Το Ισλαμ του 21ου αιώνα ,ως θέαμα

 

 

Το Ισλαμ του 21ου αιώνα ,ως θέαμα

 

 

Επικρατεί η άποψη σε πολλούς ανθρώπους, ότι το Ισλάμ είναι μια θρησκεία πολιτιστικού ολοκληρωτισμού.Είναι σύνηθες να ακούμε, ότι οι πιστοί μιας τέτοιας θρησκείας, ακριβώς λόγω της υποτιθέμενης άκαμπτης δομής της, είναι υποχρεωμένοι, αν θέλουν να παραμείνουν ακόλουθοι της θρησκείας τους, να εφαρμόσουν σε πολιτικό επίπεδο ολοκληρωτικά το νόμο της σαρίας. Κατ’επέκταση, κάθε φορά που κάποιος ισλαμιστής επιτίθεται σε κάποιο δυτικό στόχο,ή προβαίνει σε μια πολιτική δράση (π.χ η θεμελίωση του ISIS) , οι υπερασπιστές της άποψης ότι το Ισλάμ είναι ένας θρησκευτικός ολοκληρωτισμός , αποδίδουν τα αίτια της δράσης των τρομοκρατών στο ίδιο το Ισλαμ.Oι οπαδοί του Ισλαμ ,που θέλουν να ακολουθήσουν πιστά τη θρησκεία τους,θεωρούνται αναγκασμένοι -λόγω πίστης- να προβούν στις ”ακρότητες” που βλέπουμε να προβαίνουν οι τζιχαντιστές σε πολλά μέρη της γης.

Είναι όμως έτσι; Ευθύνεται το ίδιο το Ισλαμ, ή για να το θέσουμε πιο σωστά, ευθύνεται η ίδια η πίστη των ανθρώπων αυτών στο Ισλαμ, που τους οδηγεί σε τέτοιες δράσεις; Είναι προϊόν του  Ισλαμ το θεοκρατικό κράτος, ή μήπως το Ισλαμ είναι το ιδεολογικό κάλυμα κάποιων ανθρώπων που προσπαθούν να απαντήσουν (με λάθος ή σωστό τρόπο, αυτό είναι άλλου είδους συζήτηση) στο δυτικό ιμπεριαλισμό;

Εμείς, στο κείμενο αυτό, θα προσπαθήσουμε να αποδείξουμε ότι το Ισλαμ ,αυτό καθ’ αυτό ως θρησκεία, δεν ευθύνεται για τη δράση των λεγόμενων τζιχαντιστών.Φέρει την ευθύνη που οι ίδιοι που το χρησιμοποιούν ,του αποδίδουν.Με λίγα λόγια ,δεν είναι το Ισλαμ υπεύθυνο για την πολιτική δράση των οπαδών του, αλλά η ίδια η πολιτική (και τα υποκείμενά της)που ”χρησιμοποιεί ” το Ισλαμ ώστε να φέρει επιθυμητά πολιτικά αποτελέσματα.

Η θέλησή μας μέσω αυτού του κειμένου να δώσουμε την ”πρωτοπορία” της κοινωνικής συμπεριφοράς στην πολιτική και όχι στη θρησκεία, δεν γίνεται με σκοπό την αθώωση της ισλαμικής θρησκείας.Αν θέλει κάποιος μπορεί άνετα να βρει πολεμικές προσταγές μέσα στο Κοράνι, όπως ακριβώς ,για να είμαστε δίκαιοι , μπορεί να βρει  σε Χριστιανικά κείμενα,ακόμα και στο βουδισμό (οι 30.000 σφαγμένοι μουσουλμάνοι της Μπούρμα, μπορούν να το βεβαιώσουν) . Η απόδοση της ευθύνης στην πολιτική, γίνεται επειδή πιστεύουμε ότι ο πολιτισμός (και ανάμεσά του η ίδια η θρησκεία) ακολουθεί (πάντα ακολουθούσε ) τις αποφάσεις της πολιτικής που θέλει να ακολουθήσει μια κοινωνία ,ώστε θα μπορούσαμε να πούμε ότι η πολιτική είναι η βάση ,που οικοδομείται πάνω της ο πολιτισμός.

Όπως οι δούλοι και τα φτωχά στρώματα της δουλοκτητικής κοινωνίας χρησιμοποίησαν και έπλασαν έτσι τον Χριστιανισμό ώστε να διαλύσουν ιδεολογικά την δουλοκτητική κοινωνία, έτσι , στη σύγχρονη εποχή, οι απελπισμένοι αυτού του κόσμου χρησιμοποιούν (δικαίως ή αδίκως αυτό είναι μια άλλη συζήτηση)σε μεγάλο βαθμό το Ισλαμ ώστε να επιτεθούν  στον δυτικό ιμπεριαλισμό. Μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι στις αρχές της πρώτης χιλιετίας, την εποχή δηλαδή που στις ισλαμικές χώρες ανθούσαν οι τέχνες, οι επιστήμες και ο πολιτισμός, ήταν ο Χριστιανισμός αυτός που χρησιμοποιήθηκε έτσι ώστε να δώσει ιδεολογική κάλυψη στους (βάρβαρους για εκείνη την εποχή) δυτικοευρωπαίους ώστε να επιτεθούν στον μουσουλμανικό κόσμο. ”Οι νέοι στρατευμένοι αναζήτησαν στη Βίβλο και στα λόγια των πάμπολλων αγίων επιπλέον στοιχεία που να δικαιολογούν τις ενέργειές τους. Στην Προς Τιμόθεο Β’ Επιστολή (Κεφ. Β’ στίχοι 3-4) βρήκαν την επιβεβαίωση που ζητούσαν :” Συ ουν κακοπάθησον ως καλός στρατιώτης Ιησού Χριστού[…]ίνα τω στρατολογήσαντι αρέση” (James Reston,Jr , Οι Πολεμιστές του Θεού, εκδ. Ψυχογιός, σελ.41).

Όσο πιστοί ήταν οι πρώτοι Χριστιανοί που προτιμούσαν να ακολουθήσουν την προσταγή του Ιησού ”μάχαιρα έδωσες μάχαιρα θα λάβεις” και να πεθάνουν στις ρωμαϊκές αρένες, παρά να σκοτώσουν κάποιο συνάνθρωπό τους ,άλλο τόσο πιστοί ήταν οι Σταυροφόροι που πολέμησαν στην Ιερουσαλήμ σκοτώνοντας μουσουλμάνους λέγοντας It’s God’s Will (είναι θέλημα Θεού). Όσο μουσουλμάνοι είναι οι τρομοκράτες τζιχαντιστές , τόσο μουσουλμάνοι είναι ο Αβερρόης και ο Αλ-Φαραμπί. Η ερμηνεία μιας θρησκείας εξαρτάται από τις πολιτικές προθέσεις των ανθρώπων που την ασπάζονται.

Συνεπώς, καμμία θρησκεία δεν έχει την ευθύνη, αφού δεν έχει μείνει απαράλλαχτη (εκτός και αν θεωρούμε τα ιερά κείμενα ,προϊόντα θεϊκού λόγου, πράγμα που, αυτομάτως , θα μας έκανε να παραδεχτούμε ότι οι θρησκείες παραμένουν αναλλοίωτες στους αιώνες, με σκοπό , όχι την προσαρμογή τους στις κοινωνικές απαιτήσεις, αλλά , αντιθέτως ,την προσαρμογή των κοινωνιών στις απαιτήσεις τους. Αυτό, βέβαια είναι κάτι που υποστηρίζουν μόνο οι φονταμενταλιστές κάθε θρησκείας).

Η θρησκεία μεταμορφώνεται και εξελίσσεται ανάλογα με τις πολιτικές προθέσεις των κοινωνιών .Σε διάφορες περιόδους, έχει αποδειχθεί περίτρανα ότι το Ισλαμ έχει πάρει τη μορφή, που η κάθε κοινωνία για πολιτικούς λόγους ήθελε να πάρει.Το αν η μορφή που δόθηκε στο Ισλαμ ήταν η πιο εύστοχη προς την κατεύθυνση της λύσης των προβλημάτων των μουσουλμανικών κοινωνιών, είναι δευτερευούσης σημασίας ζήτημα .Αυτό, είναι κάτι που θα το δούμε στη συνέχεια. Άλλωστε, θα μπορούσε κάλλιστα κάποιος να πει ότι ούτε ο Χριστιανισμός ταυτίστηκε πάντα με την επιτυχημένη μορφή οργάνωσης των κοινωνιών.Αυτό που έχει σημασία είναι ότι και στο Ισλαμ, παρατηρούμε τόσες μορφές όσες η πολιτικές που τον χρησιμοποίησαν .

Επιπλέον,και αυτό έχει μεγαλύτερη σημασία, το να αποδώσει κανείς την ευθύνη στο ίδιο το Ισλαμ για τις όποιες συμπεριφορές των οπαδών του, αποκαλύπτει άρρητα, μια χαμηλή εκτίμηση για τις ανθρώπινες κοινωνίες .Οι άνθρωποι ,υπό αυτό το πρίσμα , εμφανίζονται ως πειθαρχημένα ανορθολογικά πρόβατα που ακολουθούν τυφλά μια θρησκεία, έστω και αν αυτή στρέφεται εναντίον τους. Έμεις δεν πιστεύουμε ότι μπορεί,όχι μόνο να αναπτυχθεί, αλλά ούτε καν να υπάρξει μια τέτοια ιδεολογία- θρησκεία.

Το ότι το Ισλάμ είναι η ιδεολογική μορφή πολιτικών υποκειμένων αποδεικνύεται από την ίδια τη δράση των υποκειμένων αυτών.Ο στόχος τους είναι σχεδόν πάντα πολιτικός, ή τουλάχιστον κατά βάση πολιτικός .Όταν λόγου χάρη, τον Σεπτέμβρη του 2001, ισλαμιστές μαχητές επιτέθηκαν στις Η.Π.Α, οι επιθέσεις έγιναν εναντίον στόχων που δεν άφηναν κανένα περιθώριο παρερμηνείας.Δεν βομβαρδίστηκε κάποια χριστιανική εκκλησία των Η.Π.Α, ούτε κάποιο αμιγώς θρησκευτικό σύμβολο, κάτι που θα γινόταν σε περίπτωση που οι δράστες ήταν αποκλειστικά θρησκευτικά υποκείμενα. Βομβαρδίστηκε το κορυφαίο σύμβολο του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου.

Οι μουσουλμάνοι της γης δεν θαύμασαν τον Μπιν Λάντεν ως έναν θεολόγο διδάσκαλο, ως έναν πνευματικό ηγέτη, αλλά ως έναν επαναστάτη.Μια δημοσκόπηση που διενεργήθηκε εκείνη την εποχή μεταξύ 15.000 Σαουδαράβων ,προσδιορίζει το ποσοστό που υποστηρίζει τον Μπιν Λάντεν ”ως θρησκευτικό ηγέτη” σε μόλις 3% ,αλλά το 48% υποστηρίζει τις πολιτικές του θέσεις .Μεγάλος αριθμός πιστών έχει φτάσει στο σημείο να αντιμετωπίσει το Ισλάμ με την πολιτική του μορφή.”Οι επιθέσεις στη Νέα Υόρκη, το Μπαλί, την Ισταμπουλ, την Καζαμπλάνκα, το Ναϊρόμπι και τη Μαδρίτη, πραγματοποιήθηκαν όλες στο όνομα του Ισλαμ ως πολιτικού εγχειρήματος. Πραγματοποιήθηκαν από μορφωμένους μοντέρνους ανθρώπους που τα σημεία αναφοράς τους δεν βρίσκονταν στους παραδοσιακούς ουλαμά ή τις ταρίκας των σούφι ,αλλά στην ιρανική επανάσταση , στη νέα τζαχιλίγια των σύγχρονων Αδελφοτήτων και στις ιδέες πολιτικών θεωρητικών όπως ο Σάυγιεντ Κουτμπ (1906-1966) , ο Χασάν αλ Μπάνα (1906-49) ,ο Σάυγιεντ Αμπντού Άλα Μαουντούντι (1903-79) ,ο Άλι Σαριάτι (1900-77) ,και ο Ισμέτ Οζέλ (1944-).

Αυτοί ήταν διανοούμενοι του 20ου αιώνα, εξοικειωμένοι  με τις ιδέες του Αριστοτέλη, του Μαρξ, και του Νίτσε.Στα (ριζικά συντηρητικά , βιταλιστικά και χιλιαστικά) γραπτά τους μπορεί να φανεί η επιίδραση των ριζοσπαστών ρομαντικών των Χέρντερ, Μοροζόφ ,Χάιντσεν και Σμιτ.Μοιράζονταν τη σταθερή πεποίθηση ότι το ισλαμικό εγχείρημα έμεινε ανολοκλήρωτο και ότι η υλοποίησή του απαιτούσε την πολιτική παλινόρθωση. Προσέξτε, όχι την απλή (και αναπόφευκτα φαντασιακή) επανάληψη του αρχικού Χαλιφάτου, αλλά μάλλον τη δημιουργία του νιζάμ ισλάμ- ενός ισλαμικού συστήματος με νεωτερικές επιρροές…Τα οπιούχα του ευαγγελικού χριστιανισμού , του ινδουισμού και του αναζωπυρομένου ισλαμισμού αποτελούν τα εκούσια ναρκωτικά μεταξύ των εργαζομένων φτωχών του κόσμου.Αλλά μονάχα το Ισλαμ, τουλάχιστον για την ώρα ,μπορεί να ισχυριστεί ότι προσφέρει ένα πολιτικό πρόγραμμα με παγκόσμιες αντιλήψεις και φιλοδοξίες ,αντιιμπεριαλιστικό και (σε ορισμένες από τις μορφές του) στην πράξη επαναστατικό.

Οπωσδήποτε είναι αλήθεια ότι οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και οι επακόλουθοι ακροβατισμοί για τη θεολογική αυτοδικαίωση των εξεγερμένων ισλαμιστών αντιπροσωπεύουν μία διαστρέβλωση του ,αλλά αυτό είναι άσχετο με το θέμα μας.Οι μαχητές των Δίδυμων Πύργων αυτοχαρακτηρίστηκαν τζιχαντιστές, οι δολοφονικές και ψυχωτικές τους τάσεις δεν μπορούν να ακυρώσουν το γεγονός αυτό.Μέχρι να έρθει η ώρα που κάποιος αντάρτικος συνασπισμός με τα χρώματα του ουράνιου τόξου Νιγηριανών, Βραζιλιάνων ή Κορεατών πεντηκοστιανών εξαπολύσει μία πρωτοποριακή ανταρσία ενάντια στην καρδιά του αμερικάνικου κεφαλαίου, θα πρέπει να συμβιβαστούμε με το Ισλαμ και τα πολιτικά εγχειρήματα που γίνονται στο όνομά του.Η παγκοσμιότητα της ιδεολογίας του, σε συνδυασμό με την ποικιλόμορφη , πλην όμως πειθαρχημένη , οργάνωσή του και το γεγονός ότι κατάφερε να απονομιμοποιήσει πολιτικά τα ξινισμένα όνειρα της ανάπτυξης , καθιστούν το έργο της ανάλυσης αναπόφευκτο.Το πολιτικό Ισλαμ έχει τραφεί από τις δίδυμες κρίσεις του (αποτυχημένου) κοσμικού εθνικισμού και του (αποτυχημένου) μετααποικιακού κράτους.Η επαναστατική του όψη υπήρξε θεαματικά επιτυχής”.(Ομάδα Retort, Καταπονημένες Δυνάμεις, εκδόσεις των Ξένων, σελ.191-194).

Από εκεί και πέρα, το ερώτημα που προκύπτει ,είναι το γιατί ακριβώς το Ισλαμ μπορεί να προσφέρει κάλυψη για πολιτική δράση.Γιατί οι φτωχοί αυτού του κόσμου, βρίσκουν ιδεολογική κάλυψη στο Ισλαμ, και όχι σε κάποια άλλη θρησκεία; Η απάντηση σε μεγάλο βαθμό βρίσκεται στο γεγονός ότι το ίδιο το Ισλαμ, επιτρέπει την -κατά πολιτική περίσταση- ερμηνεία του.Αν ευθύνεται για τη δράση των τρομοκρατών , η ευθύνη αυτή δεν πρέπει να αποδοθεί στην ”άκαμπτη δομή του” ,αλλά στον ακριβώς αντίθετο λόγο : στο γεγονός ότι το Ισλαμ, από τη φύση του, μπορεί να γίνει εύκολα ,η θρησκεία των ανθρώπων που θέλουν για διάφορους στρατηγικούς λόγους να δώσουν μια μεταφυσική μορφή στον πολιτικό αγώνα τους.Υπάρχει ένα παράδοξο και ταυτόχρονα αδιαμφισβήτητο γεγονός και αυτό είναι ότι το Ισλαμ , στη ριζοσπαστική μορφή του, προκαλεί έναν εκδημοκρατισμό της θρησκείας, αφού επιτρέπει μια διεύρυνση της παραδοσιακής μορφής του, και δίνει τη δυνατότητα σε ένα πλήθος κοσμικών λειτουργών να διεκδικήσουν την ερμηνεία των βασικών κειμένων του.

Το πολιτικό Ισλαμ, συγκρούεται με την αντίληψη των παραδιδομένων αυθεντικών ιερών κειμένων, που προσπαθούν να παραμείνουν άκαμπτα στους αιώνες ,ανεξάρτητα από τη θέληση των ανθρώπων. Αντλεί τη δύναμή του από την κατάρρευση των θρησκευτικών αυθεντιών και των ιεραρχικών αντιλήψεων. Ο νόμιμος τρόπος της διαλεκτικής συζήτησης εντός του Ισλαμ, που οι μουσουλμάνοι αποκαλούν Ιτζιχάντ, σημαίνει κυριολεκτικά ”ανεξάρτητη αιτιολογία” την οποία κάθε νομικός μπορεί να χρησιμοποιήσει για να εκφράσει τη σαρία, σε σύγχρονες με αυτόν καταστάσεις.Μάλιστα, ”η θεολογική σχολή της Mu’tazila, σε αντίθεση με την παραδοσιακή Fiqh , δίδαξε ότι το Κοράνι ήταν ”κτιστό”, δηλαδή όχι ο αιώνιος και αυθύπαρκτος λόγος του Θεού.

Η ερμηνεία αυτή άνοιξε το δρόμο στην ιστορικοποίηση του Κορανίου και οδήγησε στην παραδοχή της ελευθερίας της ανθρώπινης βούλησης” (Κ.Π. Ρωμανός, Ελληνιστικό Ισλαμ, εκδ. Αλεξάνδρεια, σελ.62). Η Ιτζιχάντ βοήθησε στην απόδοση πολιτικής δύναμης και ανανέωσης στο Ισλαμ, αφού ,αν τα κείμενα ήταν άκαμπτα , δεν θα μπορούσαν να κάνουν πολιτική. Η Ιτζιχάντ αναπτύχθηκε με σκοπό την κατανόηση των στίχων, έτσι ώστε να εφαρμοστούν στις εξελισσόμενες συνθήκες μέσα στις οποίες ζουν οι πιστοί. Πρόκειται με λίγα λόγια για ένα θρησκευτικό εργαλείο που μπορούν να χρησιμοποιήσουν άνθρωποι προερχόμενοι από τα σπλάχνα μιας κοινωνίας ,ούτως ώστε να επιτύχουν κάποιους πολιτικούς στόχους.Κάθε ένας μουσουλμάνος που θέλει να χρησιμοποιήσει τη θρησκεία ώστε να ντύσει διανοητικά μια πολιτική του κίνηση, μπορεί να το κάνει εύκολα χρησιμοποιώντας κατά το δοκούν το Ισλαμ. Από εκεί και πέρα , η ερμηνεία και η εφαρμογή του Ισλαμ, εξαρτάται από τις πολιτικές και κοινωνικές καταστάσεις που θέλουν να πετύχουν οι οπαδοί του.

Όσο ”υπεύθυνο” είναι το εύκαμπτο Ισλαμ για το γεγονός ότι την εποχή της εξάπλωσής του (μέχρι τον 13ο αιώνα), άκμασαν οι τέχνες ,οι επιστήμες και η ανεκτικότητα απέναντι σε άλλες θρησκείες (αξίες που μεταλαμπαδεύτηκαν ,από τους μουσουλμάνους, μέσω της κατακτημένης Ισπανίας, στη Δύση) άλλο τόσο ”υπεύθυνο” είναι, για το γεγονός ότι το χρησιμοποιούν άνθρωποι που βάζουν βόμβες σε μετρό και αεροπλάνα. Τα πάντα εξαρτώνται από τις πολιτικές προθέσεις.

Έτσι λοιπόν, για να συνοψίσουμς: αν μπορούμε να κατηγορήσουμε για κάτι το Ισλαμ, αυτό δεν είναι ότι πρόκειται για μια άκαμπτη, αντικοινωνική θρησκεία, αλλά για ακριβώς το ανάποδο: ότι είναι μια θρησκεία που δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους που αυτοπαρουσιάζονται ως εκπρόσωποι του λαού, να την επικαλεστούν ώστε να πετύχουν κατά το δοκούν τους πολιτικούς στόχους τους. Πράγμα ,το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε θετικά , είτε αρνητικά.

Υπό αυτήν την έννοια, το Ισλαμ υπήρξε ο κληρονόμος της αριστοτελικής αντίληψης της σχέσης πολιτικής και θρησκείας.Πρόκειται ουσιαστικά για την εισβολή της πολιτικής στη θρησκεία.Ή μάλλον για να το πούμε πιο σωστά, το Ισλαμ είναι μια θρησκεία που αναγνωρίζει πιο καθαρά από ό,τι οι υπόλοιπες την ανάγκη προσαρμογής του στις πολιτικές απαιτήσεις και τις θελήσεις των ανθρώπων:

Το Ισλαμ είναι μια θρησκεία η οποία δεν βασίζεται τόσο στην αγάπη, όπως ο Χριστανισμός, όσο στη γνώση. Σε αυτήν τη γνώση , η διάνοια (al aql) έχει το θετικό ρόλο να οδηγήσει τον άνθρωπο στον Θεό. Το Ισλαμ, δέχεται ότι μια ιδέα- ή δόγμα- είναι , όπως απαιτεί η φιλοσοφική συνέπεια ,είτε αληθής είτε ψευδής…Το Ισλάμ διδάσκει τη ”μέση οδό” που βρίσκεται ανάμεσα στην ακοσμική υπέρβαση (”Το Βασίλειό μου δεν είναι σε αυτόν τον κόσμο” , Ιησούς) και το αντίθετό της, την απεριόριστη, υλιστική εκκοσμίκευση. Το Κοράνι λέει ”Κύριε μας, δώσε μας το αγαθό σε αυτόν τον κόσμο και το αγαθό στον άλλο κόσμο (στίχοι 2:201).

Το Κοράνι δεν βλέπει το σώμα σαν τον τάφο της ψυχής και δεν ενθαρρύνει τον ασκητισμό. ”Κράτα μερικές μέρες νηστεία και άλλες διέκοψέ την. Να προσεύχεσαι αλλά και να πηγαίνεις στο κρεβάτι. Το σώμα σου έχει δικαιώματα πάνω σου” (Κοράνι ,στίχος 2:201). Ο μοναχισμός είναι ξένος στο Ισλαμ. Μόνο στην κοινωνία, όχι σε μοναστήρια και σπήλαια φθάνει ο άνθρωπος στην πραγματική ευλάβεια και την ματαίωση του αγαθού.Η ηθική και πολιτική σύλληψη του Αριστοτέλη συναντά εδώ τη θρησκεία. Η ηθική του Ισλαμ περιστρέφεται γύρω από την έννοια του αγαθού , που πραγματώνεται μέσω πράξεων δικαιοσύνης στον υλικό κόσμο’‘.(Κ. Π.Ρωμανός. Ελληνιστικό Ισλαμ,εκδ. Αλεξάνδρεια, σελ. 31 και 44).

Έτσι λοιπόν, αν θέλουμε να κατανοήσουμε πραγματικά το γιατί άνθρωποι που αυτοπροβάλλονται ως εχθροί της Δύσης  επικαλούνται το Ισλαμ, δεν θα πρέπει να στραφούμε στη μελέτη του Ισλαμ, αλλά στις κοινωνικές συνθήκες που αυτό αναπτύσσεται. Ήδη από το  ξεκίνημά του (αρχές 7ου αιώνα), το Ισλαμ, μέσω της διαλεκτικότητας που το διέκρινε (Ιτζιχαντ) κατάφερε να γίνει μια θρησκεία που αναπτύχθηκε ραγδαία, αφού μπορούσε να προσαρμόζεται σε κάθε περίπτωση.Μιλούσε στις καρδιές και τις ανάγκες των κοινωνιών, και αυτό ήταν κάτι που το έκανε δημοφιλές.Μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι στίχοι από το Κοράνι, φανερώνουν άμεση σχέση με υλικές και κοινωνικές συνθήκες που αντιμετώπιζε η πρώιμη κοινότητα των πιστών.Το γεγονός ότι το Ισλαμ από την αρχή της ίδρυσής του στηρίχτηκε περισσότερο στην κάστα των πολεμιστών και τους ουλαμά (τους κοσμικούς ερμηνευτές του νόμου) παρά στους ιερείς (οι οποίοι διεκδικούν για τον εαυτό τους την αποκλειστική ικανότητα ερμηνείας του ”άκαμπτου” θεϊκού λόγου) κατέστησε τη θρησκεία αυτή πιο εύπλαστη και προσαρμόσιμη στις πολιτικές επιταγές των κοινωνιών στις οποίες αναπτύχθηκε .Με λίγα λόγια, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το Ισλαμ, υπήρξε περισσότερο μια πολιτική κίνηση με θρησκευτική ιδεολογική κάλυψη, παρά μια άκαμπτη θρησκεία που εκφράστηκε από θεολόγους και ιερείς.

Αυτός είναι και ο λόγος που τα πρώτα θρησκευτικά κείμενα του, εμφανίστηκαν πολλά χρόνια μετά το θάνατο του Μωάμεθ, ενώ ήδη από τις αρχές της εμφάνισής του διακρίνουμε ποικίλες ερμηνείες του θεϊκού λόγου, που όλες τους διεκδικούσαν την ιερή καθαρότητα (πράγμα, που μας κάνει να θυμηθούμε την περίφημη φράση του Κ.Καστοριάδη, ότι ”όπου υπάρχουν πολλές ορθοδοξίες, δεν υπάρχει καμμία ορθοδοξία” ) .  Στο πρωταρχικό Ισλαμ δεν υπάρχουν ιερείς, μοναχοί, ούτε καν ξεχωριστοί χώροι λατρείας (τζαμιά), ενώ τα θρησκευτικά κείμενα,όπως είδαμε ,υποτάσσονται μέσω της Ιτζιχάντ στις κοινωνικές απαιτήσεις (όσο αφορά τις αποκρουστικές πρακτικές που βλέπουμε να επικαλούνται το όνομα του Ισλαμ, π.χ η θέση της γυναίκας, ο λιθοβολισμός κ.α , αυτές προϋπήρξαν της εμφάνισης του Μωάμεθ.Το Ισλαμ τις υιοθέτησε, τις περιόρισε και προσπάθησε να τις εξορθολογικοποιήσει μέσω θεσπισμένων κανόνων.Το αν η λειτουργία αυτή που επιτέλεσε το Ισλαμ ,ήταν σωστή  ή λάθος, αυτό είναι άλλου είδους ζήτημα. Εμείς εξετάζουμε , το αν είναι η θρησκεία το πρωτεύον ή όχι  ) .

Το ότι το Ισλαμ είναι η ιδεολογική κάλυψη μιας πολιτικής- κοινωνικής κίνησης , οφείλεται στο γεγονός ότι δημιουργήθηκε (όπως και ο Χριστιανισμός) από τους ανθρώπους του κατώτερου κοινωνικού επιπέδου. Διαβάζοντας το Κοράνι καταλαβαίνουμε την προέλευση του Ισλαμ: ”Οι άπιστοι λένε για τους πιστούς πως, αν το Κοράνιο ήταν κάτι καλό, δεν θα το ασπάζονταν πρώτοι αυτοί που το ασπάστηκαν” (σ.τ.μ. Κατηγορούσαν τους πρώτους μουσουλμάνους ως ανθρώπους κατώτερου μορφωτικού και κοινωνικού επιπέδου)” Το Κοράνιο, εκδ.Κάκτος, το Βήμα, σελ.455). Η λαϊκή προέλευση του, κατέστησε το Ισλαμ ικανό να συμβιβάζεται και να προσαρμόζεται σε απλές καθημερινές ανάγκες, και όχι να εμφανίζεται ως ένα άκαμπτο ιερό δόγμα στο οποίο θα πρέπει να υποτάσονται οι καθημερινές ανάγκες. Αυτός υπήρξε και ο βασικός λόγος μαζικότητάς του.Τα κατώτερα λαϊκά στρώματα , αποκλεισμένα από την οικονομική και πολιτική εξουσία, δημιούργησαν το Ισλαμ ώστε να δικαιολογήσουν ιδεολογικά την επανάστασή τους ενάντια στην άρχουσα ελίτ της εποχής.

Σε μια τέτοια επανάσταση, ήταν δεδομένο ότι τα πληβειακά κομμάτια του πληθυσμού, θα αναλάμβαναν ρόλους που μέχρι εκείνη την εποχή ήταν αποκλειστικό προνόμιο της άρχουσας τάξης. Ο βασικός ρόλος ήταν αυτός του στρατιώτη. Μέχρι την εποχή εμφάνισης του Ισλαμ, το να ανήκει κανείς στην στρατιωτική κάστα, ήταν κάτι απαγορευτικό, αφού ήταν η μόνη που κατείχε όπλα και για αυτό απέδιδε στον εαυτό της πολιτικά και οικονομικά προνόμια. Συνεπώς, το να γίνουν οι φτωχοί Άραβες, πολεμιστές, ήταν εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση ώστε να αποκτήσουν δικαιώματα που μέχρι τότε δεν είχαν.

Το Ισλαμ ήταν η ιδεολογία εκείνη που βοήθησε στην μαζική στρατιωτικοποίηση των κατώτερων τάξεων ώστε να αποκτήσουν δικαιώματα. 1200 χρόνια πριν τη γαλλική επανάσταση,όπου η διάκριση μεταξύ πολίτη και στρατιώτη έσπασε (και όπου απέδωσε πολιτικά δικαιώματα σε όσους αναλάμβαναν στρατιωτικά καθήκοντα, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο το έθνος/κράτος ) το Ισλαμ, είχε επιτελέσει ακριβώς την ίδια διαδικασία (μια τέτοια λειτουργία της θρησκείας, μην μας φαίνεται παράδοξη. Ο Χριστιανισμός, ως νικηφόρα θρησκεία -το Βυζάντιο δηλαδή- προήλε ύστερα από την αναγνωρισμένη ανάγκη μαζική ανάληψης στρατιωτικών καθηκόντων από τους φτωχούς Χριστιανούς .Κάτι ,που καταγράφηκε φιλολογικά με το όραμα του εν τούτω νίκα του Μ. Κωνσταντίνου.

Βέβαια, όπως θα δούμε,το Ισλαμ, όπως και ο Χριστανισμός χρόνια πριν ,θα μετεξελιχθεί από ιδεολογία των μαζών, σε ιδεολογία της νέας άρχουσας φεουδαρχικής τάξης, και θα εκφράσει τα στενά συμφέροντά της ελίτ. Το αποτέλεσμα ήταν να μετατραπεί από εύκαμπτη -ανεκτική θρησκεία, σε δόγμα που απαιτούσε την υποταγή της κοινωνίας). Για τους φτωχούς Άραβες λοιπόν, η κοινωνική απελευθέρωσή τους περνούσε μέσα από την ανάληψη στρατιωτικών καθηκόντων που τους απέδιδε το Ισλαμ. Αυτό, η ταύτιση δηλαδή πιστός -στρατιώτης -ελεύθερος, είναι κάτι που μέχρι και σήμερα δεν έχει αλλάξει για τους φτωχούς μουσουλμάνους.

Η επισφράγιση της συμφωνίας για την ανάληψη νέων (στρατιωτικοπολιτικών ) καθηκόντων από τους φτωχούς Άραβες, δεν θα μπορούσε να γίνει με καλύτερο τρόπο, από την στρατιωτικοπολιτική εξαγωγή της ισλαμικής επανάστασης. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις των μουσουλμάνων επιτέλεσαν διπλό σκοπό: από τη μια επισφράγιζαν την στρατιωτικοποίηση (και άρα πολιτικοποίηση ) των φτωχών Αράβων, και από την άλλη, έδιναν υλικά κέρδη στους φτωχούς μουσουλμάνους που ,πριν την έλευση του Ισλαμ, δεν μπορούσαν να έχουν.”Στο Κοράνιο υπάρχει ένα ξεχωριστό κεφάλαιο – ”Λεία” όπου κεντρίζεται στους άραβες πολεμιστές , η επιθυμία να παίρνουν μέρος στις εκστρατείες. Το 1/5 από την πολεμική λεία δινόταν στον προφήτη, στο γένος του, στις χήρες και στα ορφανά, ενώ τα 4/5 μοιράζονταν στο στρατό: ένα μερίδιο στον πεζό και τρία μερίδια στον ιππέα. Η λεία πολέμου ήταν χρυσός , ασήμι, αιχμάλωτοι δούλοι και κάθε λογής κινητή περιουσία και ζώα. Τα κατεκτημένα εδάφη, δεν μοιράζονταν, αλλά περνούσαν στην κυριότητα της μουσουλμανικής κοινότητας” Ακαδημία Επιστημών Ε.Σ.Σ.Δ., Παγκόσμια Ιστορία, τόμος, Γ1 ,σελ.160).

Με λίγα λόγια, δεν ήταν η θρησκεία αυτή που καθοδήγησε χιλιάδες μουσουλμάνους για κατακτήσεις, αλλά μια ξεκάθαρα κοινωνική επανάσταση που πήρε μια θρησκευτική μορφή. Καθόλου τυχαία, οι πρώτοι φτωχοί Άραβες ,μουσουλμάνοι -στρατιώτες, ήταν αυτοί που ζήτησαν την κατάληψη της Μέκκας.Το πρώτο δηλαδή, κατακτημένο από μουσουλμάνους, μέρος .” Η μάζα των γεωργών και των νομάδων δεχόταν το κήρυγμα για την ”αδελφοσύνη” όλων των μουσουλμάνων σαν ένα πρόγραμμα εγκαθίδρυσης κοινωνικής ισότητας, και απαιτούσε να γίνει εκστρατεία εναντίον της Μέκκας, που τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα τη μισούσαν γιατί την έβλεπαν σαν μια φωλιά από τοκογλύφους και μαυραγορίτες της εποχής αυτής” Ακαδημία Επιστημών Ε.Σ.Σ.Δ., Παγκόσμια Ιστορία, τόμος, Γ1, σελ.158).Η ανάγκη στρατιωτικοπολιτικής ένωσης του αραβικού πληθυσμού, βρήκε την έκφρασή της στον αυστηρό μονοθεϊσμό που πρέσβευε το Ισλαμ , και που θα χρειαζόταν τους ”άπιστους εχθρούς” ώστε να συσπειρωθεί και να ετεροπροσδιοριστεί από αυτούς.

Έτσι λοιπόν η Τζιχάντ (Ιερός Πόλεμος εναντίον των απίστων) δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η ιδεολογική κάλυψη της στρατιωτικοπολιτικής επανάστασης των κατώτερων αραβικών στρωμάτων που στρέφονταν ενάντια της άρχουσας τάξης (στο σημείο αυτό, δεν μπορούμε να αντισταθούμε στον πειρασμό για μια ακόμα σύγκριση με τη γαλλική επανάσταση. Όπως και στο Ισλαμ του 7ου αιώνα, έτσι και στη Γαλλία του 1789, η στρατιωτικοποίηση και άρα πολιτικοποίηση των μαζών, προκάλεσε την ανάγκη επισφράγισης αυτής της στρατιωτικοποίησης του λαού.

Το αποτέλεσμα ήταν η εξαγωγή της γαλλικής επανάστασης μέσω των ναπολεόντειων πολέμων,όπως ακριβώς είχε γίνει με το Ισλαμ και τον λαϊκό- μαζικό στρατό του )  . Το ότι η Τζιχάντ ήταν το εποικοδόμημα των στρατιωτικοπολιτικών επιδιώξεων των Αράβων (και όχι το αντίθετο όπως ισχυρίζονται οι πολέμιοι του Ισλαμ) αποδεικνύεται όπως είπαμε από το γεγονός της προσαρμοστικότητας του Ισλαμ σε κάθε περίπτωση και της σχετικής ανεκτικότητας που αυτό απέδειξε προς τις άλλες θρησκείες. Το Κοράνι φαίνεται να ενδιαφέρεται βασικά για την οικονομικοπολιτική οργάνωση των κατεκτημένων περιοχών (οργάνωση που λάμβανε σοβαρά υπόψη της τα συμφέροντα του φτωχού ντόπιου πληθυσμού) και όχι για τα θρησκευτικά ζητήματα.

 Η βασική αιτία της πρωτόγνωρης επιτυχίας του μουσουλμανικού επεκτατισμού, ήταν ακριβώς το γεγονός ότι αυτός, δεν έγινε στο όνομα της επιβολής μιας θρησκείας, αλλά επειδή έλαβε υπ’ όψη του τα υλικά και κοινωνικά συμφέροντα του πληθυσμού που αποτελούσε τον στρατό του, καθώς και όλους όσοι θα βρίσκονταν υπό την κατοχή του. Δεν ήταν η θρησκευτική προσύλωση ,αλλά το ανάποδο ο λόγος επιτυχίας του ισλαμικού στρατού. Την ώρα που ο Χριστιανισμός αναλωνόταν σε έναν εμφύλιο πόλεμο δογματικών ομάδων που όλες τους διεκδικούσαν την ιερή καθαρότητα προς όφελος μιας ελίτ , το Ισλαμ ,όντας ανεκτικό και εύκαμπτο (τόσο, που έφτανε σε σημείο να επιτρέπει χωρίς πρόβλημα σε αλλόθρησκους να ζουν στα εδάφη του) προήγαγε τα υλικά συμφέροντα κερδίζοντας την υποστήριξη όλο και περισσότερο φτωχών στρωμάτων. Πολλοί Χριστιανοί διανοούμενοι της εποχής της ισλαμικής εξάπλωσης, που δεν μπορούσαν να κατανοήσουν τα αίτια της εξάπλωσης του Ισλαμ καθώς και τη μαζικότητά του, έφτασαν στο σημείο να αποδόσουν τις στρατιωτικές επιτυχίες των μουσουλμάνων στον …Σατανά!

Όμως, όπως είναι γνωστό, οι επιτυχίες του Ισλαμ οφείλονται στο γεγονός ότι ο στρατός του αποτελούταν από στρατιώτες που ενδιαφέρονταν περισσότερο για την κοινωνική τους θέση, παρά για την επιβολή μιας δογματικής θρησκείας . ”Οι παραδοσιακές απόψεις για τις πρώιμες αραβικές κατακτήσεις είναι πολύ παραπλανητικές. Οι νίκες των νομάδων της ερήμου απέναντι σε παντοδύναμα στρατιωτικά κράτη, όπως των Βυζαντινών και των Περσών φαίνονταν ανεξήγητες. Για τους Χριστιανούς του Μεσαίωνα, αυτό φαινόταν να είναι έργο του ίδιου του Σατανά. Ο Μωάμεθ όμως δεν είχε κηρύξει την κατάκτηση του κόσμου, ούτε ενθάρρυνε τους οπαδούς του να διαδώσουν την πίστη με τη φωτιά και το ξίφος. Οι ”άνθρωποι της Βίβλου” -οι Χριστιανοί και οι Εβραίοι- δεν έπρεπε ποτέ να προσηλυτισθούν με τη βία.Για τις φυλές της Αραβίας, το Ισλαμ δεν ήταν η κινητήρια δύναμη της επέκτασής τους, αλλά το μέσο που τις ένωσε. Οι πρώιμοι Άραβες, ήταν κατακτητές που διακατέχονταν από την επιθυμία να λεηλατήσουν πλουσιότερες κοινότητες , να καταλάβουν περιοχές πιο εύφορες από τα εδάφη τους, τα οποία υφίσταντο κλιματολόγικές αλλαγές από τον 7ο αιώνα και βαθμιαία ερημοποιούνταν…

Κατά αυτήν την έννοια, δεν ήταν η επιρροή μίας επιθετικής ισλαμικής πίστης που συνέβαλλε στις αραβικές κατακτήσεις του 7ου αιώνα, αλλά η έλλειψη ανεκτικότητας μεταξύ των Χριστιανών από διαφορετικές εκκλησίες και τα συναισθήματα της φυλετικής συγγένειας μεταξύ των αραβικών λαών της Εγγύς Ανατολής. Η αραβική νίκη στον ποταμό Ιερομίακα το 636 , ήταν περισσότερο μία νίκη για τον αραβικό λαό, παρά μια νίκη για την μουσουλμανική πίστη” (Geoffrey Regan, Μάχες που Άλλαξαν την Ιστορία, εκδ. Καστάλια, σελ.41-42).

 Η ευκαμψία και προσαρμοστικότητα του Ισλαμ , η οποία ήταν προϊόν της ανάγκης για οργάνωση της νέας πολιτικής ζωής που απαιτούσαν οι μάζες, έκανε το Ισλαμ μια μαζική θρησκεία. Σαν χείμαρρος , οι μουσουλμάνοι ξεχύθηκαν πανεύκολα, αντιμετωπιζόμενοι πολλές φορές από τον ντόπιο πληθυσμό ως απελευθερωτές. Την ώρα που στην Ευρώπη, ο Χριστιανισμός είχε ήδη αναθεωρηθεί και μετεξελιχθεί σε μια θρησκεία της ευγενικής χριστιανικής ελίτ (πράγμα που προκάλεσε την στασιμότητα του δυτικού κόσμου και τον Μεσαίωνα) την ίδια ώρα το Ισλαμ ήταν μια μαζική- λαϊκή θρησκεία με τέτοια δυναμική που φαινόταν ότι θα κατακτήσει ολόκληρο τον γνωστό τότε κόσμο.

Χρειάστηκε να ενωθούν οι κατάφρακτοι Ευρωπαίοι ευγενείς ιππότες,κάτω από την σημαία του Χριστιανισμού, ώστε να αντιμετωπιστούν στην μάχη του Πουατιέ (732 μ.Χ) οι μουσουλμάνοι επιδρομείς της Ανατολής. Πράγμα, που για κάποιους Ευρωπαίους ιστορικούς αποτέλεσε μια αρνητική εξέλιξη, αφού υπό την σκέπη του Ισλαμ, σύμφωνα πάντα με αυτούς τους ιστορικούς, η Ευρώπη θα απέφευγε τους εμφυλίους πολέμους και τον Μεσαίωνα, και θα ανθούσαν μέσα σε ένα κλίμα ανεκτικότητας, οι τέχνες και τα γράμματα πιο νωρίς (όπως έγινε με τον ισλαμικό κόσμο). ”Έτσι, τα πράγματα οδηγούν στην μετωπική σύγκρουση του Πουατιέ. Οι ”άπιστοι” που πρόβαλαν μπροστά στους Φράγκους, δεν ήσαν βάρβαροι, ήσαν εκπρόσωποι ενός πολιτισμού που είχε φθάσει ήδη σε υψηλό βαθμό ακμής, ασφαλώς ανώτερου από τον πολιτισμό των ευρωπαϊκών λαών των πρώτων μεσαιωνικών αιώνων. Τόσο, που σύγχρονοι μας ιστορικοί, ο Ρουά και ο Ντεβιός, αναρωτώνται μήπως θα ήταν προτιμότερη μια νίκη του αραβικού στρατού, και ολοκληρωτική κατάληψη της χώρας. ”Η Γαλλία, όπως και η Ισπανία” γράφουν οι δύο ιστορικοί στην μελέτη τους για την περίφημη μάχη, ”θα ήταν σκεπασμένη με Τζαμιά και αλκαζάρ, δίχως καμμία παρέμβαση στο ρωμαϊκό στυλ ή στο χριστιανικό πνεύμα, γιατί το Ισλαμ ήταν ανεκτικό και ίσως θα απεφεύγοντο οι θρησκευτικοί πόλεμοι. Θα είχε αποκαλυφθεί ενωρίτερα ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής φιλοσοφίας, γιατί οι Άραβες στοχαστές είναι εκείνοι που διετήρησαν την κληρονομιά της – για να μην μιλήσουμε για την αραβική επιστήμη ασυγκρίτως λαμπρότερη από ό,τι απέμεινε από την ρωμαϊκή επιστήμη μετά την εισβολή των βαρβάρων του Βορρά”. (Εικονογραφημένη Ιστορία, Πάπυρος, τεύχος 53, σελ. 17).

 Όπως και να’ χει, ο αραβικός επεκτατισμός προς την Ευρώπη, σταμάτησε στο Πουατιέ.Χρόνια μετά (1200 μ.Χ) , και ενώ το Ισλαμ είχε μετατραπεί το ίδιο σε μια θρησκεία της άρχουσας αραβικής τάξης, η μογγολική επίθεση (που μαζί της συνασπίστηκαν εναντίον του Ισλαμ , οι Βυζαντινοί) βοήθησε στην ακόμα μεγαλύτερη παρακμή του Ισλαμ. Αφού έπαψε η δυναμική εξάπλωση του Ισλαμ, αυτό, μετεξελίχθηκε στην ιδεολογία της άρχουσας φεουδαρχικής τάξης. Από εύκαμπτη θρησκεία ,ικανή, μέσω Ιτζιχάντ, να προσαρμόζεται στις κοινωνικές ανάγκες, το Ισλαμ έγινε θρησκευτικό δόγμα, που πρέσβευε τις αιώνιες αλήθειες (τα συμφέροντα δηλαδή) της φεουδαρχικής ελίτ.

Αιώνες μετά, ο παρηκμασμένος μουσουλμανικός κόσμος, υποτάχθηκε , έγινε αποικία των δυτικών εθνών/ κρατών που, εν τω μεταξύ, είχαν κάνει τη δική τους (αστική) επανάσταση ενάντια της δικής τους θρησκευτικής (χριστιανικής) φεουδαρχικής ελίτ, που επί αιώνες είχε χρησιμοποιήσει τον Χριστιανισμό ως δόγμα υπεράσπισης των συμφερόντων της . Στις νέες συνθήκες του μουσουλμανικού κόσμου, η ισλαμική άρχουσα τάξη , όχι μόνο δεν αντιτάχθηκε στους δυτικούς ιμπεριαλιστές, αλλά αντίθετα συνεργάστηκε και υιοθέτησε μια δογματική μορφή του ισλαμισμού που ευλογούσε την εξουσία της, και την υποταγή στους δυτικούς ιμπεριαλιστές.

 Σε μια τέτοια κατάσταση, μια νέα ερμηνεία του ισλαμ ήταν αναγκαία, ώστε να δώσει την ιδεολογική κάλυψη στις εξεγερμένες μάζες , τόσο εναντίον των ξένων κατακτητών, όσο και εναντίον της ντόπιας ελίτ που συνεργαζόταν μαζί τους. Σε αυτήν την ισλαμική αναθεώρηση, μπήκαν μπροστά διανοούμενοι και μορφωμένα στρώματα, προερχόμενοι από το λαό: ” Σε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού, τα αισθήματα αυτά και η επιθυμία για αλλαγή διατυπώνονταν με λέξεις και εικόνες συνεδεμένες , με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, με το Ισλαμ. Η εκσυγχρονιστική προσπάθεια αναμόρφωσης του Ισλαμ ώστε να αποτελεί μία σοβαρή απάντηση στις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής ενδεχομένως να ήταν η πιο διαδεδομένη μόρφη του Ισλαμ μεταξύ της πεπαιδευμένης ελίτ, η οποία είχε καθοδηγήσει τα εθνικιστικά κινήματα και τώρα ήλεγχε τις νέες κυβερνήσεις. Με στόχο ένα ευρύτερο κοινό, εκφραζόταν σε μία λιγότερο αυστηρή πνευματική μορφή από δημοφιλείς συγγραφείς με μεγάλη απήχηση- για παράδειγμα ο Αιγύπτιος Χαλίντ Μοχάμετ Χαλίντ (γέννηση 1920), η διατύπωση του οποίου ενείχε μία δριμεία απόρριψη της θρησκείας όπως διδασκόταν στο Αζχαρ. Υποστήριξε πως το Ισλαμ των ”ιερωμένων” ήταν μία αντιδραστική θρησκεία, η οποία στρεφόταν κατά της ελευθερίας του ανθρώπινου πνεύματος , προασπίζοντας τα συμφέροντα των ισχυρών και των πλουσίων, και δικαιολογώντας την ανέχεια. Η αληθινή θρησκεία ήταν ορθολογική, ανθρώπινη , δημοκρατική και αφοσιωμένη στην οικονομική πρόοδο. Η νόμιμη κυβέρνηση δεν ήταν θρησκευτική, αλλά βασισμένη στην εθνική ενότητα και με στόχους την ευημερία και τη δικαιοσύνη.

Ορισμένοι από τους επιφανείς συγγραφείς της εποχής άρχισαν την περίοδο αυτή να γράφουν σε ένα πιο ξεκάθαρο ισλαμικό ιδίωμα , ενώ και εδώ επικεντρώνονταν σε ένα πιο ξεκάθαρο ισλαμικό ιδίωμα, ενώ και εδώ επικεντρώνονταν στην κοινωνική δικαιοσύνη. Για τον Ταχά Χουσεϊν , ο χαλίφης Ομάρ, ήταν ένα κοινωνικός μεταρρυθμιστής οι ιδέες του οποίου εναρμονίζονταν με εκείνες της σύγχρονης εποχής.

Με τις φωνές αυτές ενώνονταν πλέον και άλλες , διακηρύσσοντας πως η κοινωνική δικαιοσύνη ήταν εφικτή μόνο υπό την ηγεσία μιας κυβέρνησης που εκλάμβανε το Ισλαμ ως βάση της πολιτικής και των νόμων της. (Albert Hourani, Η Ιστορία του Αραβικού Κόμσου, εκδ. Ψυχογιός, σελ.539-540). Αν και το Ισλαμ θεωρεί ως πρότυπο του, τη ζωή επί των ημερών του Προφήτη, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υιοθετεί σύγχρονες μορφές οργάνωσης της κοινωνίας , πολιτικές ιδέες, τεχνολογία κ.α.Καθόλου τυχαία αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως ακραίο ριζοσπαστικό Ισλαμ ήταν η αντίδραση των μουσουλμάνων στον ευρωπαϊκό ιμπεριαλισμό του 17ου και 19ου αιώνα.

Το πολιτικό Ισλαμ φάνηκε στους καταπιεσμένους Άραβες (κυρίως), ως η μόνη απάντηση στην αποτυχία του αραβικού εθνικισμού και των δυτικόδουλων αραβικών κρατών. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα για αυτό , αποτελούν οι Σαλαφιστές.Οι Σαλαφιστές που προέκυψαν από την αντίσταση στο δυτικό ιμπεριαλισμό, ζητούσαν την επιστροφή στους ευλαβείς ”προγόνους” των πρώτων γενιών του Ισλαμ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν ένα αντινεωτερικό κίνημα.Το μεγάλο κομμάτι των Σαλαφιστών, έδρασαν πολιτικά.Το κίνημα που συνέδεσε το Ισλαμ με την πολιτική, ήταν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι που ιδρύθηκαν το 1928 από τον Χασαν Αλ Μπάνα.Ο αλ Μπάνα , δήλωνε ότι δεν ήθελε να εκσυγχρονίσει το Ισλαμ, όπως κάποιοι Σαλαφιστές ήθελαν, αλλά να εξισλαμίσει την νεωτερικότητα.Το κύριο σύνθημά του ήταν ”Το Κοράνι αποτελεί το Σύνταγμά μας”.Όλα αυτά βέβαια, θα επιτυγχάνονταν με δράσεις ενταγμένες στη νεωτερικότητα.Σε αυτήν την εξέλιξη, η πρωτοπορία ,της ισλαμικής διακυβέρνησης (που όπως είπαμε καθαγίαζε μέσω της δικής της ερμηνείας του Ισλαμ την αποικιακή εκμετάλλευση) , έφυγε από τους σεϊχηδες και πήγε στους επαγγελματίες των πόλεων.Με τα χρόνια, οι Ισλαμιστές ανέπτυξαν δράση μέσα από κοινωνικά κινήματα, αποδεικνύοντας πολλές φορές ότι μπορούν να κινητοποιούν πολυπληθείς μάζες, προκαλώντας την αντίδραση ,όχι μόνο των αποικιοκρατικών αραβικών κρατών, αλλά και των εθνικιστικών .

 Για μια ακόμα φορά λοιπόν, το Ισλαμ προσαρμόστηκε και ανέλαβε την ιδεολογική εκπροσώπηση της αντίστασης στη δυτική κυριαρχία. Μόνο που αυτήν τη φορά το Ισλαμ, δεν αντλούσε την ιδεολογική του φόρμα από τα αραβικά λαϊκά στρώματα όπως έκανε στο ξεκίνημά του , αλλά όπως είδαμε, από διανοούμενους και μορφωμένους μουσουλμάνους, σπουδαγμένους και βαθύτατα επηρρεασμένους από την καπιταλιστική δύση. Μάλιστα, όσο μεγαλύτερη ήταν η ήττα των μουσουλμανικών κινημάτων, τόσο πιο πολύ το ριζοσπαστικό Ισλαμ έπαιρνε μια μορφή που εξυμνούσε τον αγώνα, όχι των μαζών, αλλά αποφασισμένων μειοψηφιών, που θα δρούσαν ως υπερήρωες .

Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα, εκπροσώπου αυτού του πολιτικού Ισλαμ, υπήρξε ο Σάυγιεντ Κουντμπ.Ο Κουντμπ ήταν ένας θεωρητικός του πολιτικού Ισλαμ. Συνέγραψε ένα 30τομο έργο (”Στη Σκια του Κορανίου”) μέσα στη φυλακή, φυλακισμένος από την εθνικιστική νασερική κυβέρνηση.Ο Κουτμπ εκτελέστηκε από το νασερικό καθεστώς το 1966 κατηγορούμενος για αντικαθεστωτικός. Υπερασπίστηκε μια παγκόσμια επανάσταση που θα είχε στόχο να συντριβεί η Τζαχιλίγια (ένας δικός του όρος ,που περιγράφει την κατάσταση άγνοιας, που προηγείται του Ισλαμ ,δηλαδή πριν την εμφάνιση του Μωάμεθ ,αλλά και το περιβάλλει,δηλαδή υπάρχει στον κόσμο παράλληλα με το Ισλαμ) και έτσι να εγκαθιδρυθεί η Χακιμίνα (η θεϊκή κυριαρχία επί της γης, κάτι σαν το ‘Αγιο Κράτος των Βυζαντινών).Οι ερμηνείες του επί του Κορανίου και των Χαντίθ (προφορικές παραδόσεις) συνδυάζονται με ένα επαναστατικό πρόγραμμα βασισμένο στην αντίσταση στην κρατική τρομοκρατία, την ισότητα και την ελευθερία.

Η Σαρία, θεωρείται ως μοναδική πηγή κυριαρχίας, ενώ αποδοκιμάζεται ο υλιστικός τρόπος ζωής των φιλελεύθερων κρατών (τον οποίο γνώριζε ο Κουντμπ, από τη διαμονή του στις Η.Π.Α) .Το πόσο επιδραστική ήταν η θεωρία του Κουντμπ φαίνεται από το ποιους επηρρέασε.Μαθητής του υπήρξε ο Αμπν αλ-Σαλάμ Φάρατζ, ο οποίος ήταν επικεφαλής της οργάνωσης Τζιχάντ και δολοφόνησε τον πρόεδρο Σαντάτ της Αιγύπτου.Ο Μπιν Λάντεν υπήρξε μαθητής του αδερφού του Σάυγιεντ Κουντμπ, Μοχάμεντ, όταν εκείνος δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Βασιλιά Αμπντούλ Αζιζ στη Σαουδική Αραβία.Ο αλλότινος μέντορας του Μπιν Λάντεν, ο Αμπντουλάχ Αζάαμ, ήταν φίλος και υποστηρικτής του ίδιου του Σάυγιεντ Κουντμπ.Είναι γεγονός ,ότι σύμφωνα με τις αναλύσεις των δυτικών ερευνητών, οι Τζιχαντιστές της Δύσης έχουν επηρρεαστεί βαθύτατα από τις ιδέες του Κουντμπ.Το πρόβλημα με τον Κουντμπ ήταν ,και είναι ακόμα και σήμερα, ότι προέβλεπε για την επιτυχία του σχεδίου του, τη δράση μιας πρωτοποριακής μειοψηφίας που θα λειτουργεί στο όνομα των μουσουλμάνων .

Η άποψη αυτή φαίνεται ότι επιδρά στον τρόπο που λειτουργούν οι σημερινοί μουσουλμάνοι. Έλεγε ο Κουντμπ :”Πως να ξεκινήσουμε την αναβίωση του Ισλαμ; Μία πρωτοπορία πρέπει να αναλάβει το έργο με την αποφασιστικότητα και να συνεχίσει, πορευόμενη μέσα στο βαθύ ωκεανό της Τζαχιλίγια (της κατάστασης της άγνοιας που προηγείται του Ισλαμ και το περιβάλλει) που περικλείει ολόκληρο τον κόσμο. Κατά τη διάρκεια της πορείας της, η πρωτοπορία αυτή, αν και θα κρατάει αποστάσεις, διατηρώντας κατά κάποιο τρόπο τις επιφυλάξεις της απέναντι σε αυτήν την Τζαχιλίγια που την περικυκλώνει από παντού, θα πρέπει ταυτόχρονα να διατηρεί επαφή μαζί της. Οι μουσουλμάνοι αυτής της πρωτοπορίας πρέπει να γνωρίζουν τα ορόσημα και τις σημάνσεις αυτής της διαδρομής…οφείλουν να γνωρίζουν τη θέση τους έναντι της Τζαχιλίγια που έχει δημιουργήσει στηρίγματα σε κάθε σημείο της γης. Πρέπει να ξέρουν πότε να συνεργάζονται με άλλους και πότε να χωρίζονται από αυτούς…ποια χαρακτηριστικά και ποιες ιδιότητες να καλλιεργούν…Έχω γράψει τις Σημάνσεις γι’αυτήν την πρωτοπορία η οποία θεωρώ ότι σύντομα θα λάβει μορφή” (Σάυγιεντ Κουντμπ, Ma’alim fil- Tariq ,Σημάνσεις κατά μήκος του Δρόμου, 1964. Αναφέρεται στο Ομάδα Retort, Καταπονημένες Δυνάμεις, εκδόσεις των Ξένων, σελ.187).

Έτσι λοιπόν, βλέπουμε μια σημαντική ποιοτική διαφορά ανάμεσα στο αρχικό Ισλαμ και στο σύγχρονο Ισλαμ. Το αρχικό Ισλαμ, υπήρξε η ιδεολογική κάλυψη των μαζών που εισέβαλλαν οι ίδιες στο ιστορικό προσκήνιο. Ο  μουσουλμάνος, αναλάμβανε στρατιωτικά καθήκοντα, και σε καμμία περίπτωση δεν έδινε  ”εργολαβικά” το έργο της απελευθέρωσης των Αράβων σε  κάποια μειοψηφία. Η ταύτιση πιστός-στρατιωτής-ελεύθερος, ήταν κάτι που έπρεπε ο ίδιος να αποδείξει, και αυτό ήταν η πηγή της μαζικότητάς του, καθώς επίσης και η αιτία που  ήταν ανεκτικό.Στη σύγχρονη εποχή , η Τζαχιλίγια φαίνεται να δείχνει τον δρόμο της αντίστασης στους ίδιους τους μουσουλμάνους.

 Το Ισλαμ, ηττημένο ύστερα από τους μαζικούς αντιποικιακούς αγώνες μετεξελίχθηκε σε ένα θρησκευτικό δόγμα, κατάλληλο να ερμηνευτεί από ιδεολόγους διανοούμενους. Το γεγονός ότι το πολιτικό ριζοσπαστικό Ισλαμ στηρίζεται στη δράση μιας πρωτοπόρας μειοψηφίας φαίνεται από τη πληθώρα των πολιτικών ομάδων που λειτουργούν στο όνομα του, συχνά αντιμαχόμενες μεταξύ τους. Πρόκειται για ομάδες που απαρτίζονται στην πλειοψηφία τους από ανθρώπους της ισλαμικής διανόησης ,απόφοιτους Πανεπιστημίων και Κολλεγίων, επηρρεασμένοι από το δυτικό τρόπο σκέψης και κατ’επέκταση οργάνωσης.Συνεπώς μιλάμε για ανθρώπους ενταγμένους στον δυτικό καπιταλισμό, ακόμα και αν εμφανίζονται να αμφισβητούν την επιβολή του .

Η μεγαλύτερη ζημιά που έχει κάνει η Δύση στον μουσουλμανικό κόσμο, δεν είναι η οικονομική και πολιτική εξάρτησή του ,ούτε οι στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον του. Είναι το γεγονός ότι κατάφερε ,ακόμα και η ίδια η αντίσταση των μουσουλμάνων , να εκδηλώνεται με όρους πρωτοπορίας και θεατών, με όρους θεάματος. Αν ” το θέαμα είναι το κεφάλαιο σε τέτοιο βαθμό συσσώρευσης ώστε να μετατρέπεται σε εικόνα”, τότε ο δυτικός καπιταλισμός κατάφερε την μετατροπή του Ισλαμ, σε μια ιδεολογία που αναπαράγει τον καπιταλισμό, ενώ διατείνεται ότι πολεμά τη Δύση, χρησιμοποιώντας  τα εργαλεία της. Χρόνια πριν, ο Guy Debord, προβλέποντας τον κίνδυνο ”θεαματικοποίησης” λόγω ήττας ,των αντιαποικιακών κινημάτων έλεγε: ” Η κοινωνία φορέας του θεάματος δεν κυριαρχεί στις υποανάπτυκτες περιοχές μόνον δια της οικονομικής ηγεμονίας. Κυριαρχεί ως κοινωνία του θεάματος.

Εκεί όπου η υλική βάση απουσιάζει , η σύγχρονη κοινωνία έχει ήδη κατακυριεύσει θεαματικά την κοινωνική επιφάνεια κάθε ηπείρου. Καθορίζει το πρόγραμμα μιας τάξης διευθυνόντων και προϊσταται της συγκροτήσεώς της. Όπως ακριβώς παρουσιάζει τα ψευδά αγαθά ως αντικείμενα επιθυμίας, κατά τον ίδιο τρόπο προσφέρει και στους εντόπιους επαναστάτες τα ψευδή μοντέλα της επανάστασης. Το ίδιο το θέαμα της γραφειοκρατικής εξουσίας , η οποία κατέχει ορισμένες βιομηχανικές χώρες, αποτελεί ακριβώς μέρος του ολικού θεάματος, ως γενική ψευδής άρνησή του και στήριγμά του. Έαν το θέαμα θεωρημένο στις διάφορες τοπικές παραλλαγές του προβάλλει τις ολοκληρωτικές εξειδικεύσεις του κοινωνικού λόγου και διαχείρισης , αυτές ενοποιούνται στο επίπεδο της σφαιρικής λειτουργίας του συστήματος , σε έναν παγκόσμιο καταμερισμό θεαματικών καθηκόντων” (Guy Debord, Η Κοινωνία του Θεάματος, εκδ. Διεθνής Βιβλιοθήκη, σελ.42-43).

Η ιδέα της πρωτοπορίας, τόσο γνώριμη στη Δύση, έγινε η βάση της δράσης και του πολιτικού Ισλαμ. Μάλιστα, μπορούμε να πούμε ότι το πολιτικό Ισλαμ λειτουργεί με τον τρόπο που λειτουργούν οι μειοψηφίες στη Δύση: όσο πιο πολύ μια μειοψηφία αναλαμβάνει ”εργολαβικά” την απελευθέρωση του αραβικού κόσμου στο όνομά του, τόσο περισσότερο η μειοψηφία αυτή στρέφεται στη θεαματική βία, ώστε να αποδείξει στους απαθείς θεατές τις επιτυχίες της. Η ακραία βία των Τζιχαντιστών (που όμως γίνεται εικόνα- θέαμα) είναι ανάλογη της μειοψηφικής κατάστασης της πρωτοπορίας που έχει αυτοανακυρηχτεί σε υπερασπιστή του ισλαμικού κόσμου. Η ανάδυση της πρωτοπορίας μέσα από τον ισλαμικό κόσμο , είναι ένδειξη ενός κόσμου που ηττάται και υποχωρεί.Όταν οι άνθρωποι είναι απογοητευμένοι από το παρόν τους, στρέφονται σε δύο καταστάσεις.Από την μια παραιτούνται ,και από την άλλη αναθέτουν σε μεσσίες- πρωτοπόρους πολεμιστές την απελευθέρωσή τους (ή την εκδίκηση εκ μέρους τους) .

Σε τέτοιες συνθήκες το θέαμα θριαμβεύει. ”Οι πραγματικοί υποστηρικτές του θεάματος τη σήμερον ημέρα είναι οι σχεδιαστές και διαχειριστές των ιστοτόπων του επαναστατικού Ισλαμ .Είναι οι μόνοι που μεθούν μέχρι τοξικής δηλητηρίασης με το κρασί της θεαματικής ”εξαϋλωσης” της πολιτικής. Είναι οι μόνοι που συνεχίζουν να είναι πεπεισμένοι -όλο και πιο σίγουροι όσο περνούν τα χρόνια ότι η ζωή στον κυβερνοχώρο είναι η οδός προς την ουτοπία” (Ομάδα Retort, Καταπονημένες Δυνάμεις, εκδόσεις των Ξένων, σελ.255).Είναι αρκετά ενδεικτικό, ότι η πρώτη επίθεση Τζιχαντιστών που τάραξε τον δυτικό κόσμο, οι επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους τον Σεπτέμβρη του 2001 ,έγινε εναντίον ένος στόχου με καθαρά συμβολικό -θεαματικό χαρακτήρα.

Οι ριζοσπάστες ισλαμιστές, γνωρίζοντας την πλήρη κυριαρχία της εικόνας σε μια ολοκληρωμένη κοινωνία του θεάματος όπως οι Η.Π.Α του 2000, δεν οργάνωσαν μια στρατιωτική επίθεση εναντίον μιας βάσης. Κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να γίνει εικόνα στις ειδήσεις και να σπείρει το φόβο στους Αμερικάνους.Αντίστοιχα, τα καλά σκηνοθετημένα βίντεο Τζιχαντιστών που αποκεφαλίζουν τους αντιπάλους τους, δεν κάνουν τίποτα άλλο, παρά να θεαματικοποιούν μια πράξη που θα μπορούσε να γίνει το ίδιο καλά και μακριά από τις κάμερες. Οι βόμβες σε Παρίσι και Βρυξέλλες μπήκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι σίγουρο ότι θα μπορούν να ανακυκλωθούν ως θέαμα ξανά και ξανά. Η χρήση του θεάματος για στρατιωτικοπολιτικούς σκοπούς από μια μειοψηφία, μην μας κάνει εντύπωση, και πάνω από όλα μην μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι είναι αποκλειστικό ”προνόμιο” των μουσουλμάνων.

Παρόμοια βία της μειοψηφικής πρωτοπορίας έχει γνωρίσει κατά καιρούς και η Δύση και μάλιστα, όσο περισσότερο γινόταν μειοψηφική αυτή η πρωτοπορία, τόσο πιο βίαιη γινόταν ώστε να αντισταθμίσει το μειονέκτημα του γεγονότος ότι έχει χάσει (ή δεν επιθυμεί στην περίπτωση της Δύσης ) τις επαφές της με τις μάζες. Αντιπροσωπευτικότατο παράδειγμα αποτελούν οι αναρχικοί. Οι τρομοκρατικές τους επιθέσεις (από τον Ραβασόλ μέχρι το κάψιμο της Marfin) δεν ήταν τίποτα άλλο παρά βίαιες ενέργειες μιας αυτοαποκαλούμενης μειοψηφίας-πρωτοπορίας , με καθαρό στόχο το θέαμα .

Από την άλλη, τα ίδια τα καπιταλιστικά κράτη (από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά), στρέφονται όλο και περισσότερο σε μια θεαματικοποίηση του πολέμου. Η αρχή έγινε με τις πυρηνικές βόμβες σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι και κορυφώθηκε με τον Πόλεμο στον Κόλπο, τον πρώτο τηλεοπτικό πόλεμο. Και στις δύο περιπτώσεις (δηλαδή και στους μουσουλμάνους και στη Δύση) , η θεαματικοποίηση του πολέμου είναι προϊόν και ταυτόχρονα αιτία της ανάθεσης των στρατιωτικών υποθέσεων σε ”ειδικούς” και αυτόκλητους σωτήρες, με κατάληξη την παθητικοποίηση των μαζών που κανονικά θα έπρεπε πρώτα αυτές να αφορά αυτός ο πόλεμος (για παράδειγμα, είναι άκρως αντιφατικό να ακούμε από μέσα ενημέρωσης της Δύσης, ότι οι επιθέσεις των Τζιχαντιστών, στρέφονται ενάντια στη Δημοκρατία, αφού χτύπησαν αθώους πολίτες και όχι στρατιώτες.

Στην πραγματική Δημοκρατία, είναι γνωστό και ταυτόχρονα απαίτηση,ήδη από την εποχή της γαλλικής επανάστασης, να μην υπάρχει διάκριση ανάμεσα σε πολίτες,πολιτικούς  και στρατιώτες) .Με λίγα λόγια , θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτό που έχει παρουσιαστεί ως ο πόλεμος ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, ανάμεσα σε Ισλαμ και Χριστιανισμό, ανάμεσα σε ορθολογισμό και ανορθολογισμό , δεν είναι τίποτα άλλο, παρά ο πόλεμος ανάμεσα σε  ελίτ (είτε αυτές είναι καπιταλιστικά κράτη, είτε πρωτοποριακές μειοψηφίες) που αυτοπροβάλλονται ως υπερασπιστές  μαζικών συμφερόντων.

 Η μεγάλη επιτυχία του ριζοσπαστικού Ισλαμ ,είναι το γεγονός ότι στη σύγχρονη εποχή, η πρωτοπορία των Τζιχαντιστών , μπορεί να χρησιμοποιήσει το θέαμα προς όφελός του. Ταυτόχρονα όμως,αυτή ακριβώς είναι η ήττα του μουσουλμανικού κόσμου. Η χρήση του θεάματος, για να χτυπηθεί μια καπιταλιστική κοινωνία, σε τελική ανάλυση αναπαράγει το ίδιο το θέαμα και εν κατακλείδι τον ίδιο τον καπιταλισμό. Η ”Κοινωνία του Θεάματος” λειτούργησε θετικά προς την ισλαμική πρωτοπορία , αλλά σε αυτό δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε την πρωτοπορία αυτή.

Ο ισλαμικός κόσμος, είναι ένας κόσμος βαθιά επηρρεασμένος από το θέαμα.Το γεγονός ότι υπάρχει ραγδαία αύξηση της πώλησης στον αραβικό κόσμο συσκευών αναπαραγωγής θεάματος (κινητά, κάμερες,κ.α),προϊόντων δηλαδή του δυτικού καπιταλισμού , είναι ένδειξη της θεαματικοποίησης της ζωής και στον κόσμο αυτό.Βέβαια, η θεαματικοποίηση της ζωής στον Τριτοκοσμικό κόσμο, δεν είναι αντίστοιχη της θεαματικοποίησης της ζωής στον Πρώτο Κόσμο.Αν οι πρωτοκοσμικοί χρησιμοποιούν κάμερες για να αναπαράξουν το θέαμα μιας ζωής που δεν ζουν χάρη στην ολοκλήρωση της πρωταρχικής συσσώρευσης κεφαλαίου εδώ και πολύ καιρό, στον τρίτο κόσμο , οι -τελευταίας τεχνολογίας- κάμερες χρησιμοποιούνται ώστε οι άνθρωποι να αναπαράξουν ένα κομμάτι μιας ζωής που στην πλειοψηφία της δεν θέλουν να ζουν. Από ψυχολογική άποψη, κάτι τέτοιο δεν είναι παράδοξο.

Είναι γνωστό ότι τα θύματα βιασμού φαντάζονται την ώρα που κακοποιούνται ότι αυτό συμβαίνει σε κάποιον άλλο.Τα θύματα ισχυρίζονται ότι κατά τη διάρκεια του βιασμού τους, ”έβλεπαν” τον εαυτό τους από ψηλά, σαν να βρίσκονται σε ”αστρική προβολή” ή να παρακολουθούν μια ταινία που δεν τους αφορά.  Αντίστοιχα , οι κάτοικοι του Τρίτου Κόσμου, φτωχοί, βομβαρδισμένοι, και καταπιεσμένοι βλέπουν τον εαυτό τους από απόσταση .Οι ταλαιπωρημένοι λαοί αποφασίζουν να γίνουν θεατές μιας ζωής που δεν θέλουν να ζουν.Σε μια τέτοια κατάσταση, είναι λογικό οι λαοί αυτοί να ξοδεύουν χρήματα ,έστω και αν είναι φτωχοί, για την αγορά μιας συσκευής που θα τους επιτρέπει να αναπαράγουν στιγμές της ζωής τους που αισθάνονται χαρά.Είναι τουλάχιστον ηλίθιοι όλοι εκείνοι οι ακροδεξιοί που βλέποντας τους πρόσφυγες να βγάζουν χαρούμενες selfie ,με ακριβά κινητά τηλέφωνα, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι ταλαίπωροι αυτοί άνθρωποι είναι μασκαρεμμένοι πλούσιοι .Το θέαμα για τους ανθρώπους αυτούς, τους βοηθά να μην ζήσουν μια ζωή που δεν θέλουν και να ζήσουν εικονικά μια ζωή που φαντάζονται.

 Όπως και να’χει, είναι γεγονός ότι οι μουσουλμάνοι του σύγχρονου κόσμου, φτωχοί, βομβαρδισμένοι και απελπισμένοι, βλέπουν στο θέαμα τη λύση του προβληματός τους. Το γεγονός ότι το ριζοσπαστικό Ισλαμ εκφράζεται από μια πρωτοπορία , δεν σημαίνει ότι η πρωτοπορία αυτή δεν έχει λαϊκή-μαζική βάση.Κάθε άλλο. Ζωοδόχος δύναμη του ριζοσπαστικού Ισλαμ είναι οι εξαθλιωμένοι των παραγκουπόλεων του αναπτυσσόμενου κόσμου.Καθόλου τυχαία, στις πόλεις αυτές που το πολιτικό Ισλαμ ανθεί ,η νεολαία είναι πολυπληθέστατη. Για παράδειγμα, στη Σαουδική Αραβία των πάμπτωχων slum cities ,και των πλούσιων σεϊχηδων , το 45% του πληθυσμού είναι παδιά κάτω των 14 ετών ,μελλοντικά πρόθυμοι να ακολουθήσουν μια ιδεολογία ώστε να ”αλλάξουν τον κόσμο”.Πολλοί από τους Τζιχαντιστές προέρχονται από τη Σαουδική Αραβία, και είναι οι πρόθυμοι εκτελεστές μιας αποστολής αυτοκτονίας.

Όσο αποτυγχάνει το αποικιοκρατούμενο κοσμικό κράτος, τόσο το πολιτικό Ισλαμ κερδίζει έδαφος.Η μετατροπή των αραβικών κρατών σε εξαρτημένα αποικιοκρατούμενα κράτη, καταδικασμένα να αγοράζουν όπλα από τη Δύση και να προσφέρουν πετρέλαιο, φούντωσε το ριζοσπαστικό Ισλαμ.Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η Νιγηρία.Πρόκειται για μια πετρελαιοπαραγωγική χώρα που το ριζοσπαστικό Ισλαμ ανθεί.Κατά τη διάρκεια σαράντα ετών (1965-2004) υπήρξε για τη χώρα κέρδος 400 δις πετροδολαρίων από τα οποία 50 δις εξαφανίστηκαν αφήνοντας τη χώρα με μέσο όρο ζωής χαμηλότερο από εκείνον που υπήρχε την εποχή της ανεξαρτησίας το 1960. Σε παρόμοια τροχιά , η Σαουδική Αραβία έχει μετατραπεί σε ένα κράτος πετρελαιοτροφοδότη της Δύσης.Η πτώση των τιμών του πετρελαίου (από 41$ το βαρέλι το 1981 σε 8$ το βαρέλι το 1985) ενέτεινε την ανέχεια της χώρας.Χιλιάδες εργάτες των ραγδαία αναπτυσσόμενων παραγκουπόλεων , έμειναν άνεργοι ενισχύοντας το ριζοσπαστικό Ισλαμ.

Η κατάρρευση του κοσμικού έθνους/κράτους που προήλθε από τη μείωση των εσόδων λόγω πτώσης των τιμών του πετρελαίου και, που σε μερικές χώρες ήταν ολοκληρωτική (όπως π.χ στη Σομαλία όπου άνθησε λίγο μετά η Τζιχάντ) προκάλεσε την ανάπτυξη του ριζοσπαστικού Ισλαμ, αφού το έθνος/κράτος και ο εθνικισμός ,φάνηκαν ,και εν πολλοίς ήταν , ανίκανα να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.Μόνο που η παθητικοποίηση του ,απογοητευμένου όπως είδαμε, μουσουλμανικού κόσμου,δεν οδήγησε στην ανάπτυξη μαζικών κινημάτων, αλλά  ενθάρρυνε την ανάπτυξη μιας μειοψηφίας. Οι απελπισμένοι μουσουλμάνοι, δεν έχτισαν ένα Ισλαμ που θα ενέπνεε τις μάζες να αναλάβουν οι ίδιες τη ζωή τους. Αντίθετα, δημιούργησαν ένα Ισλαμ, ελιτίστικο, διανοουμένιστικο , γέννημα θρέμα του καπιταλισμού , και για αυτό καταστροφικό και αντικοινωνικό. Οι σύγχρονοι μουσουλμάνοι πολεμούν τον καπιταλισμό με τα ιδεολογικά όπλα που αυτός τους προσφέρει.

 Όταν  ο ιμπεριαλισμός των Η.Π.Α ενθάρρυνε και εξόπλισε  το ριζοσπαστικό Ισλαμ ώστε να χτυπήσει την Ε.Σ.Σ.Δ., η μορφή που πήρε η αντίσταση των μουσουλμάνων, ήταν αντίστοιχη με τον εχθρό τους. Σπάνια υπήρξαν θεαματικές επιχειρήσεις μουσουλμάνων στο έδαφος της Σοβιετικής Ένωσης. Ο λόγος δεν ήταν ότι δεν μπορούσαν, αλλά ότι τέτοιου είδους επιθέσεις δεν είχαν νόημα. Το θέαμα ,δεν είχε στην Ε.Σ.Σ.Δ τη βαρύτητα που είχε στις καπιταλιστικές χώρες, πράγμα ,που καθιστούσε τέτοιες επιθέσεις άχρηστες.Επιπλέον,και αυτό είναι πιο σημαντικό, οι ίδιοι οι μουσουλμάνοι βρίσκονταν ακόμα σε ένα επίπεδο όπου θεωρούσαν ως μοναδικό δρόμο για την απελευθέρωσή τους, το μαζικό αντάρτικο. Η μαζικότητα του μουσουλμανικού αγώνα εναντίον της Ε.Σ.Σ.Δ (σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι Σοβιετικοί δεν μπορούσαν να δικαιολογήσουν ιδεολογικά την επέμβαση σε αυτές τις χώρες)οδήγησαν σε ήττα τη Σοβιετική Ένωση. 

Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, οι εξοπλισμένοι μουσουλμάνοι, δεν παρέδωσαν τα όπλα.Εξακολούθησαν να πολεμούν πιστεύοντας ότι πλησιάζει ο καιρός που θα θεμελιώσουν την παγκόσμια Σαρία.Αυτή τη φορά , εχθρός έγιναν οι ”άπιστες Η.Π.Α” που θέλησαν να αντικαταστήσουν την Ε.Σ.Σ.Δ στα αραβικά εδάφη που αυτή υποχώρησε.Το Ισλαμ, αφού ”ξεμπέρδεψε” με τον άθεο κομμουνισμό, στράφηκε εναντίον του παγκόσμιου άθεου υλιστικού τρόπου ζωής που εκπροσωπούν οι Η.Π.Α (εδώ χρειάζεται μια διευκρίνηση :η ανάδειξη του ριζοσπαστικού Ισλαμ στην πρωτοπορία εναντίον του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, και η απαξίωση εκ μέρους των Αράβων του εθνικισμού, κάνει τουλάχιστον ανόητη τη χρήση της έννοιας ”ισλαμοφασίστας”.

Το Ισλαμ , σε αντίθεση με το φασισμό, αυτοπροβάλλεται ως η αντίπαλη διεθνής δύναμη , που αντιμάχεται τον παγκόσμιο φιλελευθερισμό-δηλαδή τον ιμπεριαλισμό.Η πρωτοπορία που πολεμά τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό -η Αλ Κάιντα, και οι όμοιοί της- δεν στηρίζονται ούτε έχουν σχέση με τον εθνικισμό, τη φυλετική υπεροχή ή τον απόλυτο ηγέτη.Η έκκλησή τους είναι οικουμενική, πολυπολιτισμική και διεθνιστική.Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν μια παγκόσμια Ούμμα στηριγμένη στη θρησκεία και όχι την οικονομία.Το Ισλαμ διαθέτει μια δική του εκδοχή της παγκοσμιοποίησης , πολύ παλιότερη από την παγκοσμιοποίηση που ορέγεται ο καπιταλισμός και το δημιούργημά του, ο φασισμός.Το Ισλαμ στηρίζεται στον πανάρχαιο κοσμοπολιτισμό των προσκυνητών , των θρησκευτικών αποστολών και του καραβανσαράι.Η Τζιχάντ δεν τρέφει κανένα σεβασμό στα σύνορα του έθνους/κράτους.

Υπό αυτήν την έννοια, είναι άστοχο  να παρουσιάζεται η σύγκρουση Ισλαμ-Η.Π.Α ως ένας πόλεμος ανάμεσα στο Ισλαμ και τον Χριστιανισμό, ένας πόλεμος πολιτισμών ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή για το ποιός θα επιβληθεί σε παγκόσμιο επίπεδο .Οι μουσουλμάνοι αντιλαμβάνονται τον πόλεμο αυτό, ως έναν πόλεμο ανάμεσα στους ευσεβείς και πιστούς ανθρώπους εναντίον των ασεβών υλιστών ανθρώπων που τοποθετούν τα χρήματα πάνω από τον άνθρωπο, και που εκπροσωπούνται κυρίως από τις Η.Π.Α.Σε αυτό ,οι μουσουλμάνοι δεν έχουν άδικο.Ο νεοφιλελευθερισμός δεν αποτελεί κάποιον ”πολιτισμό”.Πρόκειται για μια σειρά συμφερόντων- εχθρικών πολλές φορές- προς τον μουσουλμανικό κόσμο.

Για τους απογοητευμένους και καταπιεσμένους μουσουλμάνους όλου του κόσμου , το πολιτικό Ισλαμ δεν συμμετέχει σε μια ”σύγκρουση πολιτισμών”, αλλά σε μια αντίσταση του πολιτισμού των ανθρώπων απέναντι στον άθεο- υλιστικό καπιταλισμό.Όταν οι μουσουλμάνοι μαχητές μιλούν για ”άπιστους” δεν αναφέρονται σε ανθρώπους που δεν πιστεύουν στον Μωάμεθ, αλλά σε υλιστές ,παραδόπιστους, άθεους, που βάζουν το χρηματικό κέρδος πάνω από όλα).Όμως, στον πόλεμο εναντίον των Η.Π.Α και γενικά της Δύσης, οι μουσουλμάνοι μαχητές, όσο και να δηλώνουν ότι πολεμούν ενάντια στον ”υλιστικό τρόπο ζωής”, είναι στην ουσία φορείς του καπιταλισμού. Αν εναντίον της μαζικής σοβιετικής κοινωνίας , το Ισλαμ ευλόγησε τον μαζικό αγώνα, τώρα, εναντίον των Η.Π.Α και της Ευρώπης( κοινωνιών ολοκληρωμένου καπιταλισμού και ολοκληρωτικού θεάματος) το Ισλαμ ευλογεί τη θεαματικοποίηση του πολέμου.

 Σε αυτό το σημείο, το Ισλαμ θα ηττηθεί .Θα ηττηθεί γιατί είναι λιγότεροι οι πρωτοκοσμικοί που θα αρνηθούν το ιδεατό του υλιστικού- καταναλωτικού φιλελεύθερου κοσμικού κράτους (και θα περάσουν στο στρατόπεδο του απαιτητικού Ισλαμ) παρά οι μουσουλμάνοι που δεν συγκινούνται από τον ”δυτικό τρόπο ζωής”.Εν κατακλείδι, ο βασικός λόγος της ανάδυσης της μειοψηφίας του ριζοσπαστικού Ισλαμ ανακύπτει από μια θεμελιώδη αντίφαση στην οποία βρίσκεται ο μουσουλμανικός κόσμος: από τη μια μεριά η μειοψηφία των μουσουλμάνων τρομοκρατών κερδίζει άρρητα το σεβασμό των μουσουλμάνων όπου γης (γιατί παίρνει ”εκδίκηση” στο όνομά τους από τους ασεβείς δυτικούς), αλλά από την άλλη οι μουσουλμάνοι σε όλο τον κόσμο  , στην πλειοψηφία τους, επιθυμούν ,έχουν ήδη καταφέρει, την ένταξή τους στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία και κουλτούρα .Με λίγα λόγια οι μουσουλμάνοι ,όντας οι ίδιοι ενταγμένοι στη λογική του θεάματος (και συνεπώς του καπιταλισμού) δεν έχουν καμμία ελπίδα να νικήσουν με όπλα δανεισμένα από το οπλοστάσιο του θεάματος, μια κοινωνία ολοκληρωμένου καπιταλισμού……

 

 Πηγή: http://skoupidontenekes.blogspot.gr/2016/03/blog-post.html

             

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *