Η κρίση, το ζήτημα της κατοικίας και η εργατική τάξη στην Ελλάδα

 

Η κρίση, το ζήτημα της κατοικίας και η εργατική τάξη στην Ελλάδα

 

 

Δημοσιεύτηκε στον τύπο τις προηγούμενες εβδομάδες μια έρευνα για τα “έξοδα κατοικίας” στην Ελλάδα (1). Σύμφωνα με τα στοιχεία, “….η χώρα μας έχει τα μεγαλύτερα έξοδα κατοικίας ως ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών της, συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα το ποσοστό των νοικοκυριών τα οποία δαπανούν περισσότερο από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για την κάλυψη αναγκών στέγασης έχει εκτιναχθεί σε σχεδόν 41%, τη στιγμή που ο ευρωπαϊκός μέσος όρος δεν ξεπερνάει το 11,3%.

Ως έξοδα στέγασης υπολογίζονται το ενοίκιο για τους ενοικιαστές ή η δόση του στεγαστικού δανείου για τους ιδιοκτήτες, όπως επίσης και οι δαπάνες θέρμανσης, ύδρευσης, ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεφωνίας και κοινοχρήστων……. Την ίδια στιγμή, τα έσοδα των νοικοκυριών υποχώρησαν σημαντικά (π.χ. μειώσεις μισθών και συντάξεων), ενώ άνοδο καταγράφουν και άλλες δαπάνες που συνδέονται με το ακίνητο, όπως ρεύμα, πετρέλαιο θέρμανσης…

Είναι χαρακτηριστικό ότι η δεύτερη χειρότερη επίδοση μετά την Ελλάδα εντοπίζεται στη Ρουμανία, όπου όμως το αντίστοιχο ποσοστό των υπερβολικά επιβαρυμένων οικονομικά νοικοκυριών είναι λιγότερο από 20%.Στην περίπτωση της Ελλάδας, το σχετικό ποσοστό εκτινάσσεται σε πάνω από 90% στα νοικοκυριά τα οποία βρίσκονται στην πιο επαχθή οικονομική θέση, δηλαδή το εισόδημά τους είναι μικρότερο του 60% του μέσου εισοδήματος. Αλλο ένα χαρακτηριστικό στοιχείο της έρευνας  είναι η πτώση του ποσοστού της ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα, το οποίο έχει υποχωρήσει πλέον σε 73,9%, που είναι και το χαμηλότερο διαχρονικά και προσεγγίζει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 69,3%.

Εκτός όμως από την κατοχή ακινήτων, σε οικονομικό άχθος τείνει να εξελιχθεί και η ενοικίαση κατοικίας… Στην Ελλάδα το κόστος ενοικίασης ως ποσοστό επί του εισοδήματος έχει εκτιναχθεί σε 28,57% σήμερα, έναντι 24,8% το 2010. Μεγάλη αύξηση έχει καταγραφεί επίσης στην Πορτογαλία (18,08% από 10,58%), ακόμη μία χώρα που ακολούθησε πολιτική οικονομικής λιτότητας. Τα παραπάνω στοιχεία καταγράφονται σε μια περίοδο κατά την οποία οι τιμές των ενοικίων έχουν υποχωρήσει κατά μέσον όρο 30%-40% πανελλαδικά, κάτι το οποίο σημαίνει ότι η ανοδική πορεία των σχετικών ποσοστών οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στην υποχώρηση των εισοδημάτων των νοικοκυριών στην Ελλάδα”.

Τα αστικά ΜΜΕ, συχνά προσπαθούν να παρουσιάσουν το θέμα σαν πρόβλημα που έχει σχέση κυρίως με την υψηλή φορολογία (γενικά και αόριστα), τον υποτιθέμενο…..”κρατισμό”, ή τους γνωστούς θρήνους για την καταστροφή της αποκαλούμενης “μεσαίας” τάξης (αφού ό πραγματικός όρος της μικροαστικής τάξης είναι-για ευνόητους λόγους- απαγορευτικός για την μιντιακή προπαγάνδα).

Η αλήθεια όμως είναι πολύ διαφορετική. Όπως δείχνουν και αυτά τα στοιχεία (τα οποία προκύπτουν απο έρευνα που έγινε σε επίπεδο Ευρωπαικής Ένωσης), τα “έξοδα στέγασης” τα οποία φτάνουν μέχρι το 40% του εισοδήματος στην Ελλάδα αφορούν το νοίκι, το στεγαστικό δάνειο ή άλλα λειτουργικά έξοδα (ΔΕΗ, άλλους λογαριασμούς κλπ). Η φορολογία έρχεται επιπλέον, σε μια αφετηρία που είναι κοινωνικά διαφορετική για τους εργαζόμενους και για τους αστούς και τους συνεργάτες τους….

Πρόκειται δηλαδή για έξοδα τα οποία είναι αποκλειστική “ιδιοκτησία” της εργατικής τάξης (στην οποία συμπεριλαμβάνονται και οι άνεργοι εργαζόμενοι) και των άλλων λαικών στρωμάτων δηλαδή των αυτοαπασχολούμενων και των συνταξιούχων (που προέρχονται απο την εργατική τάξη ή τους αυτοαπασχολούμενους, ανεξάρτητα από τον τομέα της παραγωγής). Έξοδα τα οποία δέν γνωρίζουν οι αστοί και οι συνεργάτες τους στον κρατικό και ιδιωτικό τομέα, αφού το εισόδημα τους (που βγαίνει όχι απο κάποια δική τους εργασία αλλά απο την “εργασία” της εκμετάλλευσης των εργαζομένων στην παραγωγή) είναι τέτοιο που το ποσοστό του για τα “έξοδα κατοικίας” είναι ασήμαντο (ή και μηδαμινό). Για αυτό εξάλλου  οι αστοί, το πολιτικό τους προσωπικό και τα φερέφωνα τους στα ΜΜΕ φωνάζουν κυρίως για την φορολογία (γενικώς)  μαζί με την γνωστή κοροιδία για τον “κόσμο που υποφέρει”.

Στην πραγματικότητα ή υποκριτική κυβερνητική θλίψη και η δήθεν αντιπολιτευτική αγανάκτηση για τα “σπίτια των Ελλήνων” και άλλα φαιδρά έχουν ένα και μόνο κίνητρο: Τήν προσπάθεια της ελληνικής αστικής τάξης να προστατεύσει (ή και να αυξήσει) τα κέρδη και τα εισοδήματα της. Να γλιτώσει και άλλα λεφτά, διαιωνίζοντας ή και αυξάνοντας το 40% που πληρώνουν τα λαικά στρώματα για τα έξοδα κατοικίας. Να διαστρεβλώσει την πραγματικότητα και να εγκλωβίσει τα λαικά στρώματα στην μάχη που δίνουν οι αστοί να αποκτήσουν και άλλα λεφτά μέσα από την μάχη ενάντια στην “υπερφορολόγηση”. Η πολιτική διάσταση εδώ είναι ξεκάθαρη: Όλα τα αστικά κόμματα (ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΔΗΣΥ κλπ) δουλεύουν, με διαφορετική φρασεολογία, αυτές τις αντιλήψεις και ετοιμάζονται να παρουσιάσουν πιθανές “ελαφρύνσεις” σαν..κοινωνική πολιτική. Ελαφρύνσεις που, αναλογικά, θα ωφελήσουν πάλι την κυρίαρχη τάξη αφήνοντας ουσιαστικά άθικτο το πρόβλημα των λαικών στρωμάτων, το πρόβλημα των εξόδων κατοικίας.

Που βρίσκονται οι αιτίες του προβλήματος; Λόγω της κρίσης, το αστικό κράτος στην Ελλάδα ανέλαβε, μέσα από την κρατική οικονομική πολιτική, να προστατεύσει την κυρίαρχη τάξη στην χώρα, την τάξη για την οποία φτιάχτηκε και λειτουργεί. Αξιοποιώντας τα μνημόνια (δηλαδή την πολιτική της Ε.Ε) και με τις γνωστές αφηγήσεις περί “σωτηρίας της χώρας” ή δήθεν καταστροφής σε περίπτωση άλλου δρόμου, μείωσε τα λαικά εισοδήματα και αύξησε τα έξοδα κατοικίας (όπως και πολλά άλλα έξοδα για τα λαικά στρώματα). Η ένταση της κρίσης και της αντεργατικής επίθεσης-αλλά και η αδυναμία του εργατικού και λαικού κινήματος να απαντήσει- έδωσε την δυνατότητα στην κυρίαρχη τάξη να πραγματοποιήσει μια μεγάλης κλίμακας ληστεία (κυριολεκτικά) με τα έξοδα κατοικίας, συγκριτικά μεγαλύτερα με τις αντίστοιχες ληστείες που πραγματοποιούν οι άλλες αστικές τάξεις στην Ευρωπαική Ένωση.

Στην Ελλάδα έχουμε φτάσει πιά στο σημείο όπου η κρατική οικονομική μηχανή λειτουργεί ως ιμάντας μέσα από τον οποίο-για την πλειοψηφία  των λαικών στρωμάτων-περίπου το μισό εισόδημα (δεν λέμε για μισθό) μεταφέρεται αυτόματα κάθε μήνα πίσω στο κράτος και τις τράπεζες για να συνεχίζεται η ίδια πολιτική, να χρηματοδοτούνται οι καπιταλιστές, να πληρώνονται οι διεθνείς καπιταλιστικοί οργανισμοί, να αγοράζονται όπλα για να ικανοποιούνται οι ιμπεριαλιστικές συμφωνίες, να συντηρούνται τα ανώτερα στρώματα του κρατικού μηχανισμού, να προστατεύεται το εισόδημα του ιερατείου (που έχει έτσι και αλλιώς εξαιρεθεί-όπως και άλλοι-ακόμα και απο την φορολογία) κλπ. Ή για να κοροιδεύει το αστικό πολιτικό προσωπικό αυτούς που ληστεύει, όπως γίνεται π.χ με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και τα χριστουγεννιάτικα “δώρα” στους συνταξιούχους (ενώ οι συντάξεις έχουν μηδενιστεί).

Η επιστροφή του ζητήματος της κατοικίας στην Ελλάδα του 2017 δείχνει την βαθιά σήψη και παρακμή ενός εκμεταλλευτικού συστήματος που πια δεν μπορεί και δεν ενδιαφέρεται να ικανοποιήσει ακόμα και τις στοιχειώδης κοινωνικές ανάγκες. Δείχνει όμως και την ανάγκη-και σε αυτά τα ζητήματα- τα λαικά στρώματα να παλέψουν κάτω απο τις δικές τους σημαίες, πέρα από την αστική προπαγάνδα και κοροιδία των αστικών κομμάτων και  επικοινωνιακών μηχανισμών.

Δεν πρόκειται για ζήτημα “υπερφορολόγησης” γενικά, όπως δεν πρόκειται π.χ για ζήτημα πλειστηριασμών γενικά (αλλά για ζήτημα πλειστηριασμών της λαικής κατοικίας συγκεκριμένα). Οι μόνοι που πραγματικά  “υπερφορολογούνται” (ή κινδυνεύουν να χάσουν τήν μοναδική κατοικία τους) στην Ελλάδα (αλλά και στις άλλες καπιταλιστικές χώρες) είναι οι εργαζόμενοι και τα λαικά στρώματα. Και φορολογούνται για να πληρώνεται και να κερδίζει μια κοινωνική μειοψήφία που τους εκμεταλλέυεται και για να συντηρεί την αυλή της (διαννοούμενοι, δημοσιογράφοι, διασκεδαστές, “επιστήμονες”, κατασταλτικοί μηχανισμοί κλπ).

Όσο αυτή η μειοψηφία βρίσκεται στην εξουσία και η ταξική δομή αναπαράγεται, (και) το ζήτημα της κατοικίας θα παραμένει βάσανο και τρόμος για όλους τους υπόλοιπους. Δεν είναι τυχαίο ότι το πρόβλημα των εξόδων κατοικίας λύθηκε-σε μεγάλο βαθμό- για τα λαικά στρώματα μόνο σε περιπτώσεις που έγιναν προσπάθειες για την οικοδόμηση κοινωνιών έξω απο τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, όπως στην ΕΣΣΔ και στις άλλες Λαικές Δημοκρατίες. Χωρίς φυσικά να ωραιοποιούμε-ούτε και να μηδενίζουμε όμως- την ιστορική εμπειρία, που είναι χρήσιμη για τις νέες και διαφορετικές κατευθύνσεις  για τον σύγχρονο κομμουνισμό της εποχής μας.

Όμως η συνείδηση των αδυναμίας του καπιταλισμού (και του ελληνικού καπιταλισμού συγκεκριμένα) να λύσει οριστικά το πρόβλημα (που επανέρχεται πάντα σε περιόφους κρίσης για τους λόγους που αναφέρθηκαν) κάνει αναγκαία και όχι περιττή την παρέμβαση και πρόταση στο σήμερα για αυτά τα ζητήματα, στους σημερινούς πραγματικούς όρους και συνθήκες που υπάρχουν και ζούμε καθημερινά, με τα έξοδα κατοικίας να μετατρέπουν τον μισθό και το εισόδημα σε μια στιγμαία εικόνα που εξαφανίζεται λίγες μέρες (ή και ώρες) αφού εμφανιστεί.

Η αποκάλυψη της ουσίας της αντεργατικής πολιτικής (και της κοροιδίας των αστικών κομμάτων) και η πάλη για μηδενισμό όλων των λειτουργικών εξόδων κατοικίας για την εργατική τάξη και τα  λαικά στρώματα (μαζί με την κατάργηση όλων των αντιλαικών μέτρων για τα χρέη, την φορολογία, τους πλειστηριασμούς της λαικής κατοικίας κλπ) είναι  λοιπόν μονόδρομος για την προστασία της ζωής των εργαζομένων και των οικογένειων τους. Και για να ανοίξει ο δρόμος και για μια άλλη προοπτική, όπου το ζήτημα της κατοικίας δεν θα είναι εφιάλτης αλλά κεκτημένο και αναφαίρετο δικαίωμα, που θα δίνει την δυνατότητα στην εργατική και λαική οικογένεια να μπορεί να ονειρεύεται,  ζεί και να προγραμματίζει το μέλλον της απαλλαγμένη από την φοροτρομοκρατία των εξόδων κατοικίας.

 

 

Γιώργος Γόδας.  

 

 

 

(1)http://www.kathimerini.gr/930916/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/ta-megalytera-e3oda-katoikias-sthn-eyrwph-oi-ellhnes

 

 

 

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *