Η Πολιτική Μαζική Απεργία
Ρόζα Λούξεμπουργκ
Στη Γερμανία, το πρόβλημα της πολιτικής μαζικής απεργίας είχε τεθεί και νωρίτερα, κάτω από την ισχυρή πίεση της μεγάλης Ρωσικής Επανάστασης του 1905, μια επανάσταση, στην οποία η χρήση της μαζικής απεργίας επέφερε και την ήττα και τη νίκη για το ρωσικό προλεταριάτο. Αποτέλεσμα αυτής της συζήτησης ήταν η απόφαση του κομματικού συνεδρίου της Ιένας (Σεπτέμβριος 1905). Η απόφαση αυτή ανέδειξε την πολιτική μαζική απεργία ως όπλο του προλεταριάτου, που μπορεί να εφαρμοστεί και στη Γερμανία.
Μετά, ακολούθησε μια περίοδος, όπου ο διάλογος πάνω στο πρόβλημα υποχώρησε. Έπειτα, το 1910, υπήρξε μια αρκετά εκτεταμένη, ζωηρή συζήτηση για την πολιτική μαζική απεργία σε σύνδεση με τον αγώνα μας να προστατέψουμε το δικαίωμα ψήφου στην Πρωσία. Οι μαζικές δράσεις τότε διακόπηκαν εσκεμμένα και η προσοχή μας στράφηκε στις εκλογές του Ράιχσταγκ, το 1912. Η μαζική απεργία εξαφανίστηκε ξανά από τη συζήτηση. Τώρα βλέπουμε, ότι το θέμα συζητιέται πάλι σε συναντήσεις και σε τοπικές και περιφερειακές συνδιασκέψεις. Ακόμα και το συνέδριο του κόμματος δεν μπορεί παρά να υιοθετήσει μια σοβαρή τοποθέτηση πάνω στο ζήτημα.
Εφόσον γίνεται φανερό, ότι η μαζική απεργία διεγείρει το ενδιαφέρον των συντρόφων του κόμματος, κανείς δεν μπορεί να θεωρεί, ότι η όλη συζήτηση έχει αναδειχθεί μόνο από κάποιους λίγους υποστηρικτές της μαζικής απεργίας. Είναι ταυτισμένη με την οικονομική κατάσταση. Τέτοιες συζητήσεις, πηγάζουν πάντα απ’ την ανάγκη του κόμματος να παροτρύνει το κίνημα να κάνει ένα σημαντικό βήμα μπροστά, ενώ πηγάζουν κι από την αντίληψη των συντρόφων του κόμματος, πως δεν μας βοηθούν οι κριτικές, που ξεγράφουν την όλη συζήτηση σαν μια απάτη, για την οποία ευθύνονται μερικοί δύστροποι.
Πώς και πότε ξεκίνησε αυτή η συζήτηση; Στη συνάντηση του Βίλμερσντορφ; Αυτό είναι λάθος, ωστόσο μπορεί να συγχωρεθεί σε εκείνους, που διαβάζουν μονάχα την Vorwärts. Διότι ομολογουμένως ο σύντροφος Φρανκ υποκίνησε τη συζήτηση πάνω στην πολιτική μαζική απεργία, στη συνάντηση στο Βίλμερσντορφ. Πολύ πριν η μαζική απεργία είχε συζητηθεί στο Βερολίνο, σύντροφοι του κόμματος είχαν ασχοληθεί με αυτή. Εάν είναι σίγουρο, ότι η στοιχειώδης δύναμη των μαζών έχει τώρα, για τρίτη φορά, βάλει στην ατζέντα το ζήτημα της πολιτικής μαζικής απεργίας, τότε πρέπει να το καλωσορίσουμε και να αντιληφθούμε με βάση αυτό, ότι δεν μπορούμε πια να αποφύγουμε την εφαρμογή αυτής της πολύτιμης μεθόδου για την ταξική πάλη. Γι΄αυτό και είναι απαραίτητο να εξετάσουμε το θέμα της μαζικής απεργίας σε όλες του τις πλευρές. Η ερώτηση βέβαια απέχει πολύ από το να απαντηθεί. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να συζητηθεί αρκετά, έτσι ώστε οι μάζες να εξοικειωθούν με τον τρόπο, με τον οποίο αυτό το μέσο πάλης πρέπει να αξιοποιηθεί.
Σε σχέση με την παρούσα συζήτηση, βλέπουμε από τη μία πλευρά ένθερμους υποστηρικτές της μαζικής απεργίας να είναι υπέρ του κομματικού συνεδρίου, σε διαβούλευση με τη Γενική Επιτροπή των συνδικάτων, αναθέτοντας στην Εκτελεστική Επιτροπή του κόμματος να προετοιμάσει το δρόμο για τη μαζική απεργία. Μάλιστα, απαιτούν να ξεκινήσουμε να εκπαιδεύουμε τους εργάτες για τη μαζική απεργία. Προτείνουν επίσης την προετοιμασία της μαζικής απεργίας με βάση το βελγικό πρότυπο. Αυτές είναι οι απαιτήσεις μιας μόνο ομάδας. Μία άλλη ομάδα, αμέσως εξέφρασε την έντονη επιφύλαξή της σε οποιοδήποτε «φλερτ με την ιδέα της μαζικής απεργίας». Είπαν, ότι είναι υπερβολικά επικίνδυνη για τη ζωή του κόμματός μας, αφού στη Γερμανία είμαστε πολύ μακριά από το να είμαστε έτοιμοι για συμμετοχή σε μαζική απεργία. Αναπτύσσουν το επιχείρημα, ότι το κόμμα θα δεχόταν ήττα, την οποία δεν θα μπορούσε να ξεπεράσει για δεκαετίες.
Οι υποστηρικτές του αιτήματος για μαζική απεργία όσο το δυνατόν πιο άμεσα, ανήκουν σε διάφορα πολιτικά ρεύματα. Ο σύντροφος Φρανκ, ο οποίος υποστηρίζει τη μαζική απεργία, αντιπροσωπεύει τη σχολή του πολιτικού οπορτουνισμού. Στο Μπάντεν, υποστηρίζει το σχηματισμό ενός μεγάλου συνασπισμού με τους εθνικοφιλελεύθερους. Η πολιτική του είναι πολύ απλή. Επιδιώκεται μια μεγαλοπρεπή πολιτική στο κοινοβούλιο με όλες τις μεθόδους της πολιτικάντικης τακτικής, συνδιαλέγεται με τα αστικά κόμματα, προβάλλει ένα μεγάλο μπλοκ ολόκληρης της Αριστεράς. Παρ’ όλα αυτά, όταν αυτή η πολιτική αποτυγχάνει -πράγμα που είναι βέβαιο- να προωθήσει την υπόθεση του προλεταριάτου ένα βήμα παραπέρα, α! τότε οι εργάτες βγαίνουν στους δρόμους και ξεκινούν τη μαζική απεργία. Η στάση του Φρανκ είναι ένα τέλειο παράδειγμα του πώς να μην προετοιμάσεις μια μαζική απεργία.
Η μαζική απεργία δεν είναι κάτι, που μπορεί κάποιος να φτιάξει, όποτε του χαλάνε τα κοινοβουλευτικά του κόλπα. Μια μαζική απεργία, που έχει προκύψει κάτω από τέτοιες συνθήκες, είναι εξ’ αρχής χαμένη υπόθεση. Οι πολιτικοί απατεώνες που πιστεύουν ότι μπορούν να επικαλούνται τη μαζική απεργία και μετά να την τερματίζουν με ένα κούνημα του χεριού τους, έχουν λάθος. Αυτό δεν μπορεί να γίνει. Οι μαζικές απεργίες μπορούν να λάβουν χώρα, μόνο όταν υπάρχουν οι ιστορικές προϋποθέσεις γι’ αυτές. Δεν μπορούν να εφαρμοστούν με μια διαταγή. Δεν αποτελούν μια τεχνητή μέθοδο, που μπορεί να εφαρμοστεί, όποτε το κόμμα έχει κάνει λάθος με τις πολιτικές του, με σκοπό να μας απαλλάξουν από το τέλμα. Όταν οι ταξικές αντιπαραθέσεις έχουν γίνει τόσο σαφείς και η πολιτική κατάσταση τόσο έντονη, ώστε τα κοινοβουλευτικά μέσα δεν είναι πλέον επαρκή, για να προωθήσουν την υπόθεση του προλεταριάτου, τότε η μαζική απεργία είναι απολύτως απαραίτητη και παρ’ όλο που μπορεί να μην φέρει άνευ όρων νίκη, είναι εξαιρετικά χρήσιμη για την υπόθεση του προλεταριάτου.
Μόνο όταν η κατάσταση έχει φτάσει στα άκρα, χωρίς να υπάρχει πλέον ελπίδα για συνεργασία με τα αστικά κόμματα, ιδιαιτέρως με τους φιλελεύθερους, αποκτά το προλεταριάτο την απαραίτητη ώθηση για την επιτυχία της μαζικής απεργίας. Επομένως, η μαζική απεργία δεν συμβιβάζεται με μια πολιτική επικεντρωμένη στον κοινοβουλευτισμό.
Το βελγικό κίνημα είναι μια πηγή πληροφοριών γα το πρόβλημα της μαζικής απεργίας. Αφού ακύρωσαν την πολλαπλή ψήφο με τη μαζική απεργία, οι Βέλγοι σύντροφοί μας επικέντρωσαν τις προσπάθειές τους στο κοινοβούλιο. Αυτό σήμαινε, ότι η μαζική απεργία μπήκε στον πάγο. Όλες οι προλεταριακές δράσεις διεκόπησαν, ως μέρος ενός συνολικού σχεδίου να συνδυαστούν με την αστική Αριστερά, για να επιτευχθεί το δικαίωμα της καθολικής ψηφοφορίας. Αλλά οι εκλογές του 1912 έφεραν την ολοκληρωτική κατάρρευση του φιλελευθερισμού και ό,τι απέμεινε από αυτόν πήγε στο στρατόπεδο της αντίδρασης. Τότε ξέσπασε μια θύελλα αγανάκτησης. Αμέσως μετά τις εκλογές, το ζήτημα της μαζικής απεργίας επανεμφανίστηκε, αλλά οι ηγέτες της βελγικής Σοσιαλδημοκρατίας, οι οποίοι είχαν στηρίξει την πολιτική τους στη συνεργασία με τους φιλελεύθερους, προσπάθησαν να καθησυχάσουν τις μάζες, υποσχόμενοι να ασχοληθούν με τη μαζική απεργία αργότερα. Έτσι ξεκίνησε η συστηματική αναβολή της μαζικής απεργίας. Αντί για μια στοιχειώδη αντίδραση, ξεκίνησε μία νέα τακτική. Έγιναν προετοιμασίες για νέα μαζική απεργία, με στόχο να προετοιμαστεί σε ένα μήνα.
Μετά από προετοιμασίες εννέα μηνών, οι μάζες δεν μπορούσαν να συγκρατηθούν. Η απεργία τελικά ξέσπασε και κράτησε για δέκα μέρες με αξιοθαύμαστη πειθαρχία. Το αποτέλεσμα ήταν αυτό: η απεργία διεκόπη, με αφορμή μια πρώτη υποτιθέμενη παραχώρηση, μια παραχώρηση η οποία ουσιαστικά δεν εξέφραζε τίποτα. Οι Βέλγοι σύντροφοι δεν ένιωσαν ότι είχαν πετύχει κάποια νίκη. Βλέπουμε λοιπόν, ότι η μαζική απεργία, που χρησιμοποιήθηκε σε συνδυασμό με την πολιτική του μεγάλου συνασπισμού, επέφερε μονάχα πισωγυρίσματα. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, θα απορρίψουμε οποιαδήποτε πρόταση για διαμόρφωση ενός μεγάλου συνασπισμού στο νότο, ενώ την ίδια στιγμή ξεκινάμε μαζική απεργία στην Πρωσία.
Απ’ την άλλη πλευρά, λέγεται, ότι θα δρούσαμε πρόωρα, εάν προπαγανδίσουμε τη μαζική απεργία στη Γερμανία, διότι είμαστε λιγότερο ώριμοι γι΄αυτό, απ’ ό,τι το προλεταριάτο σε άλλες χώρες. Εμείς στη Γερμανία έχουμε τις ισχυρότερες οργανώσεις, τα πιο γεμάτα ταμεία, το μεγαλύτερο κοινοβουλευτικό κόμμα και παρ’ όλα αυτά, μόνο εμείς ανάμεσα σε ολόκληρο το διεθνές προλεταριάτο, δεν θεωρούμαστε ώριμοι; Λέγεται ότι, παρ’ όλη τη δύναμή της, η οργάνωσή μας είναι μόνο μια μειοψηφία του προλεταριάτου. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, θα ήμασταν ώριμοι, μόνο όταν ο τελευταίος άνδρας και η τελευταία γυναίκα είχαν εκπληρώσει τα καθήκοντά τους στις εκλογικές τους περιφέρειες. Αυτή είναι μια θαυμάσια στιγμή, για την οποία δεν χρειάζεται να περιμένουμε. Όποτε υποκινήσουμε μια σημαντική δράση, όχι μόνο βασιζόμαστε σε όσους είναι οργανωμένοι, αλλά επιπλέον θεωρούμε, ότι θα συμπαρασύρουν τις μη οργανωμένες μάζες στο πλευρό τους. Ποια θα ήταν η κατάσταση του προλεταριακού αγώνα, αν υπολογίζαμε μόνο τους οργανωμένους;!
Κατά τη διάρκεια της δεκαήμερης γενικής απεργίας στο Βέλγιο, τουλάχιστον τα 2/3 των απεργών ήταν ανοργάνωτοι. Φυσικά δεν πρέπει κανείς να εξάγει το συμπέρασμα, ότι δεν είχε σημασία η οργάνωση. Η δύναμη της οργάνωσης βρίσκεται στην αντίληψη της για το πώς να τραβήξει την κατάλληλη στιγμή τους μη οργανωμένους στη δράση. Η αξιοποίηση τέτοιων καταστάσεων είναι μια μέθοδος, η οποία μπορεί να φέρει μεγάλη αύξηση στις οργανώσεις του κόμματος και των συνδικάτων. Η στρατολόγηση στις ισχυρές οργανώσεις πρέπει να βασίζεται σε μεγάλης κλίμακας και μακροπρόθεσμη πολιτική. Αλλιώς, οι οργανώσεις σίγουρα θα παρακμάσουν. Η ιστορία του κόμματος και των συνδικάτων καταδεικνύει, ότι οι οργανώσεις μας αναπτύσσονται μόνο στην έφοδο. Τότε είναι, που οι μη οργανωμένοι συρρέουν κάτω απ’ τη σημαία μας. Ο τύπος οργάνωσης, που υπολογίζει εκ των προτέρων και με ακρίβεια τις αναγκαίες θυσίες για τη δράση, δεν έχει καμιά αξία. Δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την καταιγίδα. Όλα αυτά πρέπει να ξεκαθαριστούν και δεν πρέπει να χαράζεται τόσο όμορφα η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους οργανωμένους και στους μη οργανωμένους.
Εάν απαιτείται, η κομματική Εκτελεστική Επιτροπή, σε συνεργασία με τη Γενική Επιτροπή, να προετοιμάσει τη μαζική απεργία, τότε οφείλουμε να πούμε, ότι μαζικές απεργίες δεν μπορούν να γίνουν. Αλλά είναι απαραίτητο να αναγνωρίσουμε, ότι στη Γερμανία πλησιάζουμε μια κατάσταση, στην οποία οι μαζικές απεργίες είναι αναπόφευκτες. Έχουμε μόλις γίνει μάρτυρες άλλης μιας νίκης του ιμπεριαλισμού, με την ψήφιση ενός τεράστιου στρατιωτικού προϋπολογισμού. Ενώ πολλά μέλη μας έτρεφαν τόσες ελπίδες στη συνεργασία με τους φιλελεύθερους, βλέπουμε ότι αυτοί οι ίδιοι οι φιλελεύθεροι είναι μαριονέτες του ιμπεριαλισμού. Εάν δυστυχώς, το κοινοβουλευτικό μας κόμμα υποστήριξε τους φόρους ιδιοκτησίας στον οικονομικό προϋπολογισμό, τότε αυτό εντάσσεται στην πρόθεση του να υπάρξει συνεργασία μεταξύ των προοδευτικών και των εθνικοφιλελευθέρων, για να εξαλειφθεί το γαλαζόμαυρο μπλοκ. Παρ’ όλα αυτά, οι φιλελεύθεροι σε συνεννόηση με το γαλαζόμαυρο μπλοκ εξάλειψαν εμάς και πίσω από τις πλάτες των σοσιαλδημοκρατών έφτιαξαν το έκτρωμα του φόρου ιδιοκτησίας. Το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό του κοινοβουλευτικού μας κόμματος προκάλεσε ισχυρές αντιδράσεις στον σοσιαλδημοκρατικό Τύπο του εξωτερικού και στις δικές μας συνεδριάσεις. Θα έχουμε ζωηρές συζητήσεις πάνω σ’ αυτό το θέμα στο συνέδριο του κόμματος.
Ο θρίαμβος του ιμπεριαλισμού με το στρατιωτικό νομοσχέδιο μας έδωσε για άλλη μια φορά το επώδυνο μάθημα, ότι δεν μπορούμε πια να στηριζόμαστε στους φιλελεύθερους. Γι΄αυτό το λόγο, είναι απαραίτητο να ανοίξουμε τα μάτια στις μάζες. Είναι γεγονός, πως οι βουλευτές μας είχαν την ψευδαίσθηση, ότι θα μπορούσαν να σχηματίσουν ένα συνασπισμό με τους φιλελεύθερους ενάντια στο Μπλε-Μαύρο Μπλοκ κι ότι αυτή η ψευδαίσθηση είχε ως αποτέλεσμα ένα άθλιο φιάσκο. Ζούμε σε μια εποχή, στην οποία δεν μπορεί πλέον να υπάρξει κοινοβουλευτική διέξοδος για το προλεταριάτο. Γι’ αυτό, πρέπει οι ίδιες οι μάζες να βγουν στο προσκήνιο της δράσης. Οι εξελίξεις έχουν πάρει τέτοια τροπή, ώστε η μαζική απεργία δεν θα εξαφανιστεί από την ατζέντα στη Γερμανία. Δεν τίθεται θέμα προετοιμασίας της μαζικής απεργίας. Αντίθετα, πρέπει να εξασφαλίσουμε, ότι η πολιτική μας εκφράζει την πλέον αναγκαία δυναμική στην παρούσα κατάσταση.
Η τελευταία φάση της κομματικής μας πολιτικής ξεκινά από την εκλογική νίκη του 1912. Είχαμε εναποθέσει τις μεγαλύτερες ελπίδες μας εκεί. Ένα άρθρο του Κάουτσκι, τυπωμένο στην Vorwärts, ανέφερε, ότι αναδυόταν ένας νέος φιλελευθερισμός. Αυτή ήταν μια καταστρεπτική ψευδαίσθηση, αλλά εξηγήσιμη με βάση το σύνθημα της μετριοπάθειας για τις επαναληπτικές εκλογές.
Η μετριοπάθεια είναι απαράδεκτη πολιτική. Ως αποτέλεσμα της μετριοπάθειας, είχαμε αβάσιμες ελπίδες για ένα νέο φιλελευθερισμό, εξ’ ου και η υπερβολική αναμονή, λόγω του ενδεχόμενου να επιλεγεί ένας Σοσιαλδημοκράτης για πρόεδρος του Ράιχσταγκ. Όλες αυτές οι ελπίδες διαψεύστηκαν και έδειξαν, ότι η πολιτική και η τακτική μας έχουν πλέον ξεπεραστεί. Τώρα γινόμαστε μάρτυρες του θορύβου για τις γιορτές του Ιωβηλαίου και την επίσκεψη του αιμοσταγούς Τσάρου στην Αυλή του Βερολίνου. Αυτή η ευκαιρία θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί, για να υποκινήσει μια κάποιου είδους δημοκρατική δράση. Έχουμε μόνο τέσσερα εκατομμύρια σοσιαλδημοκράτες, ούτως ώστε να μπορούμε να συρθούμε σε μια ποντικότρυπα όταν έρθει για επίσκεψη ο αιμοσταγής Τσάρος; Πόσους υποστηρικτές θα μπορούσαμε να κερδίσουμε, αν είχαμε οργανώσει μια διαμαρτυρία!
Αν θέλουμε να αποδείξουμε, ότι είμαστε άξιοι για τα επερχόμενα σπουδαία γεγονότα, τότε δεν πρέπει να ξεκινήσουμε από τη λάθος άκρη, προσπαθώντας να κάνουμε τεχνικές προετοιμασίες για τη μαζική απεργία. Όταν οι συνθήκες είναι ώριμες, η τακτική της μαζικής απεργίας θα προκύψει από μόνη της. Ας μη βασανίσουμε το μυαλό μας, για να την υποστηρίξουμε την κατάλληλη στιγμή. Αυτό που είναι απαραίτητο, είναι να παρακολουθείτε την εφημερίδα του κόμματος, για να εξασφαλιστεί, ότι είναι το όργανό σας και εκφράζει την άποψη και τη διάθεσή σας.
Πρέπει επίσης να αντιληφθείτε, μέσα από αυτή, ότι οι βουλευτές μας νιώθουν μια μαζική πίεση από πίσω ώστε να μην σχεδιάζουν τέτοια καταστροφική δράση όπως η περίπτωση του στρατιωτικού προϋπολογισμού. Διαμορφώστε την οργάνωση έτσι ώστε να μην χρειάζεται να περιμένετε διαταγές από τα πάνω αλλά εσείς να κατέχετε τα ηνία της διοίκησης στα χέρια σας. Δεν πρέπει να αποπροσανατολίζεστε με τεχνικές λεπτομέρειες, όπως η αναδιοργάνωση των εισφορών για κοινωνικές εκδηλώσεις και του συστήματος αντιπροσώπων.
Όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά, αλλά η προσοχή σας πρέπει να εστιάζει πάνω απ’ όλα στις γενικές κατευθυντήριες αρχές της πολιτικής μας στο κοινοβούλιο και στη χώρα. Η πολιτική μας δεν πρέπει να διατυπώνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε οι μάζες να βρίσκονται πάντα προ τετελεσμένων γεγονότων. Πάνω απ’ όλα, πρέπει να αντιληφθείτε, ότι η εφημερίδα είναι ένα σημαντικό όπλο, που κρατά τα μυαλά του λαού μακριά απ’ το σκοτάδι. Οι μάζες πρέπει οι ίδιες να ακουστούν, προκειμένου να προωθήσουν την υπόθεση του κόμματος. Τότε θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε το μέλλον με σιγουριά. Η ιστορία θα κάνει τη δουλειά της. Κοιτάξτε να κάνετε και εσείς τη δική σας.
Vorwärts 24/7/1913
Μετάφραση: Κ.Α.
Πηγή: https://krisikaikritiki.wordpress.com/2015/12/14/%ce%b7-%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%bc%ce%b1%ce%b6%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b1%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%b3%ce%af%ce%b1/
