Πως τα ιταλικά μέσα βοήθησαν τη CasaPound να κάνει το φασισμό μόδα
Το Νοέμβριο του 2017, η ιταλική έκδοση του περιοδικού Marie Claire δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Ξέρεις ποιες είναι οι γυναίκες της CasaPound;». Σκιαγράφησε γυναίκες μέλη της ιταλικής ακροδεξιάς ομάδας, που γεννήθηκε το 2003 στη Ρώμη, δίνοντας στους αναγνώστες μια κλεφτή ματιά στις ιδιωτικές ζωές τους, μοιράζεται μαζί τους συμβουλές μόδας, τι τους αρέσει να φοράνε, και πώς ισορροπούν την οικογενειακή και κοινωνική ζωή τους με τις απαιτήσεις του να είναι μέλη ενός βίαιου φασιστικού κινήματος.
Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων πέντε ετών, η CasaPound Italia (CPI) προσπαθήσει να χτίσει πολιτική αξιοπιστία και να καθαρίσει την εικόνα του προκειμένου διεισδύσει στη κεντρική πολιτική σκηνή της Ιταλίας. Και τα μέσα έχουν παίξει το δικό τους, με πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό το σχέδιο, βοηθώντας στο να κανονικοποιηθεί και ακόμη και «ωραιοποιήσουν» το ακροδεξιό κίνημα.
Ο Νοέμβριος ήταν σημαντικός μήνας για τους «φασίστες της τρίτης χιλιετίας» – όπως αυτοπροσδιορίζονται οι φασίστες του CPI. Μερικές ημέρες μετά τη δημοσίευση του άρθρου στο Marie Claire, οι πολίτες του ρωμαϊκού προαστίου της Όστια κλήθηκαν να ψηφίσουν για το αν θα ανανεώσουν την τοπική διοίκησή τους (που διαλύθηκε το 2015 λόγω της διείσδυσης της μαφίας).
Η εκλογή αντιμετωπίστηκε από τα ιταλικά μέσα ως «δοκιμή» για την αποδοχή του CPI στην ιταλική πολιτική ζωή. Το κίνημα κατέβασε υποψηφίους στην ψηφοφορία στην Όστια, και τώρα στοχεύει σε θέσεις στο Εθνικό Κοινοβούλιο – με τις εκλογές που προγραμματίζονται για το Μάρτιο του 2018 – βέβαιο αυτό έχει μια πιθανότητα να πετύχει.
Στις εκλογές στην Όστια, το CPI πήρε το 9% των ψήφων και κατέλαβε μια έδρα στο τοπικό δημοτικό συμβούλιο. Αυτοί οι αριθμοί δεν είναι μεγάλοι, και μόνο το 36% των πολιτών ψήφισαν – αλλά έλαβαν τεράστια κάλυψη από τα μέσα (επίσης επειδή ένα μέλος μιας από τις εγκληματικές οικογένειες της Όστια, που έτυχε να στηρίζει το CPI, έσπασε τη μύτη ενός δημοσιογράφου με ένα βίαιο χτύπημα).
Αυτό που έκανε εντύπωση επίσης στις εκλογές του προαστίου ήταν ο ρόλος της τοπικής εκπροσώπου Carlotta Chiaraluce, συντρόφου του τοπικού δημοτικού υποψηφίου και τώρα μέλους του συμβουλίου της Όστια, Luca Marsella.
Οι εφημερίδες (ιδιαίτερα τα δεξιά έντυπα) αποκάλεσαν τη Chiaraluce «Κυρία CasaPound», και την αποκάλεσαν μια «όμορφη, φασίστρια… κυνηγό ψήφων», ή ακόμα και «βασίλισσα του ακροδεξιού κινήματος».
Υπήρξαν δουλοπρεπή άρθρα για το πόσο αφιερωμένη μητέρα ήταν, πώς ήταν πιστή σύντροφος, αθλήτρια και μαχήτρια. Ένα άρθρο περιέγραψε πως έχει «Καθαρό πρόσωπο, ειλικρινές χαμόγελο και ισχυρή θέληση».
Σε μια συνέντευξη σε μια δεξιά εφημερίδα, η Chiaraluce είπε ότι υπάρχουν πολλές γυναίκες στο κίνημα, και είναι όλες ευχαριστημένες με αυτό που κάνουν. Είπε: «Ακόμα κι αν δεν υπάρχει ιδιαίτερη προσοχή των μέσων σε αυτή τη πτυχή, αποδομούμε τη θεωρία του μισογυνισμού των φασιστών».
Σύμφωνα με την ανθρωπολόγο και ερευνήτρια Maddalena Gretel Cammelli, «από την ίδρυση της CasaPound, η παρουσία των γυναικών υπερπροβλήθηκε, αλλά στην πραγματικότητα υπάρχει ένας μικρός αριθμός γυναικών».
Η Cammelli παρατήρησε ότι πίσω στο 2010, ρόλοι των γυναικών του CPI οι «ήταν εξαιρετικά περιθωριακοί, ήταν ουσιαστικά απούσες από όλα τις υψηλές βαθμίδες της ιεραρχία», και πως το κίνημα, και ο φασισμός ως πολιτική φιλοσοφία, είναι πολύ «φαλλοκρατική».
Η ερευνήτρια θυμάται πως πήγε σε μια εκδήλωση της CPI το 2010 και «ο αριθμός γυναικών ήταν ντροπιαστικός: περίπου 20 από 500 ανθρώπους. Σχεδόν όλες τους ήταν στην κουζίνα, προετοιμάζοντας σάντουιτς για τους άνδρες».
Η κοινωνική εικόνα της Chiaraluce μεγαλώνει εν τω μεταξύ σταθερά: στις αρχές Ιανουαρίου, της έγινε πρόσκληση να είναι τακτική πολιτική αναλύτρια σε μια πολιτική εκπομπή του Rai3, ένα εθνικό ιταλικό τηλεοπτικό κανάλι (αν και κράτησε μόνο για μια εβδομάδα). Ο παρουσιαστής της εκπομπής, γνωστός για την αριστερή του πολιτική θέση, «κατάλαβε πως δεν μπορούσε να μας αγνοεί», είπε.
Η Chiaraluce ήταν επίσης μεταξύ των γυναικών CPI που προβλήθηκαν στο αφιέρωμα του Marie Claire Νοεμβρίου. Η ζωή της «αποτελείται από τη δουλειά της, το γιο της, τη σκηνή (είναι τραγουδίστρια) και τη πολιτική», έγραφε με ενθουσιασμό.
Μια άλλη γυναίκα του CPI περιεγράφηκε στο περιοδικό για «τα εμπενευσμένα από τη δεκαετία του ’50 σύνολά της», επειδή «η μόδα είναι ανατρεπτική, μπορεί να είναι μια αυθεντική επαναστατική έκφραση, ένα πολιτικό μήνυμα, μια έκφραση δημιουργικής ελευθερίας». Η σχέση της με τις αριστερές ομάδες όταν ήταν νεότερη «ενοχλούσε την αισθητική της», έγραφε.
Μια Τρίτη γυναίκα του CPI, από το Μιλάνο, περιγράφεται ως μια «τριάντα και κάτι γυναίκα, με τατουάζ, δίχως στολίδια, δίχως φτιασιδώματα, ενάντια στο δίκαιο του εδάφους» (αναφερόμενο στην αντίθεση του CPI σε ένα νόμο που θα δημιουργούσε μια ευκολότερη πορεία για την απόκτηση υπηκοότητας για τα παιδιά ξένων γονέων γεννημένων και που πάνε σχολείο στην Ιταλία).
Το άρθρο περιέγραψε επίσης την αντίδραση γονέων αυτής της γυναίκας στην επιλογή της να ενταχθεί στο CPI, και ενώ ο πατέρας της την κατέκρινε τις πολλές φορές – λέγοντας ότι ο παππούς της δολοφονήθηκε από τους φασίστες, και ότι θα πρέπει να ντρέπεται – η μητέρα της ήταν πιο δεκτική.
«Καθώς δεν είμαστε παράνομοι, δεν είμαστε αντισυνταγματικοί, δεν δέρνουμε κανένα, όταν έχω συνελεύσεις, η μητέρα μου προσέχει με προθυμία τα παιδιά μου», είπε.
Μια άλλη γυναίκα που περιγράφεται στο άρθρο της Marie Claire είναι η Emmanuela Florino. Περιγράφεται ως «μια ακόμη τριαντάχρονη μητέρα. Από τη Νάπολη. Διαφορετική από τις άλλες. Μια γυναίκα με cazzimma» – μια τοπική έκφραση για τη πονηριά και την ικανότητα να επιβιώνει σε οποιαδήποτε κατάσταση.
Αυτοό που αγνόησε το άρθρο ήταν η εμπλοκή της Florino σε μια έρευνα του 2013 που οδήγησε στη σύλληψη ακροδεξιών εξτρεμιστών (οι περισσότεροι τους από το CPI) που κατηγορήθηκαν για την συνωμοσία, βίαιες επιθέσεις σε αριστερούς ακτιβιστές, και την κατοχή παράνομων όπλων.
«Το άρθρο αυτό είναι καθαρή προπαγάνδα», είπε η Cammelli. Σημείωσε, για παράδειγμα, πως οι φωτογραφίες των γυναικών τραβήχτηκαν από το μέλος του CPI – Alberto Palladino (γνωστό ως «Zippo»), ο οποίος καταδικάστηκε σε περισσότερο από δύο χρόνια στη φυλακή μετά από μια επίθεση το 2011 που έστειλε πέντε στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος στο νοσοκομείο.
«Δεύτερον, αυτές οι πέντε γυναικείες μορφές τοποθετήθηκαν εκεί ακριβώς για να πουν ότι μπορείτε να είσαι γυναίκα και να είσαι ταυτόχρονα μέλος της CasaPound», ανέφερε.
Αλλά γιατί το CPI έχει εμμονή με την επίδειξη της αφοσίωσης και την άνεση των γυναικών του;
Σύμφωνα με τη Caterina Froio, αναπληρώτρια καθηγήτρια στην Ευρωπαϊκή Σχολή Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών στη Λιλ της Γαλλίας, αυτό που κάνει το CPI πρέπει να ειδωθεί μέσα στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο. «Από αυτή την άποψη, ο CPI δεν είναι αποκομμένο», μου είπε.
Η «υπάρχουσα έρευνα δείχνει πως, ιστορικά, η ακροδεξιά έχει παλέψει με το λεγόμενο «έμφυλο χάσμα», για παράδειγμα την υπεραντιπροσώπευση των ανδρών, και των πολιτικών προτιμήσεων των ανδρών, μεταξύ των μελών, των ψηφοφόρων και του πολιτικού προσωπικού της. Όμως, αυτό φαίνεται πως αλλάζει στη σύγχρονη Ευρώπη, με διάφορους τρόπους. Εκλογικά, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν μια μεγάλη πιθανή δεξαμενή υποστήριξης για την ακροδεξιά.»
Αυτό το φαινόμενο εξηγείται από το γαλλικό κόμμα του Εθνικού Μετώπου (FN). «Το 2002, όταν το FN καθοδηγούνταν από τον Jean-Marie Le Pen, το κόμμα κέρδισε πολύ μεγαλύτερο μερίδιο ψήφων των ανδρών από ότι των γυναικών. Το 2012, που η Marine Le Pen έγινε ο πρόεδρος του κόμματος, το έμφυλο χάσμα είχε πρακτικά εξαφανιστεί», εξήγησε η Froio.
«Όλο και πιο πολλά ακροδεξιά κόμματα προβάλλουν τις θηλυκές προσωπικότητες», των οποίων η εικόνα «θα ήταν ‘απαλότερη’ αντίθετα με τη ’τραχύτητα’ και τη βία που συνδέεται με τους άνδρες όμοιους τους», συνέχισε. «Σε αυτό το πλαίσιο, το CPI δεν αποτελεί καμία εξαίρεση».
Ο ολλανδικός ερευνητής Cas Mudde ανέφερε ομοίως πως, «για έναν ακραία δεξιό πολιτικό μπορεί στη πράξη να είναι πολύ καλό» να έχει έναν θηλυκό ηγέτη.
Το Μάρτιο του 2017, η Nina Moric, μια πρώην Κροάτισσα μοντέλο που έχει δουλέψει στην ιταλική σόου μπίζνες, εξέφρασε την υποστήριξή της για το CPI. Σύντομα, άρχισε να εμφανίζεται σε πολλές δημόσιες πρωτοβουλίες του CPI (προσελκύοντας έτσι πολλούς δημοσιογράφους) και συνέβαλε επίσης στην εκστρατεία για τις εκλογές στην Όστια.
Τους τελευταίους μήνες στην Ιταλία υπάρχει έντονος διάλογος σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα μέσα πρέπει να καλύπτουν τα φασιστικά και ακροδεξιά κινήματα. Είναι μια επαναλαμβανόμενη ερώτηση στη χώρα, από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο τουλάχιστον.
Το ζήτημα είναι ξανά στη μόδα από το Σεπτέμβριο, όταν το CPI οργάνωσε μια σειρά συζητήσεων με τον αντιπρόεδρο της μετακίνησης Simone Di Stefano, και γνωστούς τηλεοπτικούς δημοσιογράφους, στην έδρα του CPI στη Ρώμη – ένα κατειλημμένο κτήριο που η ομάδα ονομάζει «πρεσβεία της Ιταλίας».
Το σύνθημα που χρησιμοποιήθηκε για να προωθηθεί το γεγονός – «CasaPound, εκεί που η συζήτηση είναι ελεύθερη» – δείχνει το στόχο πίσω από τη πρωτοβουλία: να παρουσιάσει το κίνημα ως ανοικτό σε όλες τις απόψεις, σεβόμενο τη δημοκρατίας και των κανόνων της – αντίθετα από τους αντιφασίστες που μάχονται ενάντια στην παρουσία του CPI και την ρητορική μίσους που καλύπτουν κάτω από το μανδύα του δικαιώματος της ελευθερίας έκφρασης.
Αυτή η νέα απόπειρα να μπει στο παρασκήνιο την ιστορία βίας και ξενοφοβίας του κινήματος που το έχουν χαρακτηρίσει από την ίδρυσή του – στοιχεία που το CPI έχει συχνά χρησιμοποιήσει για να κερδίσει χώρο στα μέσα και στα κοινωνικά δίκτυα.
Και η στρατηγική προφανώς δούλεψε. Δύο σημαντικοί δημοσιογράφοι δέχτηκαν τις προσκλήσεις στις συζητήσεις (μια των οποίων συντονίστηκε από τη Chiaraluce), υποστηρίζοντας ότι αφού το CPI συμμετέχει στις εκλογές «νομιμοποιούνται από τη δημοκρατία» – ενώ οι ηγέτες, τα μέλη και οι υποστηρικτές του κινήματος άρχισαν να έχουν όλο και περισσότερες εμφανίσεις στην εθνική TV.
Αν και τα μέσα δίνουν σημαντικό χώρο στο κίνημα, οι δημοσιογράφοι φαίνονται απρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν την «λέξη από Φ», ειδικά όταν παρουσιάζουν επεισόδια βίας ή επιθέσεων, ακόμα και όταν αφορούν πολιτικές ομάδες που αυτοπροσδιορίζονται ως φασιστικές – όπως το CPI.
«Αυτό που είναι σαφές είναι ότι ο φασισμός προσπαθεί να δώσει μια θετική εικόνα του εαυτού του: να είσαι φασίστας σήμερα είναι μόδα», υποστηρίζει η Cammelli, ανθρωπολόγος. «Υπάρχει βεβαίως μια [φασιστική] επικοινωνιακή στρατηγική, αλλά τα τελευταία 10 χρόνια τα μέσα έχουν παίξει το ρόλο τους σε αυτήν την διαδικασία της κανονικοποίησης. Και σήμερα βλέπουμε τα αποτελέσματα».
Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα openDemocracy 50.50. Η Claudia Torrisi είναι ανεξάρτητη δημοσιογράφος με ειδίκευση σε θέματα μετανάστευσης και κοινωνικών δικαιωμάτων. Μετάφραση Δημήτρης Πλαστήρας.
https://geniusloci2017.wordpress.com/2018/05/10/media_casapound/
