Η επανάσταση του Σπάρτακου στην Αρχαία Ρώμη

 

 

Η επανάσταση του Σπάρτακου στην Αρχαία Ρώμη

 

Δεν υπάρχει άλλο πρόσωπο της αρχαιότητας που να έχει λατρευτεί ως ελευθερωτής περισσότερο από το Σπάρτακο. Η ιστορία του έδωσε έμπνευση σε πολλούς επαναστάτες: από τον Χαϊτιανό επαναστάτη Toussaint Louverture (γνωστός ως ο “μαύρος Σπάρτακος”) στους Γερμανούς Μαρξιστές των αρχών του 20ου αιώνα (που ίδρυσαν τη Spartacist League) μέχρι και τους κινηματογραφιστές της δεκαετίας του 60 στις ΗΠΑ. Είναι ειρωνικό όμως πως αυτός ο θαυμασμός για το Σπάρτακο βασίζεται σε λίγες αμφίβολες αναφορές από αρχαίες πηγές που δεν συμφωνούν μεταξύ τους. Οι ιστορικές πηγές που έχουμε δεν είναι αρκετές μα είναι χρήσιμο να τις μελετήσουμε για να καταλάβουμε καλύτερα τι έγινε στη Τρίτη Επανάσταση των Σκλάβων. Το μεγαλύτερο ερώτημα είναι αν ο Σπάρτακος και οι πολεμιστές του μαχόντουσαν εναντίων της σκλαβιάς γενικά ή αν απλά προσπαθούσαν να σώσουν τους εαυτούς τους χωρίς να τους ενδιαφέρουν οι υπόλοιποι σκλάβοι.

Για να καταλάβουμε καλύτερα τί έγινε τότε θα αναφέρουμε και άλλα ιστορικά γεγονότα της εποχής ώστε να έχουμε μια πλήρη εικόνα της πολιτικής κατάστασης. Θα δούμε πως ενώ η επανάσταση του Σπάρτακου είχε μοναδικά χαρακτηριστικά, δεν ήταν ένα μεμονωμένο γεγονός. Θα τελειώσουμε αναλύοντας κείμενα που θα μας δείξουν τη προσωπικότητα του Θρακιώτη αρχηγού.

Μια απ τις πιο πλήρης αλλά όχι αναγκαστικά και αληθής αναφορά για το Σπάρτακο βρίσκουμε στο έργο Ζωές του Πλούταρχου και συγκεκριμένα στο κεφάλαιο για τον Crassus. Εκεί μαθαίνουμε πως η τελευταία μεγάλη εξέγερση των σκλάβων στη Ρώμη ξεκίνησε από κάτι μικροφασαρίες σε μια σχολή μονομάχων στη Capua. Ο ιδιοκτήτης της σχολής φέρθηκε άδικα και ως απάντηση 200 σκλάβοι (Θρακιώτες και Γαλάτες) σχεδίασαν μια εξέγερση, αλλά λόγω ενός προδότη μόνο 78 κατάφεραν να το σκάσουν, στην αρχή οπλισμένοι μόνο με κουζινικά. Μεταξύ τους ήταν και ο Σπάρτακος, ένας Θρακιώτης, που σύμφωνα με το Πλούταρχο είχε “μεγάλο κουράγιο, δύναμη, και σοφία” με μεγάλη ικανότητα στη μάχη. Η περιγραφή του Πλούταρχου είναι η πηγή της σύγχρονης άποψης για τον Σπάρτακο. Μας λέει πως ενώ πολεμούσε ουδέποτε δεν προσπάθησε να θεωρηθεί σημαντικότερος των άλλων και δεν ήθελε φήμη. Τελικά έχασε την επανάσταση λόγω της υπεραισιοδοξίας και της στενοκεφαλιάς των συμπολεμιστών του.

Ο Πλούταρχος δε λέει πολλά για τους σκοπούς του Σπάρτακου. Μας λέει πως αρχικά ο Σπάρτακος ήθελε να διαφυλάξει την ασφαλή διέλευση των συμπολεμιστών του στις χώρες προέλευσής τους (κυρίως Γαλατία και Θράκη), αλλά μέρος της στρατιάς του σαμποτάρισε αυτό το σχέδιο γιατί ήθελαν να βανδαλίζουν και να απαλλοτριώνουν την Ιταλική χερσόνησο επ’αόριστο. Μετά τη φυγή τους στη Νότια Ιταλία, η στρατηγική του Σπάρτακου έγινε πιο επιθετική: ο Πλούταρχος μας λέει πως σχεδίαζε να περάσουν στη Σικελία για να ξαναξεκινήσουν νέα εξέγερση όταν τον πρόδωσαν οι Σικελιανοί πειρατές με τους οποίους συνεργάζονταν και υποτίθεται πως θα τους πέρναγαν από τα στενά. Η στρατιά του Σπάρτακου δεν είχε ενότητα και ούτε είχε αλληλεγγύη από άλλους στη Ρώμη ή αλλού. Έτσι ίσως η σκέψη για μετάβαση στη Σικελία να ήταν απλά μια προσπάθεια φυγής από Ρωμαϊκά στρατεύματα.

Ο Αππιανός μας επιβεβαιώνει πως οι αρχικοί σκλάβοι στην ομάδα του Σπάρτακου ήταν 78 και πως σύντομα ενώθηκαν μαζί τους άλλοι από τα χωράφια που δεν ήταν σκλάβοι (ο Πλούταρχος γράφει πως ήταν βοσκοί). Επίσης μας λέει πως ο Σπάρτακος παλιότερα ήταν στρατιώτης των Ρωμαίων, κάτι που εξηγεί την ικανότητά του στη μάχη. Ο Αππιανός ξεκαθαρίζει πως η εξέγερση ήταν επανάσταση των σκλάβων και ότι καμιά Ιταλική πόλη δεν πήρε το μέρος τους με τη θέλησή της, και ότι τα άτομα που ενώθηκαν μαζί τους ήταν κυρίως σκλάβοι και άλλοι καταπιεσμένοι, ενώ ο Σπάρτακος προσωπικά έδιωχνε πολλούς Ρωμαίους που του έλεγαν ότι ήθελαν να “βοηθήσουν”.

Ο Αππιανός περιγράφει το Σπάρτακο σαν ικανό και θαραλλαίο αρχηγό και μας λέει και το εξής περιστατικό: μετά από μια επιτυχημένη κίνηση ενάντια των Ρωμαίων ο Σπάρτακος θυσίασε 300 αιχμαλώτους “στη σκιά του Crixus”, ενός αξιωματικού του, που είχε σκοτωθεί στη μάχη, κι άρχισε να πορεύεται προς τη Ρώμη με τους υπόλοιπους. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την εικόνα ενός σοφού και λογικού αρχηγού που μας δίνει ο Πλούταρχος. Ωστόσο η περιγραφή του Αππιανού δεν είναι συνέχεια αρνητική για τον Σπάρτακο, πχ μετά μας λέει πως ο Σπάρτακος ακύρωση τη πορεία προς τη Ρώμη κατανοώντας πως θα ήταν αυτοκτονία και ότι ενώ κρατούσε υπό κατάληψη τη πόλη Thurri απαγόρευσε στους εμπόρους να φέρνουν χρυσό ή ασήμι καθώς και στους στρατιώτες του να κατέχουν αυτά τα μέταλλα. Ο Barry Baldwin παρατηρεί πως αυτό είναι ένδειξη πως ο Σπάρτακος υποστήριζε κάποιο ουτοπικό ιδανικό.

Από τις περιγραφές του Πλούταρχου και του Αππιανού καταλαβαίνουμε πως ο Σπάρτακος ήθελε η εξέγερση να παραμείνει καθαρά μια επανάσταση των σκλάβων και μόνο των σκλάβων, κάτι που μας δείχνει ότι ο Σπάρτακος είχε κάποιου είδους ταξική συνείδηση. Ωστόσο θα ήταν αναχρονιστικό να θεωρήσουμε πως αυτό ήταν το κύριο κίνητρό του, και όπως θα δούμε στη συνέχεια οι εξεγέρσεις σκλάβων στη Ρώμη ήταν συνηθισμένο φαινόμενο και γενικά δεν ζητούσαν την απαγόρευση της δουλείας ως θεσμού, ενώ μερικές φορές ήταν ακόμα και εχθρικές προς αυτή την ιδέα.

Αν και ο Αππιανός δεν ηρωποιεί τον Σπάρτακο, τον παρουσιάζει σαν ικανό αρχηγό και λέει ότι προσπάθησε να κάνει ειρήνη με τον Crassus ο οποίος όμως αρνήθηκε τη πρόταση. Αυτό μας δείχνει πως ο Σπάρτακος δεν ήταν πολεμοχαρής τύραννος όπως παρουσιάζεται σε μερικά κείμενα και ότι ήταν ανοιχτός εξίσου και σε διπλωματικές και σε στρατιωτικές λύσεις.

Ο Πλούταρχος και ο Αππιανός δεν μας δίνουν πλήρη εικόνα του Σπάρτακου και των σκοπών του, αλλά οι πηγές αυτές είναι οι πιο ολοκληρωμένες που έχουν διασωθεί. Είναι χρήσιμο όμως να δούμε και άλλες πηγές κι ας είναι λιγότερο πλήρεις. Σε ένα δυσανάγνωστο και μικρό κομμάτι κειμένου από το The Histories του Sallust ο οποίος ήταν ο κοντύτερος χρονολογικά στο Τρίτο Πόλεμο των Σκλάβων διαβάζουμε πως ο αξιωματικός του Σπάρτακου, ο Crixus, ήθελε να κάνει πόλεμο με κάθε κόστος αλλά ο ίδιος ο Σπάρτακος πρότεινε μια στρατηγική μετακινήσεων στις μεγάλες πεδιάδες όπου οι αριθμοί τους θα αυξάνονταν με διαλεγμένα άτομα πριν έφταναν οι Ρωμαίοι στρατιώτες. Ωστόσο μερικοί σκλάβοι προτιμούσαν να κάνουν βανδαλισμούς, βιασμούς, και ληστείες, κάτι που ο Σπάρτακος δεν είχε τη δύναμη να αποτρέψει αν και συχνά τους παρακαλούσε να μην κάνουν τέτοιες πράξεις. Βλέπουμε έτσι την εικόνα ενός αρχηγού που είναι πραγματιστής και εύσπλαχνος, κάτι που συμφωνεί με το Πλούταρχο και πρέπει να έχουμε υπ όψιν μας πως ο Πλούταρχος ίσως να είχε πρόσβαση σε ένα πιο πλήρες αντίγραφο του κειμένου του Sallust από αυτό που έχει διασωθεί σήμερα.

Ο Livy γράφει κι αυτός εν συντομία για την επανάσταση του Σπάρτακου λέγοντας ότι ξεκίνησε από 74 μονομάχους της Capua (κι όχι 78 όπως λένε ο Αππιανός κι ο Πλούταρχος) και ότι γρήγορα αύξησαν τους αριθμούς τους μέχρι που ο Crixus είχε υπό την επίβλεψή του 20.000 πολεμιστές (ο Αππιανός μας λέει για 30.000) όταν νικήθηκε από τον πραίτορα Quintus Arrius. Για τη τελική μάχη μεταξύ του Σπάρτακου και του Crassus, ο Livy γράφει πως οι επαναστατημένοι ήταν 60.000, ενώ ο Velleius Paterculus αναφέρει ότι πριν τη μάχη με το Crassus υπήρχαν 90.000 πολεμιστές με τη μεριά της επανάστασης.

Ο Lucius Annaeus Florius τον 2ο αιώνα μ.Χ. έγραψε πολύ αρνητικά για τον Σπάρτακο. Συμφωνεί με τον Αππιανό πως ο Σπάρτακος ήταν μισθοφόρος στην υπηρεσία των Ρωμαίων πριν γίνει μονομάχος στη Capua, αλλά αποφεύγει να παρουσιάσει τον Θρακιώτη ως ήρωα (αν και παραδέχεται πως τη τελευταία του μάχη την έδωσε με μεγάλο θάρρος). Ο Florius έγραφε το καιρό που η δύναμη της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ήταν στο απόγειό της και η στρατιά των σκλάβων θεωρούνταν απλά μια συμμορία άγριων τεράτων. Υποστηρίζει πως ο απώτερος σκοπός του Σπάρτακου ήταν να μπει στη Ρώμη και ότι δεν το κατάφερε επειδή απετράπει από τις δυνάμεις του Crassus.

Αυτό κατά πάσα πιθανότητα είναι λάθος απόδοση των γραπτών του Αππιανού όπου μαθαίνουμε οτι ο Σπάρτακος ναι μεν σκέφτηκε να μπει στη Ρώμη αλλά τελικά απέρριψε αυτή την ιδέα ως ουτοπική. Ο Keith Bradley λέει πως όποιο κι αν ήταν το κίνητρο των επαναστατών, το σχέδιο κατάληψης της Ρώμης, αν υπήρξε πραγματικά, δεν ήταν ούτε του Σπάρτακου ούτε κάποιου άλλου αξιωματικού καθώς οι επαναστάτες δεν είχαν ούτε ενιαία πολεμική στρατηγική ούτε και ένα συγκεκριμένο μακροχρόνιο στόχο. Ο Barry Baldwin πιστεύει πως ο Σπάρτακος ίσως αντιμετώπισε το ίδιο δίλημμα του Hannibal μετά το Cannae. Ο Σπάρτακος σίγουρα κατανοούσε πως δεν είχε τα όπλα που χρειάζονταν για να καταλάβει τη Ρώμη ούτε και τους αριθμούς πολεμιστών για να κρατήσει μακρυά τα Ρωμαϊκά στρατεύματα.

Οι άλλες πηγές που υπάρχουν για το Σπάρτακο είναι είτε συνδυασμοί των πηγών που συζητήσαμε ήδη, όπως ο ιστορικός Orosius του 5ου αιώνα μ.Χ. που αντιγράφει από τον Αππιανό, το Sallust, και το Florius, ή πηγές που μας λένε τόσα λίγα (συχνά όχι περισσότερο από μια πρόταση) που είναι δύσκολο να καταλάβουμε κάτι συγκεκριμένο. Από αυτή τη τελευταία κατηγορία πηγών ξεχωρίζουμε τα γραπτά του Varro που είπε πως ο Σπάρτακος “ήταν ένας αθώος άνθρωπος [αλλά] καταδικάστηκε σε μια σχολή μονομάχων”, τον Diodorus Siculus που γράφει ότι ο Σπάρτακος ήταν ηθικός και αλτρουιστής, και τον Athenaeus που συγκρίνει το Σπάρτακο με τον Eunus, τον άνθρωπο που ηγήθηκε της επανάστασης των σκλάβων στη Σικελία κατά τη διάρκεια του Πρώτου Πολέμου των Σκλάβων. Αυτή η τελευταία πηγή δίνει πληροφορίες και για τις δυο επαναστάσεις σκλάβων που έγιναν πριν το Σπάρτακο στη Σικελία, κάτι που μας βοηθά να καταλάβουμε γιατί αρχικά η επανάσταση του Σπάρτακου πετύχαινε ενώ τελικά απέτυχε.

Ο Πρώτος Πόλεμος των Σκλάβων έγινε μεταξύ του 135 και 132 π.Χ. με αρχή μια εξέγερση που ηγήθηκε ένας Σύριος σκλάβος, ο Eunus, η οποία επεκτάθηκε σε όλη τη πόλη της Enna και μετά σε όλη σχεδόν τη Σικελία. Η κύρια πηγή που έχουμε για αυτό το γεγονός είναι ο Έλληνας ιστορικός Diodorus Siculus, αλλά το συζητούν και ο Livy, ο Florius, και ο Αππιανός μεταξύ άλλων. Ο Diodorus μας λέει πως η αιτία της επανάστασης ήταν η άσχημη μεταχείριση των σκλάβων από τους ιδιοκτήτες τους που ήταν πολύ δυνατοί για να ελεγχθούν από τους Ρωμαίους κυβερνήτες. Ο Αππιανός συμφωνεί πως οι γαιοκτήμονες Σικελιανοί αριστοκράτες ήταν υπεύθυνοι για αυτά που έγιναν στο Πρώτο Πόλεμο των Σκλάβων γιατί μεταχειρίζονταν σκλάβους και όχι ελεύθερους εργάτες (οι οποίοι ήταν επιστρατεύσιμοι), ένα πρόβλημα που απασχολούσε όχι μόνο τους σκλάβους μα και τους Ρωμαίους ρεφορμιστές όπως τον Tiberius Gracchus. Ο Diodorus επίσης μας λέει πως πολλοί από τους σκλάβους που ζούσαν λεηλατώντας εργαζόντουσαν ως τσοπάνηδες για τους ιδιοκτήτες τους, κάτι που επιβεβαιώνει τα γραπτά του Πλούταρχου. Αυτό μας δείχνει πως η οικονομική κατάσταση των Ιταλών σκλάβων ήταν παρόμοια με τους Σικελιανούς σκλάβους και εξηγεί πώς μια επανάσταση που ξεκίνησε από μονομάχους υποστηρίχτηκε από πολλούς σκλάβους της χερσονήσου.

Υπάρχουν κάποιες ομοιότητες μεταξύ του αρχηγού της πρώτης επανάστασης των σκλάβων, του Eunus, και του Σπάρτακου. Διαβάζουμε πως ο Eunus ήταν γνωστός στη πόλη της Enna ως μάγος και προφήτης και ότι πριν την επανάσταση είπε ότι μια Σύρια θεά εμφανίστηκε μπροστά του λέγοντάς του ότι θα γίνει βασιλιάς. Και ο Σπάρτακος είχε συνδεθεί με μυστικιστικές προφητείες. Ο Πλούταρχος μας λέει πως όταν ο Θρακιώτης ήταν να πουληθεί στη Ρώμη ως σκλάβος ένα φίδι τυλίχτηκε στο πρόσωπό του ενώ κοιμόταν και ότι η σύζυγός του, μια προφήτισσα του Διόνυσου, εξήγησε το γεγονός ως σημάδι μεγάλης δύναμης. Ο Eunus κατά πάσα πιθανότητα έφτιαξε τις μυστικιστικές ιστορίες για το πρόσωπό του ο ίδιος για να κάνει εντύπωση, και υπάρχει πιθανότητα η προφητεία για το Σπάρτακο να είναι απλά λαϊκός μύθος χωρίς ο Σπάρτακος να έχει κάποια σχέση μ’αυτόν. Αυτές οι ομοιότητες όμως μας δείχνουν πως οι επαναστάσεις των σκλάβων συχνά συνδέονταν με θρησκευτική μανία και ότι η έναρξη μιας εξέγερσης έπρεπε πρώτα να υποστηριχτεί από τους θεούς.

Σε αντίθεση με τον Σπάρτακο, ο Eunus ποτέ δεν είπε ότι πολεμούσε για τη κοινωνική δικαιοσύνη. Ήθελε απλά να νικήσουν τους ιδιοκτήτες των σκλάβων. Ο Diodorus γράφει πως έστεψε τον εαυτό του βασιλιά και ότι ταξίδευε στη χώρα με τρόπο σαν να ήταν πραγματικός μονάρχης. Όταν αργότερα τον πιάσανε, ο Eunus είχε δυο προσωπικούς βοηθούς, πιθανότητα σκλάβους του. Αυτό δείχνει ξεκάθαρα ένα περίεργο χαρακτηριστικό των δυο πρώτων επαναστάσεων των σκλάβων (και της τρίτης ως ένα σημείο), ότι δηλαδή δεν αντιμάχονταν τη σκλαβιά ως θεσμό για ηθικούς λόγους. Ο Peter Green εξηγεί πως θα ήταν λάθος οι μοντέρνοι ιστορικοί να δουν τις επαναστάσεις των σκλάβων ως πρωτόγονο σοσιαλισμό, καθώς οι σκλάβοι δεν είχαν σκοπό να πάρουν στα χέρια τους τα μέσα παραγωγής και να τα διαχειριστούν όλοι μαζί, αλλά απλά ήθελαν να πάρουν στον έλεγχό τους θεσμούς και αγροτική γη που ήδη υπήρχε και να τα κρατήσουν εναντίων κάθε άλλου.

Μια τέτοια εξήγηση θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε και για άλλες επαναστάσεις αν θυμηθούμε πως η επανάσταση του Eunus (παρόλο την έλλειψη στόχων και τον εγωκεντρικό χαρακτήρα του αρχηγού) έδωσε το έναυσμα για παρόμοιες εξεγέρσεις σε όλη της Ιταλία (και την ίδια τη Ρώμη) καθώς και σε μερικές ανατολικές επαρχίες όπως η Αττική. Αν η ιδεολογία δεν έπαιξε ρόλο σε αυτές τις εξεγέρσεις, πρέπει να ήταν η δύναμη του μιμητισμού. Παρόλο τη μεγαλομανία του, ο Eunus ηγήθηκε μιας πετυχημένης ένοπλης αντίστασης εναντίων της ελίτ των Ρωμαίων γαιοκτημόνων. Τότε γιατί δεν μπόρεσε ο Σπάρτακος να προκαλέσει ούτε καν μια αντιγραφή της εξέγερσής του, αλλά ούτε και να δημιουργήσει μια ξεκάθαρη ιεραρχία μεταξύ των οπαδών του; Γιατί δεν ονόμασε τον εαυτό του βασιλιά όπως ο Eunus και να τρομοκρατήσει το γενικό πληθυσμό;

Μια πιθανή απάντηση είναι ότι ο Σπάρτακος δεν είχε τον ίδιο σεβασμό από τους οπαδούς του όπως είχε ο ψευτοβασιλιάς της Σικελίας, αλλά μια τέτοια εξήγηση δεν συμφωνεί με τον μεγάλο αριθμό των οπαδών του που έμειναν μαζί του ακόμα και μετά την ήττα του Crixus και με το γεγονός πως όλοι σχεδόν οι αρχαίοι συγγραφείς συμφωνούν ότι ο Σπάρτακος ήταν θαρραλέος και είχε δύναμη χαρακτήρα. Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι ο Σπάρτακος είχε μια πολύ βαθιά στρατηγική σε αντίθεση με τις προηγούμενες οπορτουνιστικές εξεγέρσεις, ιδιαίτερα αφότου κατάλαβε πως η φυγή προς τις χώρες καταγωγής τους δεν ήταν ρεαλιστικό. Καταλαβαίνουμε πως ο Σπάρτακος βρήκε κάποια υποστήριξη από ελεύθερους ανθρώπους που συνάντησε ενώ ταξίδευε στην Ιταλία καθώς η στρατιά του μεγάλωνε συνεχώς μέσα σε λίγους μόνο μήνες και χωρίς να έχουν γίνει άλλες εξεγέρσεις σκλάβων. Το γεγονός πως ο Σπάρτακος κατάφερε ως ένα βαθμό να πάρει με το μέρος του και τους proletari και τους σκλάβους μας κάνει να υποθέτουμε πως η όποια ιδεολογία του είχε περισσότερα από απλά μια δίκαιη κοινωνία.

Ο τρόπος με τον οποίο οι επαναστάσεις των σκλάβων έγιναν επικίνδυνες για τη σταθερότητα της αυτοκρατορίας ήταν με τη δύναμη του παραδείγματος. Ο Δεύτερος Πόλεμος των Σκλάβων (104-100 π.Χ.) ήταν τόσο παρόμοιος με τον πρώτο που ιστορικοί αναρωτιούνται μήπως ήταν απλά μια λογοτεχνική απόδοση αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων ιστορικών.

Ωστόσο υπάρχουν αρκετές διαφορές και μπορούμε να πούμε πως ο δεύτερος πόλεμος των σκλάβων ήταν ένα πραγματικό γεγονός ξεχωριστό από τον πρώτο πόλεμο. Μια μεγάλη διαφορά είναι οι αιτίες της επανάστασης: όπως μας λέει ο Diodorus είχε να κάνει με μια κρίση από ένα νόμο της Γερουσίας που θα ελευθέρωνε από τη σκλαβιά όλους τους πολίτες σύμμαχων κρατών. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της αδυναμίας κάποιων συμμάχων, όπως του βασιλιά της Bithynia, να στείλουν στη Ρώμη τον αριθμό στρατιωτών που ήταν υποχρεωμένοι να στείλουν. Ως αποτέλεσμα 800 σκλάβοι ελευθερώθηκαν στη Σικελία από το κυβερνήτη, και οι υπόλοιποι που παρέμειναν σκλάβοι και είχαν ακόμα νωπές τις μνήμες του Eunus έγιναν πολύ εξεγερτικοί. Σύντομα έγινε μια ένοπλη εξέγερση, στην αρχή χωρισμένη σε δυο ομάδες που μετά ενώθηκαν υπό την ηγεσία του Salvus. Όπως ο Eunus και ο Σπάρτακος, ο Salvus συνδυάστηκε κι αυτός με προφητείες και πνευματικά, και όπως και ο Eunus ήταν κι αυτός εγωκεντρικός και χωρίς μακρόπνοη στρατηγική και δεν κατάφερε να εκμεταλλευτεί τις αρχικές στρατιωτικές του νίκες.

Η αποτυχημένη προσπάθεια του Σπάρτακου να πάρει τη Σικελία ήταν το τέλος των μεγάλων εξεγέρσεων σκλάβων όχι μόνο στο νησί μα σε όλη την Ιταλία. Αυτό ήταν αποτέλεσμα των καλύτερων συνθηκών ζωής στα latifundia της Σικελίας και της Ιταλίας μετά τις εξεγέρσεις, αλλά επίσης και της στρατηγικής δίχως έξοδο που είχαν οι αρχηγοί των εξεγέρσεων. Ο Eunus και ο Salvus ως ένα βαθμό είχαν μια επιτυχία εναντίων των ιδιοκτητών σκλάβων και γαιοκτημόνων της Σικελίας, αλλά ο σκοπός τους δεν ήταν να απαγορεύσουν το απάνθρωπο εκμεταλλευτικό σύστημα της σκλαβιάς, και τελικά οι προσπάθειές τους ήταν καταδικασμένες να αποτύχουν.

Δυστυχώς η “Σικελιανή στρατηγική” ήταν η συνηθισμένη που ακολουθούσαν οι εξεγερμένοι σκλάβοι και ο ταξικός πόλεμος έδινε τη θέση του σε βανδαλισμούς και λεηλασίες χωρίς μακροχρόνιο αποτέλεσμα. Μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε για τις πραγματικές επιθυμίες του Σπάρτακου μέσα σε αυτά τα χρόνια άγριων συμπλοκών. Γενικά όμως μπορούμε να διακρίνουμε την εικόνα ενός ανθρώπου παγιδευμένου λόγω της γρήγορης εναλλαγής των γεγονότων σε μια κατάσταση χωρίς έξοδο, μια κατάσταση όπου δεν μπορούσε να κερδίσει και απλά προσπαθούσε να επιβιώσει.

Vlad S.

2010

 

 

μεταφρασμένο από http://libcom.org/history/many-enemies-there-are-slaves%E2%80%99-spartacus-politics-servile-rebellion-late-republic

 

 

Πηγές:

1. 1. Plut. Cras. 8.
2. 2. Ibid.
3. 3. Theresa Urbainczyk, Slave Revolts in Antiquity (Stocksfield: Acumen Publishing, 2008), 68.
4. 4. Plut. Cras. 10-11.
5. 5. App., BC, I. 116.
6. 6. Barry Baldwin, “Two Aspects of the Spartacus Slave Revolt,” The Classical Journal 62 (1967): 291
7. 7. Sallust, The Histories, III. 3.96 (Maurenbrecher)
8. 8. Livy, Periochae, 96.
9. 9. Valeius Paterculus, Compendium of Roman History, 2.30.5-6. Paterculus even argues that it was Crassus, not Pompey, who finished off the war and celebrated a triumph in Rome.
10. 10. Florus, Epitome of Roman History, 2.8.
11. 11. Keith Bradley, Slavery and Rebellion in the Roman World (Bloomington, IN: Indiana University Press, 1989), 96.
12. 12. Sextus Julius Frontinus, Strategies, 1.5.20-22, 2.5.34.
13. 13. Paulus Orosius, History against the Pagans, 5.24.
14. 14. Varro in Spartacus and the Slave Wars: A Brief History with Documents, trans. and ed. by Brent D. Shaw (Boston: Bedford/St. Martin’s, 2001), 156
15. 15. Diodorus Siculus in Spartacus and the Slave Wars: A Brief History with Documents, 156.
16. 16. Athenaeus in Spartacus and the Slave Wars: A Brief History with Documents, 155.
17. 17. Peter Green, “The First Sicilian Slave War,” Past and Present 20 (1961): 20
18. 18. Michael Parenti, “Roman Slavery and the Class Divide: Why Spartacus Lost” in Spartacus: Film and History ed. Martin M. Winkler (Malden, MA: Blackwell Publishing, 2007), 147.
19. 19. Brent D. Shaw, ed. Spartacus and the Slave Wars: A Brief History with Documents, 107.

 

 

https://www.rebelnet.gr/articles/view/-As-Many-Enemies-as-There-Are-Slaves—–Spartacus

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *