του Στάθη Λεοντίου
Στο νόμο 4093/2012 «Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013−2016 − Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής του ν. 4046/2012 και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013−2016» ή αλλιώς γνωστότερο ως «μνημόνιο 3», μεγάλο μέρος των ρυθμίσεων αφορά τις εργασιακές σχέσεις των δημοσίων υπαλλήλων (ΔΥ) με τον εργοδότη τους, δηλαδή το αστικό κράτος. Η μέχρι τώρα κριτική που έχει ασκηθεί και οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων, κυρίως στους ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, εστιάζεται και δικαίως, στο επίμαχο των για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, απευθείας απολύσεων μονίμων ΔΥ.
Σε συνδυασμό με όλο το νομικό πλαίσιο που έχει υφανθεί από την τελευταία συνταγματική αναθεώρηση και μετά –Ν.3528/2007 δημοσιοϋπαλληλικός κώδικάς κλπ- έρχονται οι ρυθμίσεις των υποπαραγράφων Ζ.1. ΜΕΤΑΤΑΞΗ – ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ και Ζ.2. ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ του Ν.4093/2012 να ολοκληρώσουν το νομικό και προπαγανδιστικό οπλοστάσιο του αστικού κράτους, σε συγχορδία με τα κυρίαρχα ΜΜΕ της αστικής τάξης, για την απευθείας ή δια της πλαγίας οδού, απόλυση χιλιάδων ΔΥ και τη συρρίκνωση αυτού και των παρεχόμενών του, δημοσίων υπηρεσιών. Την αρχή, ως γνωστόν, αποτελεί η εφαρμογή της υποπαραγράφου Ζ.4. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΘΕΣΕΩΝ του 4093/2012, που αφορά αριθμό άνω των 2.000 υπαλλήλων ΙΔΑΧ από δημοσίευσης του ΦΕΚ και ακολουθούν, πλέον των 25.000 μέσα στο 2013. Ο αριθμός των 150.000 λιγότερων ΔΥ έως το 2016, μη εξαιρουμένων των στρατιωτικών και των σωμάτων ασφαλείας και λαμβάνοντας υπόψη τις συνταξιοδοτήσεις και τον κανόνα προσλήψεων 1 προς 5, μπορεί και να αποτελεί μετριοπαθή στόχο και ευσεβή προσδοκία τελικά.
Όλα αυτά είναι ειπωμένα κι επαρκώς τεκμηριωμένα έως τα σήμερα. Τι συμβαίνει όμως με την υποπαράγραφο Ζ.2. του νόμου που δεν αναφέρεται σε απολύσεις ή προσλήψεις; Αυτό είναι ένα σημείο το οποίο δεν έχει αναδειχθεί επαρκώς έως τώρα και το οποίο δεν υπολείπεται καθόλου σε σημαντικότητα σε σχέση με αυτά των απολύσεων. Ίσα ίσα που επηρεάζει αφάνταστα τις εργασιακές συνθήκες από την ψήφισή του, των ήδη υπηρετούντων. Τρόμος και αθλιότητα στο νέο, ευρωενωσιακών προδιαγραφών, νεοελληνικό αστικό κράτος. Τίτλος αυτού: ΑΡΓΙΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ. Σύμφωνα με τον τελευταίο υπαλληλικό κώδικα Ν.3528/2007, επί Π. Παυλόπουλου της Ν.Δ. και το Άρθρο 103-Αυτοδίκαιη θέση σε αργία :
1. Τίθεται αυτοδίκαια σε αργία ο υπάλληλος ο οποίος στερήθηκε την προσωπική του ελευθερία, ύστερα από ένταλμα προσωρινής κράτησης ή δικαστική απόφαση, έστω και αν απολύθηκε με εγγύηση.
2. Τίθεται αυτοδίκαια σε αργία ο υπάλληλος στον οποίο επιβλήθηκε η ποινή της οριστικής παύσης. Η αργία αρχίζει από την κοινοποίηση της πειθαρχικής απόφασης και λήγει την τελευταία ημέρα της προθεσμίας άσκησης προσφυγής ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ή την ημέρα που δημοσιεύθηκε η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, εφόσον έχει ασκηθεί προσφυγή.
3. Ο υπάλληλος επανέρχεται αυτοδίκαια στα καθήκοντα του, εάν εκλείψει ο λόγος για τον οποίο έχει τεθεί σε αργία.
4. Η διαπιστωτική πράξη θέσης σε αργία ή επανόδου εκδίδεται από το αρμόδιο για το διορισμό όργανο. Όπου, οι συνέπειες της αργίας, σύμφωνα με το άρθρο 105 του ιδίου νόμου:
α. Ο υπάλληλος ο οποίος τελεί σε κατάσταση αργίας απέχει από την άσκηση των κύριων και παρεπόμενων καθηκόντων του
β. Στον υπάλληλο που τελεί σε κατάσταση αργίας καταβάλλεται το ήμισυ των αποδοχών του. Το υπόλοιπο ήμισυ ή μέρος αυτού μπορεί να αποδοθεί σε αυτόν, μετά από ειδικά αιτιολογημένη απόφαση του υπηρεσιακού συμβουλίου, εφόσον απαλλαγεί με τελεσίδικη δικαστική απόφαση ή τιμωρηθεί με πειθαρχική ποινή κατώτερη από την οριστική παύση. Εάν ο υπάλληλος απαλλαγεί από κάθε πειθαρχική ευθύνη ή αποδειχθεί αβάσιμη η υπόνοια για άτακτη διαχείριση, επιστρέφεται το μέρος των αποδοχών του που παρακρατήθηκε.
γ. Ο υπάλληλος, στον οποίο επιβλήθηκε πειθαρχική ποινή οριστικής παύσης για το παράπτωμα της αδικαιολόγητης αποχής από την εκτέλεση των καθηκόντων του, δεν δικαιούται αποδοχές αργίας.
Η αυστηρότητα του αστικού κράτους έναντι των ΔΥ αυξάνει με το Ν. 4057/2012 επί κυβέρνησης Παπαδήμου με Ρέππα Υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλ. Διακυβέρνησης, όπου το άρθρο 103 του υπαλληλικού κώδικα, αντικαθίσταται ως:
1. Τίθεται αυτοδίκαια σε αργία ο υπάλληλος ο οποίος στερήθηκε την προσωπική του ελευθερία, ύστερα από πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια απόφαση ποινικού δικαστηρίου ή ένταλμα προσωρινής κράτησης. Υπάλληλος που παραπέμφθηκε αμετακλήτως στο ακροατήριο προκειμένου να δικαστεί για τα αδικήματα της δωροδοκίας, της υπεξαίρεσης περί την υπηρεσία, της κατάχρησης ανηλίκων σε ασέλγεια, της ασέλγειας με κατάχρηση εξουσίας ή της πορνογραφίας ανηλίκων, τίθεται αυτοδίκαια σε αργία. Ο υπάλληλος ασκεί εκ νέου τα καθήκοντά του αν αθωωθεί με τελεσίδικη δικαστική απόφαση.
2. Τίθεται αυτοδίκαια σε αργία ο υπάλληλος στον οποίο επιβλήθηκε η πειθαρχική ποινή της οριστικής παύσης ή της προσωρινής παύσης άνω των έξι (6) μηνών. Η αργία αρχίζει από την κοινοποίηση στον υπάλληλο της πειθαρχικής απόφασης ή την πλήρη γνώση της από αυτόν και λήγει είτε την τελευταία ημέρα της προθεσμίας άσκησης προσφυγής ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του αρμόδιου διοικητικού εφετείου είτε εφόσον έχει ασκηθεί προσφυγή, την ημέρα της δημοσίευσης της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του διοικητικού εφετείου.
3. Ο υπάλληλος επανέρχεται αυτοδίκαια στα καθήκοντά του, εάν εκλείψει ο λόγος για τον οποίο έχει τεθεί σε αργία.
4. Η διαπιστωτική πράξη θέσης σε αργία εκδίδεται από το αρμόδιο για το διορισμό όργανο. Η πράξη επανόδου του υπαλλήλου στην υπηρεσία εκδίδεται από το ίδιο όργανο όταν ο υπάλληλος απολύθηκε ή απολύθηκε υπό όρους μετά από έκδοση εντάλματος προσωρινής κράτησης, μετά από απαλλακτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ή του αρμόδιου διοικητικού εφετείου ή τη σχετική βεβαίωση του προέδρου του οικείου δικαστικού σχηματισμού αυτού. Πράξη επανόδου του υπαλλήλου στην υπηρεσία εκδίδεται επίσης και μετά από απαλλακτική απόφαση του Δευτεροβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου ή σχετική βεβαίωση του Προέδρου αυτού.
5. Ο υπάλληλος επανέρχεται στην υπηρεσία του από την κοινοποίηση σε αυτόν της αντίστοιχης διαπιστωτικής πράξης.
Επιπλέον οι συνέπειες αργίας − αναστολής άσκησης καθηκόντων του άρθρου 105 του υπαλληλικού κώδικα, μεταβάλλονται ως προς το δυσμενέστερο για τον ΔΥ, ως εξής:
1. Ο υπάλληλος ο οποίος τελεί σε κατάσταση αργίας απέχει από την άσκηση των κύριων και
παρεπόμενων καθηκόντων του.
2. Στον υπάλληλο που τελεί σε κατάσταση αργίας ή σε αναστολή άσκησης καθηκόντων καταβάλλεται το ένα τρίτο (1/3) των αποδοχών του με εξαίρεση την περίπτωση του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 103, κατά την οποία καταβάλλεται το ένα τέταρτο (1/4) των αποδοχών του. Το υπόλοιπο των αποδοχών του ή μέρος αυτού μπορεί να αποδοθεί στον υπάλληλο, μετά από αιτιολογημένη απόφαση του πειθαρχικού συμβουλίου, εφόσον δεν τεθεί σε αργία σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 103 ή απαλλαγεί με τελεσίδικη δικαστική απόφαση.
3. Ο υπάλληλος, στον οποίο επιβλήθηκε οποιαδήποτε πειθαρχική ποινή για το παράπτωμα της αδικαιολόγητης αποχής από την εκτέλεση των καθηκόντων του, δεν δικαιούται αποδοχές αργίας.
4. Οι διατάξεις των άρθρων 31 − 35 του παρόντος Κώδικα εφαρμόζονται και κατά τη διάρκεια της αργίας.»
Μέχρι πρόσφατα, η έννοια, το πνεύμα και οι συνέπειες της αργίας για τους ΔΥ, είχε να κάνει με ζητήματα τα οποία θα μπορούσε ο καθείς καλοπροαίρετος να τα αποδεχθεί και σίγουρα να μην τα ταυτίσει με οποιαδήποτε εκδικητική διάθεση του αστικού κρατικού μηχανισμού απέναντι σε απείθαρχους ή ενοχλητικούς λειτουργούς του. Αυτά όλα αλλάζουν άρδην με την ψήφιση του Ν.4093/2012 και τις μεταβολές που επιφέρει η υποπαράγραφος Ζ.2. ΑΡΓΙΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ. Και ως προς το πνεύμα και την ουσία της αργίας στο δημόσιο τομέα. Η τιμωρητική – εκδικητική διάθεση του αστικού κράτους ως προς τους απείθαρχους – ανυπότακτους εργαζομένους του, που αμφισβητούν την κυρίαρχη γραμμή του αστικού και του ευρωενωσιακού χαρακτήρα και τα συμφέροντα που αυτό εκφράζει, είναι πασιφανής.
Επιπλέον, με την υποπαράγραφο Ζ.3. ΑΡΓΙΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ, ορίζεται πως:
1. Το άρθρο 103 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (Υπαλληλικός Κώδικας, ν. 3528/2007), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4057/2012, αντικαθίσταται ως εξής:
«1. Τίθεται αυτοδίκαια σε αργία:
α) ο υπάλληλος που στερήθηκε την προσωπική του ελευθερία ύστερα από πρωτοβάθμια ή δευτεροβάθμια απόφαση ποινικού δικαστηρίου ή ένταλμα προσωρινής κράτησης,
β) ο υπάλληλος κατά του οποίου εκδόθηκε ένταλμα προσωρινής κράτησης και στη συνέχεια ήρθη η προσωρινή κράτησή του ή αντικαταστάθηκε με περιοριστικούς όρους,
γ) ο υπάλληλος, ο οποίος παραπέμφθηκε αμετακλήτως ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου για κακούργημα.
δ) ο υπάλληλος στον οποίο επιβλήθηκε η πειθαρχική ποινή της οριστικής ή της προσωρινής παύσης, και
ε) ο υπάλληλος ο οποίος έχει παραπεμφθεί στο αρμόδιο πειθαρχικό συμβούλιο για τα παραπτώματα των περιπτώσεων α΄, γ΄, δ΄, ε΄, θ΄, ι΄, ιδ΄, ιη΄, κγ΄, κδ΄, κζ΄ και κθ΄ του άρθρου 107 ή αντίστοιχα παραπτώματα του ίδιου άρθρου, όπως ίσχυε πριν την αντικατάστασή του με το άρθρο δεύτερο του ν. 4057/2012, ή αντίστοιχα παραπτώματα του προϊσχύοντος Υπαλληλικού Κώδικα (ν. 2683/1999).
Ειδικά δε με το εδάφιο 1.ε της υποπαραγράφου, όπου παραπέμπει στην απαρίθμηση των πειθαρχικών παραπτωμάτων των ΔΥ, άρθρο 107, σύμφωνα με τον υπαλληλικό κώδικα, τίθενταιεφεξής σε αργία οι ΔΥ οι οποίοι:
α) πράξεις με τις οποίες εκδηλώνεται άρνηση αναγνώρισης του Συντάγματος ή έλλειψη αφοσίωσης στην Πατρίδα και τη Δημοκρατία,
γ) η παράβαση καθήκοντος κατά τον Ποινικό Κώδικα ή άλλους ειδικούς ποινικούς νόμους,
δ) η απόκτηση οικονομικού οφέλους ή ανταλλάγματος προς όφελος του ιδίου του υπαλλήλου ή τρίτου προσώπου, κατά την άσκηση των καθηκόντων του ή εξ αφορμής αυτών,
ε) η αναξιοπρεπής ή ανάρμοστη ή ανάξια για υπάλληλο συμπεριφορά εντός ή εκτός υπηρεσίας,
θ) η σοβαρή απείθεια,
ι) η αδικαιολόγητη αποχή από την εκτέλεση των καθηκόντων,
ιδ) η χρησιμοποίηση της δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας ή πληροφοριών που κατέχει ο υπάλληλος λόγω της υπηρεσίας ή της θέσης του, για εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων του ίδιου ή τρίτων προσώπων,
ιη) η άρνηση σύμπραξης, συνεργασίας, χορήγησης στοιχείων ή εγγράφων κατά τη διεξαγωγή έρευνας, επιθεώρησης ή ελέγχου από Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές, τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης και τα ιδιαίτερα Σώματα και Υπηρεσίες Επιθεώρησης και Ελέγχου,
κγ) η φθορά λόγω ασυνήθιστης χρήσης, η εγκατάλειψη ή η παράνομη χρήση πράγματος το οποίο ανήκει στην υπηρεσία,
κδ) η παράλειψη από τα πειθαρχικά όργανα δίωξης και τιμωρίας πειθαρχικού παραπτώματος, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 110 του παρόντος,
κζ) η μη τήρηση του ωραρίου από τον υπάλληλο και η παράλειψη του προϊσταμένου να ελέγχει την τήρησή του,
κθ) τα ειδικά πειθαρχικά παραπτώματα που ορίζονται στο στοιχείο α΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 117 του παρόντος νόμου.
Θέλοντας να δώσουμε μια πιο ολοκληρωμένη πολιτική ερμηνεία των ανωτέρω, στο μέσο Έλληνα εργαζόμενο του δημόσιου τομέα, κεντρικής ή γενικής κυβέρνησης, μόνιμου, ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου ΔΥ, μπορούμε μόνο να παραθέσουμε τη θέση των δυνάμεων του ΠΑΜΕ στο Δημόσιο Τομέα, όπως εκφράστηκε στις 10/11/2012 και αναφέρει σχετικά με το πολυνομοσχέδιο και την αργία των ΔΥ πως:
…οδηγεί σε αργία κάθε υπάλληλο, που αγωνίζεται για ένα άλλο Σύνταγμα και την κατάργηση των αντιλαϊκών νόμων ( Ζ3, παρ.1-ε), που δίνει άλλο περιεχόμενο στην έννοια της πατρίδας. Θέλουν να έχουν λυμένα τα χέρια για πολιτικοσυνδικαλιστικές διώξεις και να «τυλίγουν σε μια κόλλα χαρτί» ανά πάσα στιγμή κάθε υπάλληλο, που δεν είναι πειθήνιο όργανο εκτέλεσης των αντιλαϊκών επιλογών του αστικού κράτους.
