Δημοσιεύουμε (άλλο) ένα επίκαιρο κείμενο του Λένιν για το ζήτημα του πολέμου. Αξίζει να διαβαστεί, συγκριτικά και με όσα υποστηρίζουν οι κάθε λογής “Γκρόιλιχ” της εποχής μας, άσχετα με ποιά σύμβολα ή ονόματα (ακόμα και..λενινιστικά) εμφανίζονται…
Το κείμενο βρίσκεται στο “Β.Ι Λενιν-Για τον πόλεμο και την σοσιαλιστική επανάσταση”, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, σελ 299-307. Οι υπογραμμίσεις δικές μας.
ΔΩΔΕΚΑ σύντομες ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΠΟ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΓΚ. ΓΚΡΟΪΛΙΧ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ (1)
[Απαντα, τόμ. 30, σελ. 329-335]
1.Ο Γκ. Γκρόιλιχ δηλώνει στην αρχή του πρώτου άρθρου του ότι τώρα υπάρχουν (φαίνεται μιλάει για δήθεν) «σοσιαλιστές» που «δίνουν πίστη στις κυβερνήσεις των γιούνκερ και των αστών». Αυτή η κατηγορία ενάντια σε μια από τις κατευθύνσεις του σύγχρονου «σοσιαλισμού», και συγκεκριμένα ενάντια στο σοσιαλπατριωτισμό, είναι βέβαια σωστή. Όμως τι άλλο αποδεικνύουν και τα τέσσερα άρθρα του σ. Γκ. Γκρόιλιχ αν όχι ότι κι αυτός επίσης έχει τυφλή «εμπιστοσύνη» στην «αστική κυβέρνηση» της Ελβετίας;; Αυτός ξεχνάει ακόμη ότι η «αστική κυβέρνηση» της Ελβετίας, χάρη στους πολυάριθμους θεσμούς του ελβετικού τραπεζικού κεφαλαίου, είναι όχι μόνο «αστική κυβέρνηση» αλλά και ιμπεριαλιστική αστική κυβέρνηση.
2.Ο Γκ. Γκρόιλιχ αναγνωρίζει στο πρώτο άρθρο ότι σ’ όλη τη διεθνή σοσιαλδημοκρατία υπάρχουν δυο κύρια ρεύματα. Το ένα απ’ αυτά (φυσικά το σοσιαλπατριωτικό) το καθορίζει πολύ σωστά, στιγματίζοντας τους οπαδούς του ως «πράκτορες» των αστικών κυβερνήσεων.
Ο Γκρόιλιχ όμως ξεχνά κατά περίεργο τρόπο ότι, πρώτο, οι Ελβετοί σοσιαλπατριώτες είναι επίσης πράκτορες της ελβετικής αστικής κυβέρνησης· δεύτερο, ότι όπως η Ελβετία γενικά δεν μπορεί να αποσπαστεί από το δίχτυ των δεσμών της παγκόσμιας αγοράς έτσι και η σύγχρονη, πολύ αναπτυγμένη και στον ανώτατο βαθμό πλούσια, αστική Ελβετία δεν μπορεί ν’ αποσπαστεί από το δίχτυ των παγκόσμιων ιμπεριαλιστικών σχέσεων τρίτο, ότι καλά θα ήταν να εξεταστούν τα επιχειρήματα τα υπέρ και τα κατά της υπεράσπισης της πατρίδας ακριβώς σ’ ολόκληρη τη διεθνή σοσιαλδημοκρατία και ιδιαίτερα σε συνδυασμό μ’ αυτές ακριβώς τις ιμπεριαλιστικές, τις χρηματιστικά καπιταλιστικές παγκόσμιες αμοιβαίες σχέσεις· τέταρτο, ότι είναι αδύνατο να συμβιβάσει κανείς αυτά τα δυο κύρια ρεύματα σ’ όλη τη διεθνή σοσιαλδημοκρατία κι ότι γι’ αυτό το ελβετικό κόμμα πρέπει να διαλέξει ποια κατεύθυνση θέλει να ακολουθήσει.
3.Ο Γκ. Γκρόιλιχ στο δεύτερο άρθρο του δηλώνει: «Η Ελβετία δεν μπορεί να διεξάγει επιθετικό πόλεμο.» Ο Γκρόιλιχ κατά περίεργο τρόπο ξεχνά το αδιαφιλονίκητο και εξόφθαλμο γεγονός ότι και στις δύο δυνατές περιπτώσεις -δηλαδή τόσο σε περίπτωση συμμαχίας της Ελβετίας με τη Γερμανία ενάντια στην Αγγλία, όσο και σε περί- πτώση συμμαχίας με την Αγγλία ενάντια στη Γερμανία- και στις δύο περιπτώσεις η Ελβετία θα πάρει μέρος σ’ έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο, σ’ έναν πόλεμο ληστρικό, σ’ ένανπόλεμο επιθετικό.
Η αστική Ελβετία δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση ούτε ν’ αλλάξει το χαρακτήρα του τωρινού πολέμου, ούτε να διεξάγει γενικά αντιιμπεριαλιστικό πόλεμο. Επιτρέπεται να εγκαταλείπει ο Γκρόιλιχ την «περιοχή των γεγονότων» (βλ. το τέταρτο άρθρο του) και αντί να μιλήσει γι’ αντόν τον πόλεμο να μιλάει για έναν κάποιο φανταστικό πόλεμο;
4.Ο Γκ. Γκρόιλιχ στο δεύτερο άρθρο του δηλώνει:
«Η ουδετερότητα και η υπεράσπιση της πατρίδας είναι για την Ελβετία ταυτόσημες. Εκείνος που απορρίπτει την υπεράσπιση της πατρίδας απειλεί την ουδετερότητα. Αυτό πρέπει να είναι ξεκάθαρο για μας.» Δυο ταπεινές ερωτήσεις στον σ. Γκρόιλιχ: Πρώτο, δεν πρέπει άραγε να είναι ξεκάθαρο για μας ότι η εμπιστοσύνη στη διακήρυξη της ουδετερότητας και στις προθέσεις διατήρησης της στο δοσμένο πόλεμο όχι μόνο σημαίνει τυφλή εμπιστοσύνη στη δική μας «αστική κυβέρνηση» και στις άλλες «αστικές κυβερνήσεις» αλλά και είναι ολότελα γελοία;
Δεύτερο, δεν πρέπει άραγε να είναι ξεκάθαρο για μας ότι στην πραγματικότητα το ζήτημα μπαίνει έτσι: Όποιος στον πόλεμο αυτό παραδέχεται την υπεράσπιση της πατρίδας αυτός γίνεται συνεργός της «δικής του» εθνικής αστικής τάξης, που και στην Ελβετία είναι πέρα για πέρα ιμπεριαλιστική επειδή συνδέεται από οικονομική άποψη με τις μεγάλες Δυνάμεις και έχει τραβηχτεί στην παγκόσμια ιμπεριαλιστική πολιτική.
Όποιος στον πόλεμο αυτό αποκρούει την υπεράσπιση της πατρίδας αυτός καταστρέφει την εμπιστοσύνη του προλεταριάτου στην αστική τάξη και βοηθάει το διεθνές προλεταριάτο να παλέψει ενάντια στην κυριαρχία της αστικής τάξης.
5.Ο Γκ. Γκρόιλιχ στο τέλος του δεύτερου άρθρου δηλώνει: «Εμείς καταργώντας την ελβετική πολιτοφυλακή δε θα εξαλείψουμε φυσικά και τον πόλεμο ανάμεσα στις μεγάλες Δυνάμεις.» Γιατί ο σ. Γκρόιλιχ ξεχνά ότι οι σοσιαλδημοκράτες την κατάργηση κάθε στρατού (και συνεπώς και της πολιτοφυλακής) δεν την εννοούν παρά μόνο ως κάτι που γίνεται ύστερα από τη νικηφόρα κοινωνική επανάσταση; Ότι ακριβώς σήμερα είναι απαραίτητο να παλέψουμε για την κοινωνική επανάσταση σε συμμαχία με τις διεθνιστικές-επαναστατικές μειοψηφίες όλων των μεγάλων Δυνάμεων;
Από ποίον περιμένει ο Γκρόιλιχ την εξάλειψη «των πολέμων ανάμεσα στις μεγάλες Δυνάμεις»; Μήπως από την πολιτοφυλακή ενός μικρού αστικού κράτους με τέσσερα εκατομμύρια πληθυσμό; Εμείς οι σοσιαλδημοκράτες την εξάλειψη «των πολέμων ανάμεσα στις μεγάλες Δυνάμεις» την περιμένουμε από την επαναστατική δράση του προλεταριάτου όλων των μεγάλων και των μικρών κρατών.
6.Στο τρίτο άρθρο του ο Γκρόιλιχ υποστηρίζει ότι οι Ελβετοί εργάτες πρέπει να «υπερασπίζουν» τη «δημοκρατία»!! Μα είναι δυνατό στ’ αλήθεια να μην ξέρει ο σ. Γκρόιλιχ ότι στον πόλεμο αυτόν ούτε ένα κράτος της Ευρώπης δεν υπερασπίζει τη δημοκρατία και ούτε μπορεί να την υπερασπίζει; Αντίθετα, η συμμετοχή στον ιμπεριαλιστικό αυτόν πόλεμο σημαίνει για όλα τα κράτη, μεγάλα και μικρά, στραγγαλισμό της δημοκρατίας, νίκης της αντίδρασης ενάντια στη δημοκρατία. Μα είναι δυνατόν πραγματικά ο Γκρόιλιχ να μην ξέρει χιλιάδες παραδείγματα σχετικά μ’ αυτό από την Αυστρία, τη Γερμανία, τη Γαλλία κτλ.; Ή ο σ. Γκρόιλιχ «έχει» πραγματικά τόσο μεγάλη «εμπιστοσύνη» στην ελβετική, δηλαδή τη δική του, «αστική κυβέρνηση» που να θεωρεί όλους τους διευθυντές τραπεζών και τους εκατομμυριούχους της Ελβετίας αληθινούς Γουλιέλμους Τέλους;
Όχι συμμετοχή στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, όχι συμμετοχή στις επιστρατεύσεις για την υπεράσπιση τάχα της ουδετερότητας αλλά επαναστατική πάλη ενάντια σε όλες τις αστικές κυβερνήσεις -αυτό και μόνο αυτό μπορεί να οδηγήσει στο σοσιαλισμό και χωρίς το σοσιαλισμό δεν υπάρχει καμιά εγγύηση για τη δημοκρατία!
7.Ο σ. Γκρόιλιχ στο τρίτο άρθρο γράφει:
«Μήπως δεν περιμένει κιόλας η Ελβετία από το προλεταριάτο ότι “θα χτυπηθεί με τον εαυτό του στις ιμπεριαλιστικές μάχες”;»
Η ερώτηση αυτή αποδεικνύει ότι ο σ. Γκρόιλιχ στέκει και με τα δυο του πόδια πάνω στο εθνικό έδαφος, δυστυχώς όμως στον τωρινό πόλεμο δεν υπάρχει τέτοιο έδαφος για την Ελβετία. Δεν είναι η Ελβετία που το «περιμένει» αυτό από το προλεταριάτο αλλά ο καπιταλισμός, που σε όλες τις πολιτισμένες χώρες, και στην Ελβετία επίσης όπως και στις άλλες, μετατράπηκε σε ιμπεριαλιστικό καπιταλισμό. Η κυριαρχία της αστικής τάξης «περιμένει» τώρα από το προλεταριάτο όλων των χωρών ότι «θα χτυπηθεί το ίδιο με τον εαυτό του στις ιμπεριαλιστικές μάχες»-να τι ξεχνάει ο Γκρόιλιχ. Για να προφυλαχτεί κανείς από μια τέτοια κατάσταση δεν υπάρχει τώρα κανένα άλλο μέσο εκτός από τη διεθνή επαναστατική ταξική πάλη ενάντια στην αστική τάξη!
Γιατί ο Γκρόιλιχ ξεχνάει πως η Διακήρυξη της Διεθνούς στη Βασιλεία το 1912 αναγνώρισε ήδη καθαρά, πρώτο, ότι ο ιμπεριαλιστικός καπιταλισμός καθορίζει το βασικό χαρακτήρα του μελλοντικού πολέμου δεύτερο, ότι στην ίδια διακήρυξη γίνεται λόγος για προλεταριακή επανάσταση ακριβώς σε σύνδεση μ’ αυτόν ίσα-ίσα τον πόλεμο;
8.O Γκρόιλιχ στο τρίτο άρθρο του γράφει:
Η επαναστατική μαζική πάλη «αντί της χρησιμοποίησης των δημοκρατικών δικαιωμάτων» είναι «μια έννοια πολύ συγκεχυμένη». Αυτό αποδεικνύει ότι ο Γκρόιλιχ παραδέχεται αποκλειστικά τον αστικορεφορμιστικό δρόμο ενώ την επανάσταση την αποκρούει ή την αγνοεί. Αυτό ταιριάζει σε γκριτλιανό μα σε καμιά περίπτωση σε σοσιαλδημοκράτη. Επαναστάσεις χωρίς «επαναστατική μαζική πάλη» είναι ανέφικτες. Τέτοιες επαναστάσεις δεν υπήρξαν ποτέ. Στην ιμπεριαλιστική εποχή που άρχισε τώρα οι επαναστάσεις είναι αναπόφευκτες και στην Ευρώπη.
9.Στο τέταρτο άρθρο του ο σ. Γκρόιλιχ δηλώνει ανοιχτά ότι «είναι αυτονόητο» πως θα καταθέσει την εντολή του ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου αν το κόμμα καταρχήν απορρίψει την υπεράσπιση της πατρίδας. Και σ’ αυτό προσθέτει ότι μια τέτοια απόρριψη θα σημάνει «διάσπαση της ενότητας μας». Η δήλωση αυτή αποτελεί ξεκάθαρο τελεσίγραφο που το παρουσιάζουν στο κόμμα τα σοσιαλπατριωτικά μέλη του Εθνικού Συμβουλίου, τελεσίγραφο που δεν μπορεί να αναιρεθεί με κανενός είδους ερμηνείες. Είτε το κόμμα πρέπει να παραδεχτεί τις σοσιαλπατριωτικές αντιλήψεις είτε «εμείς» (Γκρόιλιχ, Μίλερ κτλ.) καταθέτουμε τις εντολές μας.
Αλλά στ’ αλήθεια για ποια «ενότητα» μπορεί να γίνει λόγος; Φυσικά, για καμιά άλλη παρά μόνο για την «ενότητα» των σοσιαλπατριωτών αρχηγών με τα πληρεξούσια τους στο Εθνικό Συμβούλιο!Προλεταριακή ενότητα αρχών σημαίνει κάτι το εντελώς διαφορετικό: Οι σοσιαλπατριώτες, δηλαδή «οι υπερασπιστές της πατρίδας», πρέπει να γίνουν «ένα» με τη σοσιαλπατριωτική, πέρα για πέρα αστική, Γκριτλιανή Ένωση. Οι σοσιαλδημοκράτες που αποκρούουν την υπεράσπιση της πατρίδας πρέπει να γίνουν «ένα» με το σοσιαλιστικό προλεταριάτο. Αυτό είναι εντελώς ξεκάθαρο.
Ελπίζουμε σταθερά πως ο σ. Γκρόιλιχ δε θα θελήσει να ρεζιλευτεί και δε θα βαλθεί να αποδείξει (παρά την πείρα της Αγγλίας, της Γερμανίας, της Σουηδίας κτλ.) ότι η «ενότητα» των σοσιαλπατριωτών, των «πρακτόρων» των αστικών κυβερνήσεων, με το σοσιαλιστικό προλεταριάτο δεν μπορεί να οδηγήσει σε τίποτε άλλο παρά σε μια πλήρη αποδιοργάνωση, ηθική αποσύνθεση, υποκρισία και ψευτιά.
10.Ο «όρκος» των μελών του Εθνικού Συμβουλίου να υπερασπίζουν την ανεξαρτησία της χώρας, κατά τη γνώμη του Γκρόιλιχ, είναι «ασυμβίβαστος» με την άρνηση της υπεράσπισης της πατρίδας.Ωραία! Μήπως όμως οποιαδήποτε επαναστατική δράση «συμβιβάζεται» με τους «όρκους» για τήρηση των νόμων των καπιταλιστικών κρατών; Οι γκριτλιανοί, δηλαδή οι υπηρέτες της αστικής τάξης, αναγνωρίζουν καταρχήν μόνο τους νόμιμους δρόμους. Ως τα σήμερα δεν υπήρξε ακόμη κανένας σοσιαλδημοκράτης που να απέρριπτε τις επαναστάσεις ή να παραδεχόταν μόνο εκείνες που «συμβιβάζονται» με τους «όρκους» τήρησης των αστικών νόμων.
11.Ο Γκρόιλιχ αρνείται ότι η Ελβετία είναι «αστικό ταξικό κράτος» «με την απόλυτη έννοια αυτής της λέξης». Και ορίζει το σοσιαλισμό (στο τέλος του τέταρτου άρθρου) με τέτοιον τρόπο που εξαφανίζεται απ’ αυτόν και η κοινωνική επανάσταση και κάθε επαναστατική δράση. Η κοινωνική επανάσταση είναι «ουτοπία» αυτή είναι σε συντομία η έννοια όλων των μακρόσυρτων λόγων ή άρθρων του Γκρόιλιχ.Ωραία! Μα αυτό είναι ο πιο χτυπητός γκριτλιανισμός και όχι σοσιαλισμός. Αυτό είναι στενός ρεφορμισμός και όχι σοσιαλισμός.
Γιατί ο σ. Γκρόιλιχ να μην προτείνει ανοιχτά να διαγραφούν από τη Διακήρυξη της Βασιλείας του 1912 τα λόγια για την «προλεταριακή επανάσταση»; Ή τα λόγια για την «επαναστατική μαζική δράση» από την απόφαση του Ααραου του 1915; Ή να κάψουμε όλες τις αποφάσεις του Τσίμερβαλντ και του Κίνταλ;
12.O σ. Γκρόιλιχ στέκει και με τα δυο του πόδια πάνω σε εθνικό έδαφος-πάνω σε αστικορεφορμιστικό, γκριτλιανό έδαφος. Αγνοεί επίμονα τον ΐμπεριαλιστικό χαρακτήρα του τωρινού πολέμου, όπως και τους ιμπεριαλιστικούς δεσμούς της σύγχρονης ελβετικής αστικής τάξης. Αγνοεί τη διάσπαση των σοσιαλιστών όλου του κόσμου σε σοσιαλπατριώτες και σε επαναστάτες διεθνιστές.
Ξεχνάει ότι στην πραγματικότητα μπροστά στο ελβετικό προλεταριάτο υπάρχουν μόνο δυο δρόμοι: Πρώτος δρόμος. Να βοηθάει τη δική του αστική τάξη να εξοπλιστεί, να υποστηρίζει τις επιστρατεύσεις που έχουν τάχα σκοπό την υπεράσπιση της ουδετερότητας και να διατρέχει καθημερινά τον κίνδυνο να συρθεί στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Σε περίπτωση «νίκης» σε έναν τέτοιο πόλεμο να πεινάει, να καταγράφει 100.000 νεκρούς, να βάζει στις τσέπες της ελβετικής αστικής τάξης κι άλλα δισεκατομμύρια πολεμικά κέρδη, να της εξασφαλίζει νέα επικερδή επένδυση κεφαλαίων στο εξωτερικό και να περιέλθει σε νέα οικονομική εξάρτηση από τους ιμπεριαλιστές «συμμάχους» του -τις μεγάλες Δυνάμεις.
Δεύτερος δρόμος. Σε στενή συμμαχία με τις διεθνιστικές επαναστατικές μειοψηφίες όλων των μεγάλων Δυνάμεων να παλέψει αποφασιστικά ενάντια σ’ όλες τις «αστικές κυβερνήσεις» και πρώτ’ απ’ όλα ενάντια στη δική τον «αστική κυβέρνηση», να μην έχει καμιά «εμπιστοσύνη» τόσο στη δική του αστική κυβέρνηση γενικά όσο και στους λόγους της για διαφύλαξη της ουδετερότητας και να καλέσει ευγενικά τους σοσιαλπατριώτες να μετακομίσουν για την Γκριτλιανή Ένωση.
Σε περίπτωση νίκης να απαλλαγεί μια για πάντα από την ακρίβεια, την πείνα και τους πολέμους και μαζί με τους Γάλλους, τους Γερμανούς κτλ. εργάτες να ανάψουν τη σοσιαλιστική επανάσταση.
Και οι δυο δρόμοι δύσκολοι και οι δυο απαιτούν θυσίες. Το ελβετικό προλεταριάτο πρέπει να διαλέξει: Θέλει να προσφέρει αυτές τις θυσίες στην ιμπεριαλιστική αστική τάξη της Ελβετίας και σε έναν από τους συνασπισμούς των μεγάλων Δυνάμεων ή στην υπόθεση της απελευθέρωσης της ανθρωπότητας από τον καπιταλισμό, από την πείνα, από τους πολέμους;
Το προλεταριάτο πρέπει να διαλέξει.
Γράφτηκε στα γερμανικά ανάμεσα στις 13 και 17 (26 και 30) Γενάρη 1917.
Δημοσιεύτηκε στις 31 Γενάρη και την 1 η Φλεβάρη 1917
στην εφημερία Volksrecht, αρ. φΰλ. 26 και 27.
Υπογραφή: -c-
Στα ρωσικά πρωτοδημοσιεύτηκε το 1931 στη Λενινιστική Συλλογή, τόμ. XVII.
Δημοσιεύεται σύμφωνα με το χειρόγραφο.
Μετάφραση από τα γερμανικά.
1)Το άρθρο «Δώδεκα σύντομες θέσεις για την υποστήριξη από μέρους του Γκ. Γκρόιλιχ της υπεράσπισης της πατρίδας» το έγραψε ο Β. Ι. Λένιν απαντώντας σε σειρά άρθρων του Ελβετού σοσιαλσοβινιστή Γκ. Γκρόιλιχ, που δημοσιείΓτηκαν με το γενικό τίτλο «Zur Landesverteidigung» («Σχετικά με την υπεράσπιση της πατρίδας») στη σοσιαλδημοκρατική εφημερίδα της Ζυρίχης Volksrecht, αρ. φύλ. 19-22, στις 23-26 Γενάρη 1917.
