Ποιος ανέβασε τους Ναζί στην εξουσία;
Η αστική τάξη της Γερμανίας ήθελε να ξανασταθεί στα πόδια της (μετά την ατιμωτική ήττα που υπέστη στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο), να αντιμετωπίσει «δραστικά» το εργατικό κίνημα της χώρας και να διεκδικήσει ξανά το μερίδιό της στην παγκόσμια αγορά.
Είναι εξαιρετικά ενδεικτικό ότι το 1932 μια ομάδα βιομηχάνων είχε επιδώσει στον Πρόεδρο της Γερμανίας έγγραφη απαίτηση 160 διευθυντών μεγάλων εταιρειών για να δοθεί εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Χίτλερ, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των γερμανικών επιχειρηματικών κολοσσών ήταν βασικοί χορηγοί της πολεμικής μηχανής της φασιστικής Γερμανίας και του ναζιστικού κόμματος, κάτι που αποδεικνύεται και από τα πρακτικά της Δίκης της Νυρεμβέργης.
Ο βιομηχανικός κολοσσός της Κρουπ, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία του γερμανικού κεφαλαίου, υπήρξαν βασικοί οικονομικοί αρωγοί – χορηγοί, όχι μόνο της πολεμικής μηχανής της φασιστικής Γερμανίας, αλλά και των διαφόρων πολιτικών (κόμμα, οργανώσεις νεολαίας) ή παραστρατιωτικών οργανώσεων των Ναζί (όπως τα Τάγματα Εφόδου SA, τα SS, κλπ.). Ετσι ξεκίνησε το «Ταμείο του Χίτλερ», με κεφάλαια που προέρχονταν «ακόμα και από τους πιο απομακρυσμένους κύκλους της γερμανικής βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένου του κόσμου της αγροτικής οικονομίας και των τραπεζών» (Ντοκουμέντο D-151, ΠΔΝ). Με το άνοιγμα των αρχείων της Κρουπ, προέκυψε ότι μόνο π.χ. το εργοστάσιο της εταιρείας στο Essen είχε «προσφέρει» ως το 1945 το ιλιγγιώδες ποσό των 4.738.446 μάρκων στο εν λόγω Ταμείο
Όπως δήλωσε ο ιδιοκτήτης της πολεμικής βιομηχανίας Krupp: «Ο Εθνικοσοσιαλισμός απελευθέρωσε τον Γερμανό εργάτη από τη μέγγενη ενός δόγματος (σ.σ. του κομμουνισμού) που ήταν βασικά εχθρικό τόσο για τον εργοδότη όσο και για τον εργαζόμενο. Ο Αδόλφος Χίτλερ επέστρεψε τον εργάτη στο έθνος του. Τον μετέτρεψε σε πειθαρχημένο στρατιώτη της εργασίας και συνεπώς σύντροφό μας (σ.σ. των βιομηχάνων!)». Με άλλα λόγια, ο φασισμός εξασφάλισε την πολυπόθητη για το κεφάλαιο «εργασιακή ειρήνη», τσακίζοντας τον εργατικό συνδικαλισμό και εξαπολύοντας πόλεμο εξόντωσης των κομμουνιστών. Αργότερα, οι γερμανικές βιομηχανίες είχαν στη διάθεσή τους «φτηνό» εργατικό δυναμικό από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, το οποίο εκμεταλλεύονται κυριολεκτικά μέχρι θανάτου, πολλαπλασιάζοντας έτσι την παραγωγή και τα κέρδη τους.
Τα συμφέροντα των γερμανικών μονοπωλίων ταυτίζονταν επίσης με δύο άλλες κύριες επιδιώξεις των Ναζί: την ιμπεριαλιστική αναδιανομή του κόσμου και τη συντριβή της ΕΣΣΔ. Αλλωστε από το 1936 κιόλας ο Χίτλερ είχε δώσει οδηγίες στο υπουργείο Πολέμου του Ράιχ να ετοιμάζεται για την «αναμέτρηση με τη Ρωσία», την οποία θεωρούσε «αναπόφευκτη». Οσον αφορά το πρώτο, όπως υπογράμμισε ο υπουργός Οικονομίας των Ναζί Σαχτ στον Αμερικανό Πρόξενο Fuller το 1935: «Οι αποικίες είναι απαραίτητες στη Γερμανία. Αν καταστεί δυνατό θα τις αποκτήσουμε μέσα από διαπραγματεύσεις. Αν όχι, θα τις αρπάξουμε (σ.σ. με τη βία)».
Καταλυτικό ρόλο ωστόσο στην οικονομική και στρατιωτική ισχυροποίηση της Γερμανίας έπαιξαν και τα αμερικανικά μονοπώλια: η Ford, η General Motors (μέσω της θυγατρικής της Opel και όχι μόνο), η General Electric, η Standard Oil (η σημερινή Exxon-Mobil), η IBM, η ΙΤΤ (η σημερινή ΑΤ&Τ), η Τράπεζα Chase Manhattan και πολλοί άλλοι, έκαναν τεράστιες επενδύσεις, επωφελούμενοι του «εξαιρετικού» επιχειρηματικού κλίματος που προσέφερε η ναζιστική Γερμανία, αποκομίζοντας ακόμα μεγαλύτερα κέρδη. Τόσο ο Πρόεδρος της IBM T. Watson όσο και ο Πρόεδρος της Ford H. Ford τιμήθηκαν για τις «υπηρεσίες» τους στο Γ’ Ράιχ με το μετάλλιο του Μεγάλου Σταυρού της Γερμανικής Τάξης του Αετού το 1937 και 1938 αντίστοιχα.
https://atexnos.gr/ποιος-ανέβασε-τους-ναζί-στην-εξουσία/
Το κείμενο μου φαίνεται αυτοαναφορικό, με την έννοια πως θέλει να δείξει πως μεγαλοαστοί και εθνικοσοσιαλιστές είναι αναπόφευκτα συνεργάτες. Το συμπέρασμα αυτό το μόνο που εξυπηρετεί είναι να δείξουμε πως οι εθνικοσοσιαλιστές δεν είναι αντισυστημικοί. Η αστική τάξη θέλει να τα έχει καλά με οποιοδήποτε κόμμα κυβερνάει, πρώτα δοκιμάζει δωροδοκία κι αφομίωση και μετά άλλα εχθρικά μέσα.
Κείμενα σαν κι αυτό είναι κάπως “άσπρο-μαύρο” γιατί αν αναφερθούν τα “ναι μεν αλλά” τότε “βγάζουμε λάδι τους εθνικοσοσιαλιστές”. Η ζωή όμως πόσο δε η κοινωνική ανάλυση δεν είναι άσπρο-μαύρο.
Το πιο προφανές λάθος του κειμένου είναι η αναφορά στον πρώτο παγκόσμιο. Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο η Γερμανία είχε προβλήματα που σταμάτησαν το 1924 με το τέλος του υπερπληθωρισμού. Μέχρι το 1930 περίπου η Γερμανία έζησε μια περίοδο ανεμελιάς και σταθερότητας, οι εθνικοσοσιαλιστές αν και επιχείρησαν να φέρουν την βία στο προσκήνιο δεν κατάφεραν να βρουν λαϊκό έρισμα και το επίσημο κράτος τους πολέμησε. Γι’αυτό και αποφάσισαν να αφήσουν τους “ακτιβισμούς” και να εμφανιστούν ως σοβαρό κόμμα και να απευθυνθούν στην πλατιά μικροαστική τάξη. Αυτή τους η στάση δεν συντελέσθει ομόφωνα καθώς υπήρχαν πολλοί ανάμεσά τους που προτιμούσαν τους “ακτιβισμούς”, αυτοί εκκαθαρίστηκαν από τους “πραγματιστές”.
Δεύτερο στοιχείο που συνετέλεσε στην άνοδο των εθνικοσοσιαλιστών είναι το κραχ του 1929 που στις αρχές της δεκαετίας του ’30 άρχισε να μεταδίδεται και στην Ευρώπη. Ο κανόνας του χρυσού αν και απόλυτα συμβατός με αστική και προτεσταντική κοσμοαντίληψη (που αποτυπώνεται ακόμη και σήμερα στα σκληρά νομίσματα των μεγάλων καπιταλιστικών κρατών), είναι ασύμβατος με την περεταίρω μεγένθυση και χρειάζεται η εισαγωγή του sovereign credit και του κράτους-επενδυτή-σχεδιαστή της οικονομίας. Οδεύοντας προς το 1940 όλα τα κράτη έχουν εγκαταλείψει την ελεύθερη αγορά και έχουν μια κεντρικά διευθυνόμενη οικονομία. Το new deal στην Αμερική κάτι τέτοιο ήταν και μέχρι το 1980 αυτός ήταν και ο παγκόσμιος κανόνας, που έβρισκε τον κόσμο αρκετά σύμφωνο.
Στην Γερμανία οι εθνικοσοσιαλιστές παρουσιάστηκαν ως φορείς αυτού του σχεδίου και κέρδισαν τις εκλογές. Δεν ανέβηκαν πραξικοπηματικά στην εξουσία, αλλά τους ψήφισαν πάρα πολλά εκατομμύρια Γερμανοί μικροαστοί και εργάτες. Όπως πάρα πολλά εκατομμύρια Γερμανοί μικροαστοί και εργάτες έβγαζαν ως τότε κυβέρνηση τους σοσιαλδημοκράτες. Το να ξεχνάμε αυτό τον παράγοντα όταν ο “λαός” δεν συμπεριφέρεται σαν μια ιδανική εργατική τάξη που έχει απέναντί της την απόλυτα κακή αστική τάξη φοβάμαι πως κάνει τις αναλύσεις μας να χολαίνουν καθώς το δίπολο καλού-κακού υπάρχει μόνο στο χαμηλής ποιότητας Hollywood. Η απάντηση που ιστορικά έδινε η αριστερά ήταν περί εξαπατημένου λαού, κάτι που στα δικά μου μάτια είναι ελιτίστικη (εμείς ξέρουμε και πρέπει ο αδαής λαός να μας καταλάβει/ακολουθήσει, για το καλό του) και είναι και σκανδαλωδώς αθωωτική γιατί έχουμε βάλει σε έναν βάθρο τον “λαό”, που είναι μονίμως θύμα κι αδικημένος και πρέπει εμείς που ξέρουμε να τον σώσουμε.
ΥΓ Όλες αυτές οι εταιρίες υπήρχαν και με τον Κάιζερ και με τους σοσιαλδημοκράτες, συνέχισαν να υπάρχουν και με τους εθνικοσοσιαλιστές και συνέχισαν να υπάρχουν και μεταπολεμικά. Το ίδιο και οι Γερμανοί. Θα ήταν πιο χρήσιμο από το να προσπαθούμε να δημιουργούμε τέρατα(για να είναι προφανές ποιος είναι ο κακός), να δούμε πως χτίζεται η κοινωνική συναίνεση που φέρνει και διατηρεί στην εξουσία σοσιαλδημοκράτες, εθνικοσοσιαλιστές κτλ.
Το κείμενο είναι συνοπτικό και αποδεικνύει ότι ο φασισμός ήταν ένα αστικό ρεύμα-με τα δικά του χαρακτηριστικά-που προωθήθηκε και αξιοποιήθηκε και ενάντια στο εργατικό κίνημα στην Γερμανία. Όπως αξιοποιήθηκαν και άλλα ρεύματα πριν από αυτόν, με διαφορετικό τρόπο.
Αυτό είναι ένα αναμφισβήτητο γεγονός, που δεν αποκλείει τις άλλες πλευρές και τα χαρακτηριστικά του φασισμού. Και ούτε είναι αντιπαραθετικό σε αυτές. Αντίθετα δείχνει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν εξολοκλήρου αστικά/καπιταλιστικά/ιμπεριαλιστικά και για αυτό ενισχύθηκαν και υλικά από τους αστούς. Το ίδιο έγινε και σε άλλες χώρες.
Επίσης, το “προφανές λάθος του κειμένου” μάλλον δεν είναι τόσο προφανές γιατί το κείμενο αναφέρεται σε γεγονότα από την δεκαετία του 30 και μετά, όταν έγιναν όλα αυτά που αναφέρεις.
Δεν είναι σωστή η εκτίμηση ότι όλα τα καπιταλιστικά κράτη εγκατέλειψαν μετά το 40 την ελέυθερη αγορά, πολύ περισσότερο ότι απέκτησαν μια “κεντρικά διευθυνόμενη οικονομία” και ότι αυτό ίσχυε μέχρι το 80.
Ούτε ο φασισμός κατήργησε την “ελεύθερη αγορά’”.Ούτε καν ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος, αντίθετα την ενσωμάτωσε στις τότε ανάγκες της “πολεμικής οικονομίας” και τα καπιταλιστικά συμφέροντα. Οι αστοί συνέχισαν να έχουν την ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και συνέχισαν να συναλλάσονται με το κράτος διατηρώνοντας την αυτονομία τους-έστω και στα όρια της “πολεμικής οικονομίας”- Αυτό ήταν ιδιαίτερα αισθητό στους μεγάλους μονοπωλιακούς ομίλους, πολλοί από τους οποίους έκαναν χρυσές δουλειές με τον πόλεμο.
Για την μεταπολεμική περίοδο, το αυτοαποκαλούμενο καπιταλιστικό “κράτος πρόνοιας” δεν έχει σχέση με κάποια “κεντρικά διευθυνόμενη οικονομία”. Το μόνο πραγματικό κράτος πρόνοιας που υπήρξε και για αυτό είχε σχέση με κεντρικά διευθυνόμενη οικονομία και δεν ήταν καπιταλιστικό, ήταν το κράτος της Σοβιετικής Ένωσης.
Για τα υπόλοιπα, πάλι δεν φαίνεται στο κείμενο κάτι για “εξαπατημένους λαούς” κλπ. Η-υπαρκτή σε εκδοχές της αριστεράς-αντίληψη περί “παραπλανημένου λαού” είναι ακριβώς η αντίληψη που υποτιμά ή αγνοεί τον ταξικό χαρακτήρα του φασιστικού φαινομένου-και άρα και την ιδεολογική/υλική συγγένεια του με την αστική τάξη στο όνομα κάποιων “παρανοικών” ή “δημαγωγών’ που “εξαπάτησαν τον κόσμο”.
Το κείμενο-συνοπτικό όπως γράφτηκε-αναδεικνύει αυτόν τον ταξικό χαρακτήρα και άρα κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση από τις αντιλήψεις περί “παραπλανημένου λαού”.
Καλή συνέχεια.