρευστές. Την «αντιμετώπιση των τζιχαντιστών» δεν αποκλείεται να ακολουθήσει η δραστική αναβάθμιση των Κούρδων. Το μέλλον της ίδιας της Συρίας (που παραμένει πεδίο εκδήλωσης σφοδρών αντιθέσεων) παραμένει αβέβαιο, ανατρέπονται αρκετές προβλέψεις στα πεδία των μαχών, ενώ και οι προτεραιότητες κέντρων όπως οι ΗΠΑ φαίνεται ότι επανεξετάζονται. Δεδομένα όπως τα παραπάνω αυξάνουν την αβεβαιότητα για το τουρκικό κεφάλαιο, σε συνθήκες μάλιστα που οι εξελίξεις στην εγχώρια οικονομία δημιουργούν ανησυχία. Η επιμονή για διατήρηση των τουρκικών «εγγυήσεων» και στρατευμάτων στην Κύπρο, τουλάχιστον στην τουρκοκυπριακή «πολιτεία», αφορά τα γεωστρατηγικά «πατήματα» της Αγκυρας στην περιοχή, το ρόλο και τα οφέλη που θα αποκτήσει από τους νέους δρόμους μεταφοράς Ενέργειας που ήδη χαράσσονται στο χάρτη.

Φυσικά, η τακτική της Τουρκίας δεν μπορεί να μη λαμβάνει υπόψιν τις κινήσεις των άλλων πλευρών. Ομως, όποιες διαθέσεις «συμβιβασμού» κι αν εκδηλωθούν, θα εκδηλωθούν με αφετηρία την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της τουρκικής πλουτοκρατίας, η οποία – πρέπει να σημειωθεί – ότι ειδικά τους τελευταίους μήνες εντείνει την επιθετικότητά της σε πολλά πεδία, αναζητώντας πρωτοβουλίες κινήσεων και σε στρατιωτικό επίπεδο (βλ. επιχειρήσεις σε Συρία και Ιράκ, στο όνομα της «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας»).

Οι επιδιώξεις της Αθήνας

Από την πλευρά της, η Ελλάδα, δηλαδή η αστική τάξη, διεκδικεί μερίδιο στις κολεγιές που στήνονται εδώ και καιρό στην Ανατολική Μεσόγειο, με την κυβέρνηση έτοιμη να συνεισφέρει σε σειρά ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών (βλ. υπεράσπιση «ασφάλειας» μέσα και από επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ).

Αργά προχτές το βράδυ, σημείωμα του Μεγάρου Μαξίμου τόνιζε πως «η ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προστατεύσει και να αξιοποιήσει τη σημαντική δυναμική που έχει δημιουργηθεί για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση» (του Κυπριακού), επιμένοντας να μιλά για «σημαντική πρόοδο» στις συνομιλίες. Επιπλέον, επέκρινε «φοβικές λογικές» και επισήμαινε ότι «επιδιώκουμε σταθερά την εξεύρεση κοινού εδάφους στο πλαίσιο των συνομιλιών, προκειμένου να συνεχίσει τις εργασίες της η Διάσκεψη της Γενεύης με τη συμμετοχή και του πρωθυπουργού».

Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ πρωτοστατεί εδώ και καιρό στη διαμόρφωση «εναλλακτικών» σχημάτων για την ασφάλεια. Από τη Γενεύη, ο ΥΠΕΞ, Ν. Κοτζιάς, αναφέρθηκε στο «δημιουργικό ρόλο» που θα μπορούσε να παίξει ο ΟΑΣΕ (όπου συμμετέχουν σημαντικά ιμπεριαλιστικά κέντρα) και χαρακτήρισε «μεγάλη υπόθεση» τις προτάσεις για τη δημιουργία μέχρι και «διεθνούς αστυνομίας». Την ίδια στιγμή, εδώ και καιρό έχουν γίνει γνωστές οι σκέψεις για «Σύμφωνα Φιλίας» Ελλάδας – Τουρκίας – Κύπρου, με το βλέμμα στραμμένο και στην εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της περιοχής, για τους οποίους ήδη «ξερογλείφονται» πανίσχυροι μονοπωλιακοί κολοσσοί.

Φυσικά, πρέπει να είναι σαφές ότι για το ελληνικό κεφάλαιο, το Κυπριακό από την πρώτη στιγμή αξιοποιήθηκε ως βασικό «χαρτί» για τη συμμετοχή του στους αντιλαϊκούς ανταγωνισμούς και σχεδιασμούς στη «γειτονιά» μας, και από αυτήν την πλευρά οι «επιδόσεις» της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θα καθορίσουν μια σειρά ζητήματα. Από τις αρχές της βδομάδας, αναζωπυρώθηκαν και οι εκκλήσεις για «εθνική συναίνεση» και «ενότητα» στο όνομα της κρισιμότητας των εξελίξεων στο Κυπριακό, που επεκτάθηκαν βέβαια και στα υπόλοιπα «μέτωπα», με βασικό την προώθηση των επόμενων αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων που επανέρχονται και μέσα από την επόμενη φάση της «αξιολόγησης».

Μπλεγμένα ισχυρά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα

Εξίσου χαρακτηριστικό για την αξία που έχουν οι εξελίξεις στο Κυπριακό είναι και το εύρος των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων που έχουν κινητοποιηθεί: Η Μεγάλη Βρετανία, από τη θέση και της εγγυήτριας δύναμης, δεν προτίθεται σε καμία περίπτωση να παραιτηθεί από τα πλεονεκτήματα που ιστορικά διασφάλισε ως κατοχική δύναμη στην Κύπρο για ολόκληρες δεκαετίες. Για αυτό και δεν συζητά επ’ ουδενί λόγω κατάργηση των στρατιωτικών της βάσεων στο Νησί, με δεδομένο μάλιστα ότι και το βρετανικό κεφάλαιο μπαίνει σε αχαρτογράφητα νερά ενόψει «εξόδου από την ΕΕ» κ.τ.λ.

Οι ΗΠΑ είναι καθαρό ότι πρωτοστατούν εδώ και καιρό για να ολοκληρωθεί ο συμβιβασμός με τη νέα λύση τύπου «σχεδίου Ανάν», με έμπειρους διπλωμάτες τους να πηγαινοέρχονται κάθε μήνα σε Λευκωσία, Αθήνα και Αγκυρα «σπρώχνοντας» μέχρι και εμπλοκή του ΝΑΤΟ ή άλλων πολυεθνικών «σχημάτων» στην υπόθεση της ασφάλειας της Κύπρου, αλλά και διαμηνύοντας με τον έναν ή άλλον τρόπο ότι δεν θα επιτρέψουν μεγάλες γεωπολιτικές ανατροπές στην περιοχή. Ενδεικτικά είναι π.χ. τα καυστικά σχόλια της υφυπουργού Εξωτερικών Β. Νούλαντ για τα «ανοίγματα» της Ρωσίας στην περιοχή. Αλλωστε, και η Μόσχα δεν μένει θεατής στις διεργασίες στην Αν. Μεσόγειο, όπου και αναζητά διάφορες γέφυρες συνεργασίας.

Μεγάλη είναι η αποφασιστικότητα με την οποία και η ΕΕ επιδιώκει ρόλο στο αλισβερίσι, όπως αποτύπωσε και η παρουσία των Γιούνγκερ – Μογκερίνι στη Διάσκεψη, με την δεύτερη να λέγεται μάλιστα ότι έχει πάρει πάνω της την προετοιμασία εναλλακτικής «φόρμουλας» για την ασφάλεια που θα είναι αποδεκτή από όλους. Από την Ευρώπη, βέβαια, δεν ξεχωρίζει μόνο το ενδιαφέρον των Βρυξελλών γενικά, αλλά και οι προσπάθειες δυνάμεων όπως ειδικά η Γερμανία, αλλά και η Γαλλία, να εξασφαλίσουν αυτοτελή παρουσία στην Ανατ. Μεσόγειο.

«Νέες ιδέες»

Η συζήτηση για την Ασφάλεια φαίνεται ότι θα αναδείξει ακόμα περισσότερο το πώς το Κυπριακό χρησιμοποιείται ως μοχλός προώθησης ευρύτερων σχεδιασμών. Ενδεικτικές ήταν οι επισημάνσεις του ειδικού συμβούλου του γγ του ΟΗΕ, Εσπαν Μπαρθ Αϊντε, στο BBC, εξηγώντας ότι θα παρουσιαστούν και κάποιες «νέες ιδέες» για μία «νέα αντίληψη» που δεν θα αποσυνδέσει την Κύπρο από τους γείτονές της, αλλά θα εντάσσεται σε ένα εντελώς νέο πλαίσιο του 21ου αιώνα.

Αλλωστε, ήδη κυκλοφόρησαν μελέτες ερευνητικών και συμβουλευτικών «κέντρων» για τη σημασία «η έννοια της Ασφάλειας να διευρυνθεί για να συμπεριλάβει ένα ευρύτερο φάσμα κινδύνων και απειλών, που θα μπορούσε να υπονομεύσει την εφαρμογή της διευθέτησης» κ.τ.λ.

Τέλος, πρέπει να καταγραφεί ότι προχτές το βράδυ, σχολιάζοντας τις νέες προκλήσεις Ερντογάν (βλ. διπλανό θέμα), ο Αϊντε περιορίστηκε να πει ότι «το σημειώνουμε αυτό» (σ.σ. τη δήλωση Ερντογάν), τόνισε ότι η διαπραγμάτευση συνεχίζεται και ότι στόχος είναι «αυτό που γνωρίζουμε σήμερα (σ.σ. ως «σύστημα εγγυήσεων») να μπορεί να αντικατασταθεί από κάτι άλλο» για να προσθέσει πως «υπάρχει θέληση (οι πλευρές) να αναζητήσουν αυτό το άλλο».

    Βάση του παζαριού η διχοτόμηση της Κύπρου

Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης της Διάσκεψης στη Γενεύη, τα αστικά επιτελεία αναθέρμαναν την προσπάθεια να καλλιεργήσουν μια κάλπικη ευφορία. Ομως, αυτό που παζαρεύεται ως «λύση» δεν είναι παρά μια διχοτόμηση της Κύπρου, σε δύο «συνιστώντα κράτη» (σ.σ. «states»), όπως αποτύπωνε ξεκάθαρα, από το Φλεβάρη του 2014, η Κοινή Δήλωση Αναστασιάδη – Ερογλου, όταν σήμανε η επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων.

Η ίδια η Δήλωση ξεκαθάριζε πως «οι συνιστώσες πολιτείες θα ασκούν πλήρως και οριστικά όλες τις εξουσίες τους, χωρίς επεμβάσεις από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση».

Ενδεικτικά είναι τα όσα είχε δηλώσει σε συνέντευξη Τύπου στις αρχές Νοέμβρη και ο ίδιος ο Κύπριος Πρόεδρος, εξηγώντας ότι καθεμία από τις πολιτείες θα έχει την υποχρέωση να διασφαλίζει τη δική της βιωσιμότητα, αλλά «δεν θα καλείται να αποπληρώνει τις οικονομικές υποχρεώσεις που δημιουργεί η άλλη». Αλλωστε, κατά καιρούς, μετά από τις συναντήσεις Αναστασιάδη – Ακιντζί, οι δύο πλευρές έχουν αποκαλύψει διάφορα για τις συγκλίσεις που εξασφαλίζονταν. Οπως στις αρχές Οκτώβρη, όταν, με την επισήμανση ότι προετοιμάζεται ένας «οδυνηρός συμβιβασμός», διευκρινιζόταν πως ανάμεσα στις αρμοδιότητες των «συνιστωσών πολιτειών» θα είναι και «να συνάπτουν διεθνείς συνθήκες», σε τομείς όπως οι επενδύσεις, αλλά και η «δημοσιονομική βοήθεια».

Τέλος, χαρακτηριστικά είναι και δημοσιεύματα (π.χ. της εφημερίδας «Σημερινή» Κύπρου), σύμφωνα με τα οποία στο κεφάλαιο της Διακυβέρνησης έχει συμφωνηθεί: για τη λήψη αποφάσεων στο υπουργικό συμβούλιο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης (7 Ελληνοκύπριοι, 4 Τουρκοκύπριοι, συν πρόεδρος και αντιπρόεδρος που δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου) θα είναι απαραίτητη προϋπόθεση στην πλειοψηφούσα άποψη να συμπεριλαμβάνεται τουλάχιστον ένας υπουργός από κάθε κοινότητα. Οταν υπάρχει αδιέξοδο, θα κινητοποιείται ένας «μηχανισμός επίλυσης». Θα συστήνεται τετραμελής επιτροπή, με τη συμμετοχή προέδρου και αντιπροέδρου (που σταθερά θα προέρχονται από τις διαφορετικές κοινότητες) και δύο υπουργών, ένας από κάθε πλευρά. Αν υπάρχει και πάλι αδιέξοδο, θα γίνεται …κλήρωση για αφαίρεση ενός υπουργού, ώστε να υπάρχει πλειοψηφία 2 – 1. Ο ορισμός του «αδιεξόδου» – σύμφωνα πάντα με τα ίδια δημοσιεύματα – σημειώνεται ότι θα αφορά περιπτώσεις που δεν μπορούν να λειτουργήσουν οι ομοσπονδιακοί θεσμοί, όταν η απουσία απόφασης οδηγεί σε παράβαση διεθνών κυπριακών υποχρεώσεων ή υποχρεώσεων ως μέλος της ΕΕ, όταν επηρεάζονται τα «ζωτικά συμφέροντα» της Κύπρου και όταν υπάρχει απουσία απόφασης σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, άμυνας, ασφάλειας και προϋπολογισμών.

Εξίσου χαρακτηριστικές είναι και συγκλίσεις που φαίνεται να υπάρχουν σε θέματα Δικαιοσύνης. Σε περίπτωση μη λήψης απόφασης και αδιεξόδου στο ομοσπονδιακό δικαστήριο, θα προστίθεται …ξένος δικαστής με κλήρωση από έναν κατάλογο Ευρωπαίων δικαστών, πλην Ελλήνων, Τούρκων και Αγγλων.

    

ΤΟΥΡΚΙΑ

Με το βλέμμα στραμμένο και στο Αιγαίο

Ενδεικτική του πόσο διευρύνονται τα παζάρια είναι η επιλογή της Τουρκίας να κλιμακώνει σταθερά τις προκλήσεις και στα Ελληνοτουρκικά. Μεσοβδόμαδα και ενώ οι επαφές στη Γενεύη εμφανίζονταν ως – δήθεν – δείγμα των διαθέσεων όλων των πλευρών να καταληχθεί η «λύση» στο Κυπριακό, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε ακόμα μια προκλητική ανακοίνωση.

Επικρίνοντας τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης για κατασκευή έργων για την κατοίκηση 28 μικρών νησιών του Αιγαίου, η Αγκυρα διαμήνυσε ότι «δεν θα αποδεχτούμε δημιουργία τετελεσμένων που δημιουργεί η ελληνική πολιτική σε διαφιλονικούμενους γεωγραφικούς σχηματισμούς». Ολα αυτά ενώ το τελευταίο διάστημα πυκνώνουν οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη.

Από την άλλη μεριά, και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρ. Τ. Ερντογάν, εκτόξευσε κατηγορίες για τη μη επίλυση του Κυπριακού τόσο στη Λευκωσία όσο και στην Αθήνα, για τις οποίες είπε ότι «δεν θα πρέπει να περιμένουν λύση χωρίς την Τουρκία ως εγγυητή», και επισήμανε: «Θα είμαστε εκεί (στην Κύπρο) για πάντα (…) Δεν τίθεται θέμα απόσυρσης των τουρκικών στρατευμάτων», δεν πρέπει να αναμένεται λύση «όπου δεν συμπεριλαμβάνεται η Τουρκία ως εγγυήτρια δύναμη».

Να σημειωθεί ότι, αργά τη νύχτα της Πέμπτης κι αφού είχε μόλις ολοκληρωθεί η Διάσκεψη για το Κυπριακό στη Γενεύη, ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σχολίαζε σε δημοσιογράφους: «Εμείς ήμασταν ακόμη και αύριο το πρωί έτοιμοι να συνεχίσουμε με τους εκπροσώπους μας. Θέσαμε χρονοδιάγραμμα στην περίοδο που ζήτησε η Ελλάδα. Ούτε η διαδικασία των διαπραγματεύσεων μπορεί να είναι ανοιχτή ούτε και η διαδικασία αυτής της διάσκεψης. Η Ελλάδα ήθελε να διαβουλευθεί και είπε ότι δεν ήταν έτοιμη. Εμείς το είδαμε αυτό σαν μια προσπάθεια καλής θέλησης και δεν αναζητήσαμε κακές προθέσεις».

    

Πηγή: http://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=15/1/2017&id=16509&pageNo=8

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *