John Reed: Το αγροτικό συνέδριο

Το κείμενο είναι το δωδέκατο μέρος του έργου του Τ.Ρίντ «Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο».  Τους προλόγους μπορείτε να τους βρείτε εδώ , το πρώτο μέρος εδώ ,το δεύτερο εδώ , το τρίτο εδώ,το τέταρτο εδώ ,το πέμπτο εδώ,το έκτο εδώ ,το έβδομο εδώ ,το όγδοο εδώ ,το ένατο εδώ  ,το δέκατο εδώ και το ενδέκατο εδώ. Με αυτό το τελευταίο κεφάλαιο ολοκληρώνεται και η παρουσίαση του έργου.

 

 

 

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ

 

Το αγροτικό συνέδριο

 

 

 

Στις 18 (5) του Νοέμβρη έπεσε χιόνι. Το πρωί, όταν ξυπνήσαμε, είδαμε τις κορνίζες των παραθυριών κατάλευκες. Το χιόνι έπεφτε τόσο πυκνά, που σε δέκα μέτρα δε φαινόταν τίποτα. Η λάσπη εξαφανίστηκε. Η κατσουφιασμένη πόλη έγινε ξαφνικά εκτυφλωτικά λευκή.

Τα αμάξια αντικαταστάθηκαν από τα έλκηθρα, που έτρεχαν με ιλιγγιώδη ταχύτητα στους ανώμαλους δρόμους. Τα γένια των αμαξάδων, οι οποίοι ήταν έτσι κουκουλωμένοι που προκαλούσαν τα γέλια, είχαν παγώσει κι είχαν γίνει σαν σταλαχτίτες από πάγο… Παρά την επανάσταση, που παρέσυρε με αστραπιαία ταχύτητα τη Ρωσία στο άγνωστο και αβέβαιο μέλλον, η πόλη υποδέχτηκε το πρώτο χιόνι με γενική χαρά. Ολα τα χείλη χαμογελούσαν, οι άνθρωποι έτρεχαν στο δρόμο και με γέλια έπιαναν τις ελαφρές χιονονιφάδες, που στροβιλίζονταν στον αέρα.

Εξαφανίστηκαν όλα τα γκρίζα χρώματα, μόνο οι χρυσοί και οι πολύχρωμοι οβελίσκοι και τρούλοι άστραφταν κάτω από το χιονισμένο πέπλο. Το χιόνι δυνάμωσε ακόμα πιο πολύ την ιδιόμορφη και πρωτόγονη ομορφιά τους.

Κατά το μεσημέρι μάλιστα βγήκε ο ήλιος, ωχρός και αδύνατος, όμως παρ’ όλα αυτά ήταν ήλιος. Εξαφανίστηκαν τα συνάχια και οι ρευματισμοί, που είχαν αγκαλιάσει την πόλη στους βροχερούς μήνες. Η ζωή γινόταν πιο εύθυμη, ακόμα κι η επανάσταση άρχισε να ξετυλίγεται με πιο γρήγορους ρυθμούς…

Ενα βράδυ καθόμουν σε μια ταβέρνα απέναντι ακριβώς από το Σμόλνι.Η ταβέρνα λεγόταν “Η Καλύβα του μπάρμπα – Θωμά”, κι οι κοκκινοφρουροί επισκέπτονταν συχνά το θορυβώδες και χαμηλοτάβανο μαγαζί. Κι απόψε στριμώχνονταν γύρω από τα σκεπασμένα με λερωμένα τραπεζομάντιλα τραπεζάκια, με τα μεγάλα πορσελάνινα τσαγιερά, γεμίζοντας το δωμάτιο με πυκνό καπνό των τσιγάρων. Τα γκαρσόνια έτρεχαν προς όλες τις μεριές, φωνάζοντας: “Αμέσως! Αμέσως!“.

Σε μια γωνιά καθόταν κάποιος με στολή λοχαγού και προσπαθούσε να βγάλει λόγο, όμως οι θαμώνες της ταβέρνας τον διέκοπταν κάθε φορά μόλις έλεγε μερικές λέξεις.

“Εσείς είστε χειρότεροι κι απ’ τους δολοφόνους”, φώναξε. “Σκοτώνετε στους δρόμους τους ίδιους τους αδελφούς σας, τους Ρώσους!“.

“Πότε κάναμε αυτό το πράγμα;” ρώτησε ένας εργάτης.

“Την περασμένη Κυριακή, όταν οι ευέλπιδες…”.

“Και μήπως αυτοί δε μας πυροβόλησαν; (ένας από τους θαμώνες σήκωσε το χέρι που το είχε κρεμασμένο με επίδεσμο). Εμένα μου άφησαν ενθύμιο, οι διαβόλοι!“.

Ο λοχαγός φώναξε μ’ όλη του τη δύναμη: “Επρεπε να κρατήσετε ουδετερότητα! Ποιοι είστε σεις, που τολμάτε να ανατρέψετε τη νόμιμη κυβέρνηση; Ποιος είναι ο δικός σας Λένιν; Γερμανός…”.

“Και συ ποιος είσαι;! Αντεπαναστάτης! Προβοκάτορας!” του φώναξαν απ’ όλες τις μεριές.

Οταν ο θόρυβος σταμάτησε κάπως, ο λοχαγός σηκώθηκε.

“Καλά“, είπε, “λέτε πως είστε ο ρούσικος λαός, όμως ο ρούσικος λαός δεν είστε σεις! Ο ρούσικος λαός είναι οι αγρότες! Λοιπόν περιμένετε… οι αγρότες…“.

“Ναι, θα περιμένουμε“, του φώναξαν οι συνομιλητές του, “και θα δούμε τι θα πουν οι αγρότες! Εμείς ξέρουμε τι θα πουν!… Μήπως δεν είναι το ίδιο εργαζόμενοι όπως κι εμείς!..“.

Σε τελευταία ανάλυση όλα εξαρτιόνταν ακριβώς από τους αγρότες. Αν και οι αγρότες πολιτικά ήταν ελάχιστα αναπτυγμένοι, ωστόσο είχαν τις δικές τους απόψεις κι, εκτός απ’ αυτό, αποτελούσαν τα 80% και πάνω του πληθυσμού της Ρωσίας. Ανάμεσα στους αγρότες οι μπολσεβίκοι είχαν, σχετικά, λίγους οπαδούς και στέρια δικτατορία με μόνο τους βιομηχανικούς εργάτες ήταν αδύνατη στη Ρωσία… Ο από παράδοση εκπρόσωπος της αγροτιάς ήταν το κόμμα των εσέρων. Γι’ αυτό και η καθοδήγηση των αγροτών πέρασε στους αριστερούς εσέρους, κι όχι σ’ άλλο από τα κόμματα που υποστήριζαν τη σοβιετική κυβέρνηση. Και οι αριστεροί εσέροι, που εξαρτιόνταν από την εύνοια του οργανωμένου προλεταριάτου της πόλης, είχαν απόλυτη ανάγκη από την υποστήριξη των αγροτών…

Το Σμόλνι, όμως, δεν ξεχνούσε καθόλου τους αγρότες. Αφού έβγαλε το διάταγμα για τη γη, η καινούρια ΚΕΕ σαν πρώτη της δουλιά θεώρησε τη σύγκληση του Πανρωσικού αγροτικού συνεδρίου, ενεργώντας ανεξάρτητα από την Εκτελεστική Επιτροπή των αγροτικών Σοβιέτ. Σε μερικές μέρες κι ύστερα από λεπτομερειακή επεξεργασία, δημοσιεύτηκαν οι κανονισμοί για τις επαρχιακές αγροτικές επιτροπές και σε συνέχεια ακολούθησαν τα γράμματα του Λένιν προς τους αγρότες, όπου απλά και κατανοητά μιλούσε για την μπολσεβίκικη επανάσταση και για την καινούρια κυβέρνηση. Τέλος, στις 16 (3) του Νοέμβρη, ο Λένιν και ο Μιλιούτιν δημοσίευσαν τις “Οδηγίες προς τους εντολοδόχους που στάλθηκαν στις επαρχίες”. Η σοβιετική κυβέρνηση έστειλε χιλιάδες τέτοιους εντολοδόχους στα χωριά.

“1. Ο εντολοδόχος μόλις φθάσει στο καθορισμένο κυβερνείο συγκαλεί σύσκεψη της Εκτελεστικής Επιτροπής των Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών βουλευτών, όπου κάνει εισήγηση για το νόμο σχετικά με τη γη, βάζει το ζήτημα της σύγκλησης σύσκεψης των Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών βουλευτών των νομών και των κυβερνείων.

2.Ξεκαθαρίζει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το πρόβλημα της γης στο κυβερνείο:

α) Καταγράφηκε ή όχι η γη των τσιφλικάδων και πού και σε ποιους νομούς. β) Ποιος διαχειρίζεται τη γη των τσιφλικάδων: οι αγροτικές επιτροπές ή όπως προηγούμενα οι τσιφλικάδες;

γ) Πώς ενήργησαν για την απογραφή των εργαλείων;

3.Αυξήθηκε η καλλιεργημένη έκταση των αγροτών;

4.Πόσα σιτηρά φορτώθηκαν από την ποσότητα, που ορίστηκε για το κυβερνείο;

5.Υποδείχνει πως, αφού οι αγρότες πήραν τη γη, είναι ανάγκη να αυξήσουν όσο μπορεί περισσότερο την ποσότητα και να επιταχύνουν την παράδοση σιτηρών στις πόλεις, γιατί μόνο με την αύξηση της παράδοσης σιτηρών μπορεί να αποφευχθεί η απειλή της πείνας.

6.Ποια μέτρα υποδείχνονται και ποια πάρθηκαν για το πέρασμα της τσιφλικάδικης γης στα χέρια των επαρχιακών και νομαρχιακών επιτροπών και των Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και αγροτών βουλευτών;

7.Τα χτήματα που είναι καλά οργανωμένα και εξοπλισμένα είναι σωστό να μπουν στη διάθεση των Σοβιέτ των βουλευτών των εργατών γης με την ανάλογη καθοδήγηση των γεωπόνων…“.

Στο χωριό άρχισαν να γίνονται ζυμώσεις και αλλαγές κι αυτά οφείλονται όχι μόνο στην ισχυρή επίδραση που άσκησε το διάταγμα για τη γη, μα και στους χιλιάδες στρατιώτες – αγρότες που γύρισαν από το μέτωπο με επαναστατικές διαθέσεις… Οι στρατιώτες αυτοί ήταν που χαιρέτισαν με ιδιαίτερη χαρά τη σύγκληση του αγροτικού συνεδρίου.

Οπως η παλιά ΚΕΕ προσπάθησε να εμποδίσει το δεύτερο Συνέδριο των εργατών και στρατιωτών βουλευτών, έτσι κι η εκτελεστική επιτροπή των Σοβιέτ των αγροτών προσπάθησε ν’ αποφύγει το αγροτικό συνέδριο που συγκάλεσε το Σμόλνι.

Ωστόσο η Εκτελεστική Επιτροπή, το ίδιο όπως και η παλιά ΚΕΕ, βλέποντας πως δεν μπορούσε να ματαιώσει αυτό το συνέδριο, άρχισε με πυρετώδη βιασύνη να στέλνει τηλεγραφήματα και να δίνει εντολή να εκλεγούν συντηρητικοί αντιπρόσωποι. Διέδωσαν ακόμα στους αγρότες ότι το συνέδριο θα συγκληθεί δήθεν στο Μογκιλιόφ και μερικοί από τους αντιπροσώπους πήγαν πραγματικά εκεί. Ομως στις 23 (10) του Νοέμβρη, στην Πετρούπολη συγκεντρώθηκαν τετρακόσιοι περίπου αντιπρόσωποι κι άρχισαν οι συσκέψεις των παρατάξεων…

Η έναρξη του συνεδρίου έγινε στην αίθουσα Αλεξαντρόφ, στο Δημαρχείο κι η πρώτη ψηφοφορία έδειξε πως οι περισσότεροι από τους μισούς αντιπροσώπους του συνεδρίου ήταν αριστεροί εσέροι, ενώ μπολσεβίκοι ήταν, περίπου, το ένα πέμπτο, δεξιοί εσέροι – το ένα τέταρτο και οι υπόλοιποι αντιπρόσωποι συνασπίστηκαν μόνο από αντιπολίτευση προς την παλιά Εκτελεστική Επιτροπή, που είχε επικεφαλής τον Αυξέντιεφ, τον Τσαϊκόφσκι και τον Πεσεχόνοφ…

Η τεράστια αίθουσα γέμισε από θορυβώδες πλήθος. Βαθιά και έντονη έχθρα χώριζε τους αντιπροσώπους σε ομάδες. Στη δεξιά πλευρά ακτινοβολούσαν οι επωμίδες των αξιωματικών, διακρίνονταν τα πατριαρχικά αξύριστα πρόσωπα των ηλικιωμένων και πιο πλούσιων αγροτών, στο κέντρο ήταν λίγοι αγρότες υπαξιωματικοί και κάμποσοι στρατιώτες και αριστερά κάθονταν σχεδόν αποκλειστικά απλοί στρατιώτες. Ηταν η νέα γενιά που υπηρετούσε στο στρατό… Οι εξώστες ήταν γεμάτοι από εργάτες που θυμούνταν ακόμα την αγροτική τους προέλευση…

Η Εκτελεστική Επιτροπή ανοίγοντας τη συνεδρίαση κατά το παράδειγμα της παλιάς ΚΕΕ, αρνήθηκε ν’ αναγνωρίσει επίσημα το συνέδριο: Το επίσημο συνέδριο είχε καθοριστεί για τις 13 του Δεκέμβρη (30 Νοέμβρη). Μέσα σε θύελλα από χειροκροτήματα και οργισμένες κραυγές, ο εκπρόσωπος της Εκτελεστικής Επιτροπής δήλωσε πως η σημερινή συγκέντρωση δεν είναι τίποτε περισσότερο από “Εκτακτη συνδιάσκεψη…“. Ομως η “Εκτακτη συνδιάσκεψη” πολύ γρήγορα έδειξε τη στάση της απέναντι στην Εκτελεστική Επιτροπή, εκλέγοντας στο προεδρείο την αρχηγό των αριστερών εσέρων Μαρία Σπιριδόνοβα.

Ολη η πρώτη μέρα πέρασε σχεδόν μέσα σε θυελλώδεις συζητήσεις για το αν θα επιτραπεί να πάρουν μέρος στο συνέδριο οι εκπρόσωποι των επαρχιακών Σοβιέτ ή μόνο οι αντιπρόσωποι από τις οργανώσεις των κυβερνείων. Τελικά, όπως είχε γίνει και στο συνέδριο των εργατών και στρατιωτών, η συντριπτική πλειοψηφία τάχθηκε υπέρ της πιο πλατιάς αντιπροσώπευσης. Μετά από αυτό η παλιά Εκτελεστική Επιτροπή εγκατέλειψε την αίθουσα των συνεδριάσεων…

Σχεδόν αμέσως ύστερα έγινε ολοφάνερο, πως η πλειοψηφία των αντιπροσώπων ήταν εχθρικά διατεθειμένη προς την κυβέρνηση των Επιτρόπων του Λαού. Ο Ζινόβιεφ προσπάθησε να μιλήσει εξ ονόματος των μπολσεβίκων, μα τον γιουχάισαν και τον αποδοκίμασαν, κι όταν μέσα σε γέλια κατέβηκε από το βήμα, ξέσπασαν φωνές: “Βάλτωσε ο Επίτροπος του Λαού!“.

“Εμείς οι αριστεροί σοσιαλιστές επαναστάτες“, φώναξε ο επαρχιακός αντιπρόσωπος Ναζάρεφ, – “δεν αναγνωρίζουμε αυτή τη λεγόμενη εργατοαγροτική κυβέρνηση, αν δεν αντιπροσωπευτούν σ’ αυτήν οι αγρότες. Η κυβέρνηση αυτή δεν είναι σήμερα τίποτ’ άλλο, από δικτατορία των εργατών… Επιμένουμε στο σχηματισμό καινούριας κυβέρνησης που θ’ αντιπροσωπεύει όλη τη δημοκρατία!

Οι αντιδραστικοί αντιπρόσωποι με όλες τις δυνάμεις υποστήριζαν την τέτοια τάση και, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες από την πλευρά των μπολσεβίκικων θέσεων, υποστήριζαν πως το Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού προσπαθεί είτε να υποτάξει το συνέδριο, είτε να το διαλύσει με την ένοπλη δύναμη. Οι αγρότες υποδέχτηκαν αυτή τη δήλωση με θύελλα αγανάκτησης…

Την τρίτη μέρα στο βήμα εμφανίστηκε ξαφνικά ο Λένιν. Η αίθουσα τρανταζόταν περισσότερο από δέκα λεπτά: “Κάτω αυτός!” – ούρλιαζαν οι σύνεδροι. “Δε θέλουμε ν’ ακούσουμε τους λαϊκούς σας επιτρόπους! Δεν αναγνωρίζουμε την κυβέρνησή σας!“.

Ο Λένιν στεκόταν απόλυτα ήρεμος, κρατώντας την κορυφή του βήματος με τα δύο του χέρια και κοίταζε σκεφτικά το μαινόμενο πλήθος με τα μισόκλειστα μάτια του. Τέλος, ο θόρυβος στην αίθουσα ησύχασε κάπως, εκτός από τα δεξιά καθίσματα, απ’ όπου συνέχιζαν ακόμα να φωνάζουν και να σφυρίζουν.

“Δεν ήρθα σαν μέλος του Σοβιέτ των Επιτρόπων του Λαού“, – είπε ο Λένιν και πάλι περίμενε, μέχρι που να σταματήσει ο θόρυβος – “αλλά σαν μέλος της μπολσεβίκικης φράξιας κι αφού εκλέχτηκα κανονικά για το σημερινό συνέδριο“. Και σήκωσε ψηλά, πάνω από το κεφάλι, το πληρεξούσιό του, έτσι που να μπορούν όλοι να το δουν.

“Ομως” – συνέχισε με ολότελα ήρεμη φωνή – “κανένας δε θ’ αρνηθεί πως η σημερινή ρωσική κυβέρνηση σχηματίστηκε από το μπολσεβίκικο κόμμα…“. Περίμενε ακόμα ένα δευτερόλεπτο – “που στην ουσία, είναι ένα και το αυτό πράγμα…“.

Αμέσως από τα δεξιά καθίσματα ξέσπασαν στριγκλιάρικες κραυγές, αλλά το κέντρο κι η αριστερά ενδιαφέρθηκαν και πέτυχαν να γίνει ησυχία.

Η επιχειρηματολογία του Λένιν ήταν απλή. “Πέστε ειλικρινά, εσείς οι αγρότες, που σας δώσαμε την τσιφλικάδικη γη: Θέλετε πραγματικά να εμποδίσετε τώρα τους εργάτες να εφαρμόσουν τον έλεγχο στην παραγωγή; Γιατί, βλέπετε, αυτή είναι η ταξική πάλη. Οι τσιφλικάδες, βέβαια, παλεύουν ενάντια στους αγρότες και οι εργοστασιάρχες παλεύουν ενάντια στους εργάτες. Θέλετε, αλήθεια, να φέρετε διάσπαση στις γραμμές του προλεταριάτου; Με ποια πλευρά θέλετε να πάτε;

Εμείς, οι μπολσεβίκοι, είμαστε το κόμμα του προλεταριάτου – τόσο του αγροτικού προλεταριάτου, όσο και του βιομηχανικού προλεταριάτου. Εμείς, οι μπολσεβίκοι, είμαστε υπέρ των Σοβιέτ – τόσο υπέρ των Σοβιέτ των αγροτών, όσο και υπέρ των εργατών και των στρατιωτών. Η σημερινή κυβέρνηση είναι κυβέρνηση σοβιετική, κι εμείς όχι μόνον προτείναμε στο Σοβιέτ των αγροτών να πάρει μέρος σ’ αυτή την κυβέρνηση, μα και καλέσαμε τους αντιπροσώπους των αριστερών εσέρων να μπουν στο Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού.

Τα Σοβιέτ είναι η πιο τέλεια αντιπροσώπευση του λαού – τόσο για κείνους που δουλεύουν στα εργοστάσια και στα μεταλλεία, όσο και για κείνους που δουλεύουν στα χωράφια. Καθένας που προσπαθεί να υπονομεύσει τα Σοβιέτ, κάνει αντιδημοκρατικές και αντεπαναστατικές ενέργειες. Κι εγώ είμαι υποχρεωμένος να σας προειδοποιήσω, σύντροφοι δεξιοί εσέροι και σας, κύριοι καντέ, πως αν η Συντακτική Συνέλευση προσπαθήσει να διαλύσει τα Σοβιέτ, εμείς, δε θα επιτρέψουμε στη Συντακτική Συνέλευση να κάνει τέτοιο πράγμα!“.

Το βράδυ στις 25 (12) του Νοέμβρη έφτασε βιαστικά από το Μογκιλιόφ ο Τσερνόφ, που τον κάλεσε η Εκτελεστική Επιτροπή. Μόλις δύο μήνες πριν ο Τσερνόφ θεωρούνταν μεγάλος επαναστάτης και ήταν πολύ δημοφιλής ανάμεσα στην αγροτιά. Τώρα τον καλούσαν να συγκρατήσει την επικίνδυνη στροφή του συνεδρίου προς τ’ αριστερά. Μόλις έφτασε στην Πετρούπολη ο Τσερνόφ πιάστηκε και οδηγήθηκε στο Σμόλνι, όπου τον ανάκριναν στα γρήγορα και τον άφησαν ελεύθερο.

Πρώτη του δουλιά ήταν να επιπλήξει αυστηρά την Εκτελεστική Επιτροπή για την αποχώρησή της από το συνέδριο. Η Εκτελεστική Επιτροπή συμφώνησε να επιστρέψει. Οταν μπήκε στην αίθουσα ο Τσερνόφ έγινε δεκτός από την πλειοψηφία με ζωηρά χειροκροτήματα και από τους μπολσεβίκους με σφυρίγματα και γιουχαϊσματα.

“Σύντροφοι, εγώ απουσίαζα. Πήρα μέρος στη συνδιάσκεψη της ΧΙΙ Στρατιάς σχετικά με το ζήτημα της σύγκλησης συνεδρίου όλων των αγροτών βουλευτών των στρατιών του Δυτικού Μετώπου και πολύ λίγο ξέρω για την εξέγερση που έγινε εδώ…“.

Ο Ζινόβιεφ πετάχτηκε απ’ τη θέση του και φώναξε: “Ναι, είχατε λείψει μερικά λεπτά!”. Φοβερός θόρυβος, φωνές: “Κάτω οι μπολσεβίκοι!“.

Ο Τσερνόφ συνέχισε: “Η κατηγορία που εκτοξεύουν ενάντιά μου, πως δήθεν βοήθησα να ριχτεί ολόκληρη στρατιά ενάντια στην Πετρούπολη, δε βασίζεται πουθενά και είναι ολότελα ψέμα. Από πού ξεκινά μια τέτοια κατηγορία; Δείξτε μου τις πηγές!“.

Ζινόβιεφ: “Ξεκινάει από τις εφημερίδες σας, από την “Ισβέστια” και την “Ντέλα Ναρόντα“.

Το φαρδύ πρόσωπο του Τσερνόφ, που σκεπαζόταν από άσπρη γενειάδα και ήταν φορτωμένο με μαλλιά, μαύρισε από την οργή. Τα μικρά του ματάκια άστραφταν. Ομως κρατήθηκε και συνέχισε: “Επαναλαβαίνω ότι πραγματικά δεν ξέρω τίποτε για ό,τι έγινε εδώ. Δεν οδήγησα καμιά στρατιά, εκτός απ’ αυτήν εδώ (έδειξε με το χέρι τους αγρότες αντιπροσώπους). Και παίρνω πάνω μου όλη την ευθύνη για το ότι την οδήγησα μέχρι αυτή την αίθουσα”. Γέλια, φωνές: “Μπράβο!“.

“Επιστρέφοντας στην Πετρούπολη, επισκέφτηκα το Σμόλνι. Εκεί δε μου απόδωσαν τέτοιες κατηγορίες… ύστερα από μια πολύ σύντομη συνομιλία με άφησαν – αυτό είναι όλο! Ας επαναλάβει αυτή την κατηγορία όποιος θέλει από τους παραβρισκόμενους!“.

Ξέσπασε φοβερός θόρυβος. Οι μπολσεβίκοι και μερικοί από τους αριστερούς εσέρους πετάχτηκαν από τη θέση τους και άρχισαν να φωνάζουν, κουνώντας τις γροθιές και οι υπόλοιποι αντιπρόσωποι προσπαθούσαν να σκεπάσουν τη φωνή τους.

“Αυτή δεν είναι συνεδρίαση, μα πλήρης αναρχία!” – τσίριξε ο Τσερνόφ. Μ’ αυτά τα λόγια εγκατέλειψε την αίθουσα. Απ’ αφορμή το θόρυβο και τη φασαρία αναγκάστηκαν να διακόψουν τη συνεδρίαση…

***

Στο μεταξύ όλους τους ανησυχούσε το ζήτημα της θέσης της Εκτελεστικής Επιτροπής. Κηρύσσοντας τη συνέλευση “Εκτακτη συνδιάσκεψη”, επιδίωκε να μην επιτρέψει επανεκλογή Εκτελεστικής Επιτροπής. Αυτό όμως αποδείχτηκε μπαστούνι με δύο άκρες: οι αριστεροί εσέροι αποφάσισαν πως αν το συνέδριο δεν έχει εξουσία στην Εκτελεστική Επιτροπή, τότε και η Εκτελεστική Επιτροπή δεν έχει εξουσία στο συνέδριο. Στις 25 (12) του Νοέμβρη η συνέλευση αποφάσισε ότι οι αρμοδιότητες της Εκτελεστικής Επιτροπής περνούν στην “Εκτακτη συνδιάσκεψη” και ότι δικαίωμα ψήφου έχουν μόνο τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής, που εκλέχτηκαν με την ιδιότητα των αντιπροσώπων…

 Την επόμενη μέρα, παρά την απεγνωσμένη αντίδραση των μπολσεβίκων, έγινε τροποποίηση σ’ αυτή την απόφαση, που έδινε σ’ όλα τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής το δικαίωμα και συμβουλευτικής και θετικής ψήφου, ανεξάρτητα από το γεγονός αν ήταν εκλεγμένοι αντιπρόσωποι ή όχι.

Στις 27 (14) έγινε συζήτηση στο αγροτικό ζήτημα, που αποκάλυψε ότι υπάρχει διαφορά στα αγροτικά προγράμματα των μπολσεβίκων και των αριστερών εσέρων.

Ο Κατσίνσκι, μιλώντας από μέρους των αριστερών εσέρων, έκανε σύντομη επισκόπηση της ιστορίας του αγροτικού ζητήματος κατά την περίοδο της επανάστασης. Το πρώτο συνέδριο των Σοβιέτ των αγροτών είπε, τάχθηκε καθαρά και με απόλυτη σαφήνεια υπέρ του άμεσου περάσματος των τσιφλικάδικων χτημάτων στις αγροτικές επιτροπές. Ομως οι καθοδηγητές της επανάστασης και οι εκπρόσωποι της αστικής τάξης στην προσωρινή κυβέρνηση επέμεναν ότι το ζήτημα δεν μπορεί να λυθεί πριν τη σύγκληση της Συντακτικής Συνέλευσης…

Η δεύτερη περίοδος της επανάστασης, η περίοδος του “συμβιβασμού”, χαρακτηρίζεται με την είσοδο του Τσερνόφ στην κυβέρνηση. Οι αγρότες ήταν βέβαιοι πως τώρα πλέον θ’ αρχίσει αμέσως η πρακτική λύση του αγροτικού προβλήματος. Ομως παρά την ξεκάθαρη θέληση που εκφράστηκε στο πρώτο αγροτικό συνέδριο, οι αντιδραστικοί και οι συμβιβαστές από την Εκτελεστική Επιτροπή δεν επέτρεψαν να γίνει καμιά ενέργεια. Αυτή η πολιτική οδήγησε σε μια σειρά αγροτικές ταραχές, που ήταν απόλυτα η φυσική έκφραση της ανυπομονησίας και του ξεσπάσματος της δραστηριότητας της αγροτιάς. Οι αγρότες κατάλαβαν την πραγματική ουσία της επανάστασης και προσπάθησαν να περάσουν από τα λόγια στα έργα…

“Τα τελευταία γεγονότα” – συνέχισε ο ομιλητής – “δεν είναι απλή ανταρσία, ούτε μπολσεβίκικος τυχοδιωκτισμός, μα αντίθετα, πραγματική λαϊκή εξέγερση, που τη δέχτηκε με συμπάθεια όλη η χώρα… Γενικά οι μπολσεβίκοι στο αγροτικό ζήτημα πήραν σωστή θέση, όμως, συμβουλεύοντας τους αγρότες να αρπάξουν τη γη με τη βία, έκαναν ένα πολύ σοβαρό λάθος… Οι μπολσεβίκοι από τις πρώτες μέρες δήλωσαν πως οι αγρότες πρέπει ν’ αρπάξουν τη γη με μαζική επαναστατική δράση. Αυτό δεν είναι τίποτε άλλο από αναρχία. Η γη μπορεί να παρθεί οργανωμένα… Για τους μπολσεβίκους το σοβαρό ήταν πως θα μπορούσε όσο το δυνατό γρηγορότερα να λυθούν όλα τα προβλήματα της επανάστασης, δεν ενδιαφέρονται, όμως, οι μπολσεβίκοι πώς θα λυθούν αυτά τα προβλήματα…

Το διάταγμα για τη γη, που ψήφισε το συνέδριο των Σοβιέτ, βασικά είναι σύμφωνο με τις αποφάσεις το πρώτου αγροτικού συνεδρίου. Γιατί όμως η νέα κυβέρνηση δε θέλει ν’ ακολουθήσει και την ταχτική που χάραξε αυτό το συνέδριο;

Γιατί το Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού ήθελε να επιταχύνει τη λύση του ζητήματος της γης, ώστε η Συντακτική Συνέλευση να μην έχει να κάνει τίποτε…

Ομως η κυβέρνηση έβλεπε, πως είναι απαραίτητα και τα πρακτικά μέτρα. Γι’ αυτό χωρίς να σκεφθεί πολύ επικύρωσε τους “κανονισμούς για τις αγροτικές επιτροπές” κι έτσι δημιούργησε μια πολύ περίεργη κατάσταση: το Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού κατάργησε την ατομική ιδιοκτησία στη γη, ενώ οι κανονισμοί που έφτιαξαν οι αγροτικές επιτροπές βασίζονται στην αρχή της ατομικής ιδιοκτησίας… Ωστόσο αυτό δεν είναι σπουδαίο γιατί οι αγροτικές επιτροπές δε δίνουν καμιά σημασία στα σοβιετικά διατάγματα και εφαρμόζουν στη ζωή τις δικές τους πρακτικές αποφάσεις – αποφάσεις που στηρίζονται στη θέληση της τεράστιας πλειοψηφίας των αγροτών…

Οι αγροτικές επιτροπές δεν προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα της γης με το νομοθετικό δρόμο, που είναι αναφαίρετο δικαίωμα μόνο της Συντακτικής Συνέλευσης… Ομως θα θελήσει άραγε η Συντακτική Συνέλευση να εκπληρώσει τη θέληση της ρωσικής αγροτιάς; Σ’ αυτό δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι… Εμείς για το μόνο που μπορούμε να είμαστε σίγουροι είναι ότι η επαναστατική αποφασιστικότητα της αγροτιάς δυνάμωσε κι ότι η Συντακτική Συνέλευση θα υποχρεωθεί να λύσει το ζήτημα της γης έτσι που θέλουν οι αγρότες… Η Συντακτική Συνέλευση δε θα τολμήσει να ‘ρθει σε αντίθεση με την καθαρά εκφρασμένη θέληση του λαού…“.

Μετά από τον Κατσίνσκι μίλησε ο Λένιν, που τον άκουσαν αυτή τη φορά με μεγάλη προσοχή.

“Στη σημερινή στιγμή εμείς προσπαθούμε να λύσουμε όχι μόνο το ζήτημα της γης, μα και το ζήτημα της κοινωνικής επανάστασης, – και παράλληλα όχι μόνο εδώ, στη Ρωσία, αλλά και σ’ όλο τον κόσμο. Το ζήτημα της γης δεν μπορεί να λυθεί ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα ζητήματα της κοινωνικής επανάστασης…

Ετσι, λόγου χάρη, η δήμευση των μεγάλων χτημάτων προκαλεί αντίδραση όχι μόνο στους Ρώσους τσιφλικάδες, μα και στο ξένο κεφάλαιο, με το οποίο συνδέεται η μεγάλη αγροτική ιδιοκτησία μέσω των τραπεζών…

Στη Ρωσία, η ατομική ιδιοκτησία στη γη αποτελεί τη βάση της μεγάλης καταπίεσης κι η δήμευση της γης από μέρους των αγροτών είναι ένα από τα σημαντικότερα βήματα της επανάστασής μας. Το βήμα όμως αυτό δεν μπορεί να πάει χωριστά από τα άλλα βήματα, πράγμα που φαίνεται ξεκάθαρα σ’ όλα τα στάδια από τα οποία πέρασε η επανάστασή μας… Το λάθος των αριστερών εσέρων βρισκόταν στο ότι τότε δεν πάλευαν ενάντια στη συμβιβαστική πολιτική, γιατί υποστήριζαν τη θεωρία πως η συνείδηση των μαζών δεν είναι ακόμα αρκετά αναπτυγμένη…

Αν ο σοσιαλισμός μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο όταν το επιτρέψει η διανοητική ανάπτυξη των λαϊκών μαζών, τότε δε θα δούμε σοσιαλισμό ούτε έπειτα από πεντακόσια χρόνια… Το σοσιαλιστικό πολιτικό κόμμα είναι η εμπροσθοφυλακή της εργατικής τάξης, δεν πρέπει ν’ αφήνει να το σταματά το χαμηλό επίπεδο ανάπτυξης των μαζών, αλλά πρέπει να τραβήξει τις μάζες μαζί του, χρησιμοποιώντας τα Σοβιέτ σαν όργανα επαναστατικής πρωτοβουλίας… Για να οδηγήσουν όμως τους ταλαντευόμενους, πρέπει οι ίδιοι οι σύντροφοι αριστεροί εσέροι να πάψουν να ταλαντεύονται…

Οι λαϊκές μάζες άρχισαν να απομακρύνονται από τους συμβιβαστές ακόμα από τον Ιούλη. Μα οι αριστεροί εσέροι εξακολουθούν ακόμα και σήμερα, το Νοέμβρη, να προσφέρουν το χέρι στον Αυξέντιεφ που γαντζώνεται από τα ψωροϋπολείμματα της δημοτικότητάς του… Αν δεν πάψουν οι συμβιβασμοί, η επανάσταση είναι χαμένη. Δεν μπορεί να γίνει κανένας συμβιβασμός με την αστική τάξη, η εξουσία της πρέπει να συντριβεί οριστικά.

Εμείς οι μπολσεβίκοι, δεν αλλάξαμε το αγροτικό μας πρόγραμμα. Δεν παραιτηθήκαμε και δε σκεφτόμαστε να παραιτηθούμε από την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στη γη. Παραδεχτήκαμε τον “κανονισμό των Αγροτικών Επιτροπών”, – που δε βασίζονται καθόλου στην ατομική ιδιοκτησία -, γιατί προσπαθούμε να εκτελέσουμε τη λαϊκή θέληση, σύμφωνα με τους πόθους του ίδιου του λαού, για να κάνουμε ακόμα πιο στενή τη συνοχή ανάμεσα στα στοιχεία που παλεύουν για τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Καλούμε τους αριστερούς εσέρους να μπουν στο συνασπισμό, επιμένουμε όμως πως πρέπει να πάψουν να κοιτάζουν προς τα πίσω και να διακόψουν τις σχέσεις τους με τη συμβιβαστική πτέρυγα του κόμματός τους…

Οσον αφορά τη Συντακτική Συνέλευση, είναι πέρα για πέρα σωστό, πως, όπως είπε ο προηγούμενος ομιλητής, το αποτέλεσμα των εργασιών της θα εξαρτηθεί από την επαναστατική πίεση των μαζών. Εγώ προσθέτω: Να έχετε εμπιστοσύνη σ’ αυτή την επαναστατική πίεση, αλλά να μην ξεχνάτε το τουφέκι σας!“

Υστερα ο Λένιν διάβασε το μπολσεβίκικο σχέδιο απόφασης:

“Το αγροτικό συνέδριο υποστηρίζει στο ακέραιο και από κάθε άποψη το νόμο (διάταγμα) για τη γη της 26 του Οχτώβρη 1917, που επικυρώθηκε από το δεύτερο Πανρωσικό συνέδριο των Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών και εκδόθηκε από το Συμβούλιο των επιτρόπων του Λαού, που είναι η προσωρινή εργατοαγροτική κυβέρνηση της Ρωσικής Δημοκρατίας. Το αγροτικό συνέδριο εκφράζει τη σταθερή και ακλόνητη απόφασή του να παλέψει με όλα τα μέσα για την εφαρμογή αυτού του νόμου, καλεί όλους τους αγρότες να τον υποστηρίξουν ομόθυμα και να τον εφαρμόσουν οι ίδιοι αμέσως στις περιοχές τους, καλεί επίσης τους αγρότες να εκλέξουν σ’ όλες τις υπεύθυνες θέσεις μόνο τους ανθρώπους εκείνους, που όχι με λόγια, μα με έργα απέδειξαν ότι είναι πέρα για πέρα αφοσιωμένοι στα συμφέροντα των εργαζομένων και εκμεταλλευόμενων αγροτών, ότι είναι έτοιμοι και ικανοί να υπερασπίζουν αυτά τα συμφέροντα  παρά την αντίσταση των τσιφλικάδων, των καπιταλιστών και των οπαδών ή των οργάνων τους.

Το αγροτικό συνέδριο ταυτόχρονα εκφράζει την πεποίθησή του πως η ολοκληρωτική πραγματοποίηση όλων των μέτρων που προβλέπει ο νόμος για τη γη, είναι δυνατόν να γίνει μόνο αν πετύχει η εργατική σοσιαλιστική επανάσταση, που άρχισε στις 25 του Οχτώβρη, γιατί μόνο η σοσιαλιστική επανάσταση είναι σε θέση να εξασφαλίσει και το πέρασμα της γης χωρίς αποζημίωση στην εργαζόμενη αγροτιά και τη δήμευση των εργαλείων και των ζώων των τσιφλικάδων και την πλήρη διαφύλαξη των συμφερόντων των μισθωτών εργατών γης, – και παράλληλα ν’ αρχίσει αμέσως την κατάργηση χωρίς όρους όλου του συστήματος της μισθωτής καπιταλιστικής δουλείας για τη σωστή και συνδυασμένη κατανομή ανάμεσα στις περιοχές και στους κατοίκους του κράτους των προϊόντων της γεωργίας και των προϊόντων της βιομηχανίας και την κυριαρχία πάνω στις τράπεζες (χωρίς μια τέτοια κυριαρχία δεν είναι δυνατή η κυριαρχία του λαού πάνω στη γη, με την κατάργηση και της ατομικής ιδιοκτησίας στη γη) και την ολόπλευρη βοήθεια, ακριβώς των εργαζομένων και εκμεταλλευομένων, από μέρους του κράτους κλπ.

Γι’ αυτό το λόγο το αγροτικό συνέδριο, υποστηρίζοντας πέρα για πέρα την επανάσταση της 25 του Οχτώβρη και υποστηρίζοντάς την ακριβώς σαν επανάσταση σοσιαλιστική, εκφράζει την ακλόνητη απόφασή του να πραγματοποιήσει βαθμιαία, με τους αναγκαίους ρυθμούς, χωρίς όμως καμιά ταλάντευση, τα μέτρα του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού της Ρωσικής Δημοκρατίας.

Απαραίτητος όρος για τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης, που είναι η μόνη εφαρμογή του νόμου για τη γη, είναι η ολόπλευρη συμμαχία της εργαζόμενης αγροτιάς – εργαζόμενης και εκμεταλλευόμενης – με την εργατική τάξη – το προλεταριάτο – σ’ όλες τις προηγμένες χώρες. Στη Ρωσική Δημοκρατία όλη η οργάνωση και διεύθυνση του κράτους από τα πάνω ως τα κάτω πρέπει από τώρα και στο εξής να βασίζεται σ’ αυτή τη συμμαχία. Μόνο η συμμαχία αυτή, σαρώνοντας κάθε άμεση ή έμμεση, φανερή ή καλυμμένη προσπάθεια να γυρίσουμε στην καταδικασμένη από τη ζωή πολιτική τωνn συμβιβασμών με την αστική τάξη και με τους κήρυκες της αστικής πολιτικής, θα εξασφαλίσει τη νίκη του σοσιαλισμού σ’ όλο τον κόσμο“.

Οι αντιδραστικοί της Εκτελεστικής Επιτροπής δεν τολμούσαν πια να μιλήσουν ανοιχτά. Ο Τσερνόφ όμως κάμποσες φορές ανέβηκε στο βήμα και μίλησε με μια αμεροληψία γεμάτη μετριοπάθεια που προκαλούσε τη συμπάθεια. Του πρότειναν να καταλάβει θέση στο προεδρείο… Τη δεύτερη νύχτα του Συνεδρίου δόθηκε στον προϊστάμενο ένα ανώνυμο σημείωμα με την πρόταση να εκλεγεί ο Τσερνόφ επίτιμος πρόεδρος. Ο Ουστίνοφ διάβασε μεγαλόφωνα το σημείωμα αυτό, όμως ο Ζινόβιεφ πετάχτηκε από τη θέση του και φώναξε πως αυτό είναι παγίδα της παλιάς Εκτελεστικής Επιτροπής, που επιδιώκει να πάρει τη διεύθυνση του συνεδρίου. Η αίθουσα έγινε για μια στιγμή θάλασσα που μούγκριζε, με χέρια που χειρονομούσαν και ξαναμμένα πρόσωπα… Ο Τσερνόφ όμως έμενε ακόμα δημοφιλέστατος.

Στο διάστημα των θυελλωδών συζητήσεων για το πρόβλημα της γης και για την απόφαση του Λένιν, οι μπολσεβίκοι φτάσανε δύο φορές στο σημείο να φύγουν από το συνέδριο, όμως και τις δύο φορές τους συγκράτησαν οι αρχηγοί τους.

Σχημάτισα τη γνώμη πως το συνέδριο διασπάστηκε πια οριστικά.

Ομως κανένας δεν ήξερε, πως στο Σμόλνι είχαν κιόλας αρχίσει μυστικές συνομιλίες ανάμεσα στους αριστερούς εσέρους και τους μπολσεβίκους. Στην αρχή οι αριστεροί εσέροι ζητούσαν να σχηματιστεί κυβέρνηση που να περιλαβαίνει όλα τα σοσιαλιστικά κόμματα, είτε εκπροσωπούνται είτε όχι στα Σοβιέτ, και η οποία να είναι υπεύθυνη σ’ ένα Συμβούλιο του Λαού, που να αποτελείται από ίσο αριθμό αντιπροσώπων των οργανώσεων των εργατών και στρατιωτών και των οργανώσεων των αγροτών και να συμπληρωθεί με εκπροσώπους των Δημοτικών Συμβουλίων και των ζέμστβο. Ο Λένιν και ο Τρότσκι έπρεπε να αποκλειστούν από την κυβέρνηση, η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή και τα άλλα όργανα καταπίεσης να διαλυθούν.

Την Τετάρτη το πρωί, στις 28 (15) του Νοέμβρη, ύστερα από σκληρή πάλη που διάρκεσε όλη τη νύχτα, έγινε μια συμφωνία. Στην ΚΕΕ που αποτελούνταν από 108 μέλη που θα εκλέγονταν με το αναλογικό σύστημα από το αγροτικό συνέδριο, 100 αντιπρόσωποι που θα εκλέγονταν με άμεση ψηφοφορία από το στρατό και το στόλο και 50 αντιπρόσωποι από τα συνδικάτα (35 από τα πανρωσικά συνδικάτα, 10 από τους σιδηροδρομικούς και 5 από τους ταχυδρομικούς υπαλλήλους). Τα Δημοτικά Συμβούλια και τα ζέμστβο αποκλείστηκαν, ο Λένιν και ο Τρότσκι παρέμειναν στην κυβέρνηση και η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή συνέχιζε τη δουλιά της.

Οι συνεδριάσεις του συνεδρίου μεταφέρθηκαν στην αυτοκρατορική Νομική Σχολή, στον αριθμό 6 της οδού Φοντάνκα, όπου ήταν η έδρα της Εκτελεστικής Επιτροπής των αγροτικών Σοβιέτ. Την Τετάρτη το βράδυ συγκεντρώθηκαν οι αντιπρόσωποι στην τεράστια αίθουσα των συνεδριάσεων. Η παλιά εκτελεστική είχε αποχωρήσει κι έκανε δική της ξεχωριστή συνεδρίαση σε άλλη αίθουσα, στο ίδιο κτίριο, στην οποία πήραν μέρος και οι δυσαρεστημένοι αντιπρόσωποι και οι εκπρόσωποι των στρατιωτικών επιτροπών.

Ο Τσερνόφ πήγαινε από τη μια συνεδρίαση στην άλλη, παρακολουθώντας με προσοχή την πορεία των συζητήσεων. Είχε μάθει πως γίνονταν συνομιλίες για συμφωνία με τους μπολσεβίκους, δεν ήξερε όμως, πως η συμφωνία είχε πια γίνει.

“Τώρα που όλοι είναι υπέρ του σχηματισμού πανσοσιαλιστικής κυβέρνησης, πολλοί ξεχνούν την πρώτη κυβέρνηση που δεν ήταν κυβέρνηση συνασπισμού. Αυτή ήταν μια κυβέρνηση που στον καιρό της υπήρξε πολύ δημοφιλής. Σήμερα όλοι κατηγορούν τον Κερένσκι, ξεχνούν πως δεν τον ανέβασαν στην εξουσία μόνο τα Σοβιέτ, μα και οι λαϊκές μάζες…

Γιατί όμως η κοινή γνώμη άλλαξε τη στάση της απέναντι στον Κερένσκι; Οι άγριοι έχουν θεούς στους οποίους απευθύνουν τις προσευχές τους, και τους οποίους τιμωρούν αν οι προσευχές τους δεν εισακουστούν και ακριβώς αυτό συμβαίνει και τώρα… Χτες ο Κερένσκι, σήμερα ο Λένιν και ο Τρότσκι κι αύριο κάποιος άλλος…

Προτείναμε να φύγουν από την εξουσία και ο Κερένσκι και οι μπολσεβίκοι. Ο Κερένσκι δέχτηκε, – σήμερα ανήγγειλε από το μέρος που έχει καταφύγει -, πως παραιτείται από πρωθυπουργός. Οι μπολσεβίκοι επιμένουν όμως να κρατούν την εξουσία, αν και δεν ξέρουν να τη χρησιμοποιήσουν… Θα κρατηθούν οι μπολσεβίκοι είτε όχι, η τύχη της Ρωσίας απ’ αυτό δε θ’ αλλάξει. Οι Ρώσοι αγρότες ξέρουν πολύ καλά τι θέλουν κι άρχισαν να εφαρμόζουν μόνοι τους τα δικά τους μέτρα. Τελικά θα μας σώσει το χωριό…“.

Στο μεταξύ στη μεγάλη αίθουσα ο Ουστίνοφ είχε αναγγείλει τη συμφωνία του αγροτικού συνεδρίου με το Σμόλνι και οι αντιπρόσωποι δέχτηκαν αυτή την ανακοίνωση με απερίγραφτη χαρά. Ξαφνικά εμφανίστηκε στην αίθουσα ο Τσερνόφ και ζήτησε το λόγο.

“Μαθαίνω” – είπε – “πως ανάμεσα στο αγροτικό συνέδριο και το Σμόλνι πρόκειται να κλειστεί συμφωνία. Μια τέτοια συμφωνία θα είναι παράνομη, γιατί το πραγματικό συνέδριο των αγροτικών Σοβιέτ θα συνέλθει την άλλη βδομάδα…

Εκτός απ’ αυτό, πρέπει να σας προειδοποιήσω πως οι μπολσεβίκοι δε θα εκπληρώσουν ποτέ τις απαιτήσεις σας…“.

Ο λόγος του διακόπηκε από ένα ξέσπασμα γέλιου. Γρήγορα όμως μυρίστηκε την κατάσταση, κατέβηκε από το βήμα και βγήκε από την αίθουσα των συνεδριάσεων, παίρνοντας μαζί του όλη τη δημοτικότητά του.

***

Αργά το απόγευμα της Πέμπτης στις 29 (16) του Νοέμβρη συνήλθε το συνέδριο σε έκτακτη συνεδρίαση. Μια γιορταστική ατμόσφαιρα επικρατούσε και το χαμόγελο βρισκόταν στα χείλη όλων. Διεκπεραιώθηκαν γρήγορα τα τελευταία προβλήματα που είχε αφήσει άλυτα το συνέδριο κι ύστερα μίλησε ο Νάτανσον, ο γεροντότερος από τους αριστερούς εσέρους, με τ’ άσπρα γένια. Με τρεμουλιαστή φωνή και με δάκρυα στα μάτια διάβασε την ανακοίνωση για την “αδερφική συμμαχία” των αγροτικών Σοβιέτ με τα Σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών. Κάθε φορά που πρόφερε τη λέξη “συμμαχία” η αίθουσα τρανταζόταν από βροντερά χειροκροτήματα… Οταν ο Νάτανσον τέλειωσε, ο Ουστίνοφ ανήγγειλε πως έφτασε αντιπροσωπεία του Σμόλνι, που συνοδεύεται από αντιπροσώπους της Κόκκινης Φρουράς. Τους δέχτηκαν με ενθουσιώδεις επευφημίες. Ενας εργάτης, ένας φαντάρος και ένας ναύτης ανέβηκαν διαδοχικά στο βήμα για να  χαιρετίσουν το συνέδριο.

Υστερα πήρε το λόγο ο αντιπρόσωπος του Αμερικάνικου Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος, Μπορίς Ραϊνστάιν. “Η μέρα της σύναψης συμμαχίας ανάμεσα στο αγροτικό συνέδριο και τα Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών είναι μια από τις πιο μεγάλες μέρες της επανάστασης. Η είδηση αυτή θ’ αντηχήσει βροντερά σ’ όλο τον κόσμο, και στο Παρίσι και στο Λονδίνο και πέρα από τον ωκεανό – στη μακρινή Νέα Υόρκη. Αυτή η συμμαχία θα γεμίσει χαρά τις καρδιές όλων των εργαζομένων!

Η μεγάλη ιδέα θριάμβευσε. Η Δύση και η Αμερική περίμεναν από πολύν καιρό από τη Ρωσία, από το ρωσικό προλεταριάτο, κάτι το ασυνήθιστο και συγκλονιστικό… Το παγκόσμιο προλεταριάτο από πολύν καιρό περίμενε τη ρωσική επανάσταση, από πολύν καιρό περίμενε το μεγάλο έργο που συντελείται τώρα απ’ αυτήν…“.

Μετά το χαιρετισμό του προέδρου της ΚΕΕ Σβερντλόφ, το τεράστιο πλήθος των αγροτών ξεχύθηκε στους δρόμους με φωνές: “Τέλος στον εμφύλιο πόλεμο! Ζήτω η ενωμένη δημοκρατία!“.

Είχε πια νυχτώσει και πάνω στο παγωμένο χιόνι άστραφταν οι κίτρινες αχτίνες του φεγγαριού και των άστρων. Στην παραλία συντάχτηκε για πορεία το σύνταγμα Πάβλοφ. Η ορχήστρα του έπαιζε τη “Μασσαλιώτιδα“. Κάτω από τις βουερές επευφημίες των στρατιωτών, οι αγρότες σχημάτισαν φάλαγγα και ξετύλιξαν την τεράστια κόκκινη σημαία της Εκτελεστικής Επιτροπής των πανρωσικών Σοβιέτ των αγροτών βουλευτών, όπου ήταν κεντημένο με χρυσό το σύνθημα:

“Ζήτω η συμμαχία των επαναστατικών εργαζομένων μαζών!”. Κατόπιν ακολουθούσαν άλλες σημαίες, οι σημαίες των Σοβιέτ των αχτίδων. Στη σημαία του εργοστασίου Πουτίλοφ ήταν γραμμένο: “Αποκαλυπτόμαστε μπροστά σ’ αυτή τη σημαία, για την αδερφοσύνη όλων των λαών!“.

Από κάπου φάνηκαν λαμπάδες που φώτισαν τη νύχτα με βαθύ πορφυρένιο φως, που άστραφτε με χίλια δύο χρώματα στην επιφάνεια του πάγου, πάνω από το πλήθος που βάδιζε τραγουδώντας στον παραλιακό δρόμο, κάτω από τα βλέμματα πολυάριθμων και σιωπηλών θεατών, που είχαν μείνει κατάπληκτοι.

“Ζήτω ο επαναστατικός στρατός! Ζήτω η Κόκκινη Φρουρά! Ζήτω η αγροτιά!“.Ετσι τράβηξε μέσα απ’ όλη την πόλη η τεράστια αυτή φάλαγγα. Αδιάκοπα προσκολλούνταν καινούρια πλήθη και πάνω απ’ αυτή ξετυλίγονταν όλο και καινούριες κόκκινες σημαίες, κεντημένες με χρυσό. Δύο καμπουριασμένοι από τη δουλιά γέροι αγρότες πήγαιναν πιασμένοι από τα χέρια, και στα πρόσωπά τους ακτινοβολούσε παιδική χαρά.

“Λοιπόν“, είπε ο ένας απ’ αυτούς, “τώρα θα δούμε, πώς θα μας πάρουν τη γη!..“.

Δίπλα στο Σμόλνι, κι απ’ τις δύο πλευρές του δρόμου, συντάχθηκαν οι ενθουσιασμένοι κοκκινοφρουροί.

“Εγώ δεν κουράστηκα καθόλου”, είπε στο συνοδοιπόρο του ο δεύτερος γερο – αγρότης. “Σ’ όλο το δρόμο πετούσα, σαν να είχα φτερά…“.

Στα σκαλοπάτια του Σμόλνι μαζεύτηκαν περίπου εκατό εργάτες και αγρότες βουλευτές με σημαίες, που αναδεύονταν κάτω από δυνατό φως που έβγαινε από το χτίριο. Σαν κύμα στη θύελλα κατέβηκαν τρέχοντας τη σκάλα αγκαλιάζοντας και φιλώντας τους αγρότες. Κι όλη η πομπή ξεχύθηκε στις πόρτες και με μεγάλο θόρυβο άρχισε ν’ ανεβαίνει τις σκάλες…

Στην τεράστια άσπρη αίθουσα των συνεδριάσεων, περίμενε όλη η ΚΕΕ, όλο το Σοβιέτ της Πετρούπολης και χιλιάδες θεατές. Το περιβάλλον ήταν πανηγυρικό: όλοι ένιωθαν το μεγαλείο της ιστορικής στιγμής.

Ο Ζινόβιεφ διάβασε τη συμφωνία με το αγροτικό συνέδριο. Η ανακοίνωσή του έγινε δεκτή με μεγάλο ενθουσιασμό που μετατράπηκε σε πραγματική θύελλα, όταν στο διάδρομο αντήχησε η μουσική και στην αίθουσα μπήκαν οι πρώτες σειρές της φάλαγγας. Το προεδρείο σηκώθηκε, έδωσε θέση στο προεδρείο των αγροτών και το υποδέχτηκε με εναγκαλισμούς.

Πίσω από την εξέδρα, στον άσπρο τοίχο, σε ένα άδειο πλαίσιο από το οποίο είχε αφαιρεθεί το τσαρικό πορτρέτο, κοκκίνιζαν δύο σημαίες…

Και να, άνοιξε η πανηγυρική συνεδρίαση. Μετά από μερικές χαιρετιστήριες λέξεις που πρόφερε ο Σβερντλόφ, στο βήμα ανέβηκε μια αδύνατη χλομή γυναίκα με ματογυάλια, με ίσια χτενισμένα μαλλιά, που έμοιαζε με δασκάλα από τη Νέα Αγγλία – μια γυναίκα με πολύ μεγάλο κύρος και πολύ δημοφιλής, στη Ρωσία: η Μαρία Σπιριδόνοβα.

“... Μπροστά στους Ρώσους εργάτες ξανοίγονται ακόμα πρωτοφανείς στην ιστορία ορίζοντες… Μέχρι τώρα όλα τα εργατικά κινήματα τέλειωναν πάντα με αποτυχία. Ομως το τωρινό κίνημα είναι διεθνιστικό και γι’ αυτό είναι ακατανίκητο!

Δεν υπάρχει στον κόσμο τέτοια δύναμη που θα μπορούσε να σβήσει τη φωτιά της επανάστασης! Ο παλιός κόσμος πεθαίνει. Γεννιέται ο νέος κόσμος…“.

Μετά μίλησε γεμάτος φωτιά ο Τρότσκι: “Καλώς ορίσατε, σύντροφοι αγρότες! Εσείς δεν ήρθατε δω σαν φιλοξενούμενοι, μα σαν νοικοκυραίοι αυτού του σπιτιού, στο οποίο χτυπάει η καρδιά της ρωσικής επανάστασης! Σ’ αυτή την αίθουσα σήμερα συγκεντρώθηκε η θέληση εκατομμυρίων εργατών… Από σήμερα η ρωσική γη ξέρει μόνον ένα νοικοκύρη – τη συμμαχία των εργατών, των στρατιωτών και των αγροτών…“.

Με πικρό σαρκασμό μίλησε για τους διπλωμάτες των συμμαχικών χωρών (της Αντάντ), που ακόμα περιφρονούσαν τους ρωσικούς όρους ανακωχής, τους οποίους δέχτηκαν ήδη οι κεντρικές δυνάμεις.

“Σ’ αυτό τον πόλεμο θα γεννηθεί η καινούρια ανθρωπότητα… Εδώ, σ’ αυτή την αίθουσα ορκιζόμαστε μπροστά στους εργαζόμενους όλων των χωρών, να παραμείνουμε στο επαναστατικό μας πόστο. Αν νικηθούμε, τότε θα πεθάνουμε, υπερασπίζοντας τη σημαία μας…“.

Επειτ’ απ’ αυτόν μίλησε ο Κριλένκο, που αφηγήθηκε για την κατάσταση του μετώπου, όπου ο Ντουχόνιν ετοιμαζόταν ν’ αντισταθεί στο Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού. “Ας το καταλάβουν καλά, ο Ντουχόνιν και οι οπαδοί του, πως δεν πρόκειται ν’ αστειευτούμε με κείνους που μας φράζουν το δρόμο προς την ειρήνη!“.

Ο Ντιμπένκο χαιρέτισε τη συνέλευση εξ ονόματος του στόλου, και ο Κρουσίνσκι, μέλος της Βίκζελ, είπε:

“Απ’ αυτή τη στιγμή, από τη στιγμή που πραγματοποιήθηκε η συμφωνία όλων των αληθινών σοσιαλιστών, όλη η στρατιά των σιδηροδρομικών τίθεται ολοκληρωτικά στη διάθεση της επαναστατικής δημοκρατίας!“.

Κατόπιν μίλησαν, μόλις κρατώντας τα δάκρυα, ο Λουνατσάρσκι και ο Προσιάν από τους αριστερούς εσέρους και τέλος ο Σαχαρασβίλι που δήλωσε εξ ονόματος των ενωμένων σοσιαλδημοκρατών διεθνιστών που αποτελούνταν από τις ομάδες του Μάρτοφ και του Γκόρκι:

“Φύγαμε από την ΚΕΕ σε ένδειξη διαμαρτυρίας ενάντια στην ανειρήνευτη πολιτική των μπολσεβίκων και με σκοπό να τους υποχρεώσουμε να κάνουν υποχωρήσεις για την πραγματοποίηση της συμμαχίας όλης της επαναστατικής δημοκρατίας.

Τώρα, που αυτή η συμμαχία πραγματοποιήθηκε, θεωρούμε ιερό χρέος μας να καταλάβουμε ξανά τις θέσεις στην ΚΕΕ…

Δηλώνουμε πως όλοι όσοι έφυγαν από την ΚΕΕ τώρα πρέπει να ξαναγυρίσουν!..“.

Ο Στασκόφ, ένας σεβάσμιος γερο – αγρότης από το προεδρείο του αγροτικού συνεδρίου, ανέβηκε στο βήμα και υποκλίθηκε στη συνέλευση προς όλες τις κατευθύνσεις. “Σας συγχαίρω, σύντροφοι, για το βάπτισμα της καινούριας ρωσικής ζωής και ελευθερίας!“.

Μετά μίλησαν ο Μπρόνσκι, εξ ονόματος της πολωνικής σοσιαλδημοκρατίας, ο Σκρίπνικ – από τις εργοστασιακές επιτροπές, ο Τρίφονοφ – από τους Ρώσους στρατιώτες που πολέμησαν στη Θεσσαλονίκη και άλλοι ομιλητές που άνοιγαν με τα χαρούμενα λόγια τους τις καρδιές των ανθρώπων, που βλέπαν να εκπληρώνονται οι πιο ιεροί πόθοι τους.

Ηταν μεσάνυχτα, όταν προτάθηκε και πάρθηκε ομόφωνα η παρακάτω απόφαση:

“Η Πανρωσική ΚΕΕ των Σοβιέτ των αγροτών, εργατών και στρατιωτών βουλευτών μαζί με το έκτακτο Πανρωσικό αγροτικό συνέδριο και την εκτελεστική των Σοβιέτ, επικυρώνει τους νόμους για την ειρήνη και τη γη που έγιναν δεκτοί από το Δεύτερο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών, όπως και το νόμο για τον εργατικό έλεγχο, που ψηφίστηκε από την Πανρωσική Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή των Σοβιέτ.

Η κοινή συνεδρίαση της ΚΕΕ και του Πανρωσικού Αγροτικού Συνεδρίου, εκφράζοντας τη σταθερή πεποίθηση, ότι η συμμαχία των εργατών, στρατιωτών και αγροτών είναι η αδερφική συμμαχία όλων των εργαζομένων και εκμεταλλευομένων, δυναμώνοντας την κρατική εξουσία που καταλήφθηκε απ’ αυτές, θα πάρει από την πλευρά της όλα τα επαναστατικά μέτρα για την επιτάχυνση της μεταβίβασης της εξουσίας στα χέρια των εργαζόμενων μαζών των άλλων προηγμένων χωρών και θα εξασφαλίσει έτσι τη σταθερή νίκη στην υπόθεση της δίκαιης ειρήνης και στην υπόθεση του σοσιαλισμού“

 

 

 

http://kiatipis.org/Writers/J/John.Reed/Ten.days.that.shook.the.world.pdf