15 Ιουλίου 1974: Το χουντικό πραξικόπημα στην Κύπρο
ΗΜΕΡΟΔΡΟΜΟΣ
Η αρχή του 1974 βρίσκει την Κύπρο στη δίνη δολοπλοκιών, συνωμοσιών, διχαστικών κηρυγμάτων, πολιτικών δολοφονιών και μηχανορραφιών ελληνικών και ξένων μυστικών υπηρεσιών. Ολα αυτά προοιωνίζονται το χειρότερο για την υπόθεση του κυπριακού ελληνισμού. Ρόλο καταλύτη παίζει η παράνομη οργάνωση του στρατηγού Γρίβα, η ΕΟΚΑ Β’. Με συνθήματα υπέρ της ένωσης Κύπρου – Ελλάδας, με ανοιχτά διακηρυγμένο στόχο την αντροπή του Μακάριου και της «ανεξαρτησιακής» του πολιτικής και με κάθε είδους ενίσχυση από τη χούντα της Αθήνας, οι παραστρατιωτικοί του Γρίβα οργανώνουν αιματηρές επιθέσεις εναντίον αστυνομικών τμημάτων, κλοπές όπλων από στρατόπεδα της Εθνοφρουράς και τρομοκρατικά χτυπήματα εναντίον αντιφρονούντων, ώστε να πέσει σαν ώριμο φρούτο μια τελικά «εθνοσωτήριος» επέμβαση των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η χούντα της Αθήνας υπό τον Ιωαννίδη καταστρώνει το σχέδιο του πραξικοπήματος, το οποίο μάλιστα στις κρυπτογραφημένες συνομιλίες αναφέρεται με την κωδική ονομασία «Κόκα Κόλα»! Οι Αμερικανοί διαβεβαιώνουν τη χούντα ότι οι Τούρκοι δεν επρόκειτο να εκμεταλλευτούν την κατάσταση, για να εισβάλουν στην Κύπρο.
Το πρωί της Δευτέρας, 15 Ιούλη, ο Μακάριος επιστρέφει από τη θερινή του κατοικία στο προεδρικό μέγαρο. Στις 8.30 π.μ. και ενώ δεχόταν μια ομάδα παιδιών από την ελληνική παροικία του Καΐρου ακούγονται οι πρώτοι πυροβολισμοί. Ακολουθεί βομβαρδισμός του προεδρικού μεγάρου με όλμους και ρουκέτες. Υποστηριζόμενοι από ισχυρές δυνάμεις τεθωρακισμένων, οι κινηματίες της Εθνικής Φρουράς κάμπτουν τη σθεναρή, αλλά άνιση, αντίσταση των ανδρών του Εφεδρικού Σώματος, της προεδρικής φρουράς και κάποιων εθελοντών. Οι πρώτοι πραξικοπηματίες αξιωματικοί που εισβάλλουν στο μέγαρο ψάχνουν, με το πιστόλι στο χέρι, τον Μακάριο. Χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Στις 10 το πρωί, παρά τη γενναία αντίσταση του Εφεδρικού Σώματος και των εθελοντών, πέφτει στα χέρια των πραξικοπηματιών το κτίριο της Αρχιεπισκοπής και το κτίριο του ραδιοφωνικού σταθμού της Λευκωσίας. Από εκεί μεταδίδουν την πρώτη ανακοίνωση της χούντας: «Σήμερον την πρωίαν η Εθνική Φρουρά επενέβη διά να σταματήση τον αδελφοκτόνον εμφύλιον πόλεμον. Η Εθνική Φρουρά είναι την στιγμήν αυτήν κυρία της καταστάσεως. Ο Μακάριος είναι νεκρός».
Η είδηση προκαλεί τους πανηγυρισμούς της χούντας των Αθηνών, όμως λίγες ώρες αργότερα, στις 3 μ.μ. όλοι παγώνουν. Από έναν μικρό ιδιωτικό ραδιοφωνικό σταθμό της Πάφου ακούγεται: «Ελληνικέ κυπριακέ λαέ! Γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις. Γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί. Είμαι ο Μακάριος… Δεν είμαι νεκρός, όπως η χούντα των Αθηνών και οι εδώ εκπρόσωποί της θα ήθελαν… Η χούντα δεν πρέπει να περάσει και δε θα περάσει. Νυν υπέρ πάντων ο αγών».
Οι εξελίξεις, όμως, είχαν πάρει το δρόμο τους…
http://www.imerodromos.gr/xountiko-praxikophma-kypros/
Αυτή η μαύρη επέτειος του πραξικοπήματος της χούντας στην Κύπρο ίσως θα μπορούσε να μας προβληματίσει και για την αντιμετώπιση του “Κυπριακού” ως ζητήματος στο οποίο ενώ καταγγέλλεται -και πολύ σωστά-ο εγκληματικός ρόλος της τουρκικής αστικής τάξης και του τουρκικού μιλιταρισμού (ρόλος που κορυφώθηκε με την εισβολή), εξαφανίζονται οι ευθύνες της δικής μας αστικής τάξης.Που μαζί με την τουρκική και τους μεγαλύτερους ιμπεριαλιστές έχουν διαχρονικά προκαλέσει αμέτρητες καταστροφές στο νησί. Και συνεχίζουν και σήμερα να υποδαυλίζουν αντιθέσεις και να μεταχειρίζονται την Κύπρο ως οικόπεδο για ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, φυσικά με την συναίνεση και συνδρομή της δικής της αστικής τάξης.
Αν και το ιστολόγιο έχει επιλέξει να μην έχει πολλές προσωπικές αφηγήσεις, ίσως θα είχε νόημα να γίνει μια εξαίρεση εδώ. Πριν από δεκαέξι χρόνια, στην εποχή που μεσουρανούσε ο πασοκικός εκσυγχρονισμός, πήρα χαρτί, σαν νεοσύλλεκτος στο κέντρο εκπαίδευσης του Πεζικού στην Τρίπολη για μετάθεση στην ΕΛΔΥΚ αμέσως μόλις τελείωνε η εκπαίδευση.
Αποφάσισα να αρνηθώ, όχι με την επίκληση κάποιας ασθένειας κλπ αλλά με το επιχείρημα ότι δεν ήμουν υποχρεωμένος και δεν είχα καμία δουλειά να υπηρετήσω έξω από τα σύνορα, σε μια άλλη χώρα, σε ένα άλλο κράτος. Φυσικά δεν ήταν απλά ατομική αλλά πολιτική στάση, στα πλαίσια της πολιτικής στράτευσης και τοποθέτησης.
Σύντομα το φορτηγό μας πήρε από το στρατόπεδο και μας κατέβασε στο ΚΕΒΟΠ για να περάσουμε από την στρατιωτική επιτροπή όπου θα “έκλεινε” και τυπικά η ένταξη μας στην ΕΛΔΥΚ. Πριν περάσουμε μέσα μας μάζεψαν όλους στο προάυλιο και εμφανίστηκαν κάποιοι αξιωματικοί που ξεκίνησαν ένα στρατιωτικό κήρυγμα για τους λόγους για τους οποίους δεν υπήρχε περίπτωση να αρνηθεί κανείς να πάει στην ΕΛΔΥΚ.
Μετά τα γνωστά “εκτελούμε εντολές” κλπ ξεκίνησε μια απίθανη περίγραφη του Κυπριακού λαού, ο οποίος πάνω-κάτω αποτελούνταν από ιθαγενείς δεύτερης κατηγορίας που πραγματικά παρακάλανε να πάμε εμείς, οι Έλληνες στρατιώτες, στο νησί. Μάθαμε ότι οι Κύπριες ότι λεφτά έχουν τα…. κρατάνε μόνο για τους Έλληνες στρατιωτικούς, ότι όποιος κατέβει κάτω δεν θα ξανανέβει γιατί θα βρεί νύφες, θα κάνει μπίζνες που δεν θα έκανε ποτέ στην Ελλάδα, ότι θα πληρώνεται, ότι θα παίρνει άδειες και άλλα παρόμοια.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την απέχθεια που ένοιωσα για ότι πήγαιναν να μας περάσουν για μια χώρα στην οποία δεν είχα πάει ποτέ μου. Σκέφτηκα ότι πιθανότατα εκείνη την στιγμή τα ίδια θα έλεγαν κάποιοι από την άλλη πλευρά του Αιγαίου, σε κάποιους άλλους φαντάρους…
Ήταν φανερό ότι όλα αυτά ήταν ένα ντοπάρισμα για τους νεοσύλλεκτους πιτσιρικάδες (κάποιοι από αυτούς-μιλάμε για Πεζικό- δεν είχαν προχωρήσει πέρα από το Γυμνάσιο ή το Δημοτικό). Ορισμένοι φυσικά δεν τσίμπησαν και άρχισαν τις ειρωνείες, όμως αυτό δεν ήταν αρκετό για να μην ακολουθήσουν.
Όταν με κάλεσαν μπροστά στην επιτροπή μόλις πρόλαβα να προφέρω ότι “επιθυμώ να μην υπηρετήσω έξω από τα σύνορα, σε ένα άλλο κράτος”. Με έβγαλαν κατευθείαν από την αίθουσα. Κατέληξα να υπηρετήσω δεκαέξι μήνες μακριά από την εστία και δεκατέσσερις στα σύνορα (ακριβώς), πρώτα στα ανατολικά και μετά στα βόρεια, σε διάφορες μονάδες σε συνθήκες που έχουν αναφερθεί πολλές φορές και-δυστυχώς-από ότι διαβάζω ισχύουν και σήμερα για πολλούς φαντάρους. Πολύ περισσότερο για αυτούς που προσπαθούν να διεκδικήσουν τα δημοκρατικά τους δικαιώματα.
Όμως ακόμα και έτσι, άξιζε τον κόπο…..
Β.