Λατινική Αμερική : Τα συνδικάτα στην Αργεντινή αναζητούν με ωδίνες την χειραφέτηση τους

argentina

 

Μετάφραση, απόδοση, επιμέλεια Βέρα Ξηρόπητα

Στις αρχές αυτές του αιώνα μεγάλες ουρές σχηματίζοταν στις πόρτες των εργοστασίων της Αργεντινής κάθε φορά που εκείνα έψαχναν για εργαζόμενους. Η ανεργία ξεπερνούσε το 20% και οι  επιτροπές εργαζομένων  αποτελούσαν ένα σπάνιο φαινόμενο. Δεν ήταν καιροί για εργατικές διεκδικήσεις. Τώρα, η ανεργία έχει μειωθεί στο 6,9%, οι ουρές δεν υπάρχουν σε αυτό το βαθμό, και η συνδικαλιστική δύναμη κάνει αισθητή την παρουσία της στις εταιρείες, τόσο που την περασμένη Τρίτη, η απεργία  των συνδικάτων παρέλυσε σχεδόν ολόκληρη τη χώρα.

Τα συνδικάτα είχαν κάποιο εκτόπισμα στο πολιτικό και εργατικό κόσμο της Αργεντινής, ιδιαίτερα μετά την πτώση του περονισμού κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1940, αλλά με τις ιδιωτικοποιήσεις,  τις μαζικές απολύσεις και την ευελιξία στην εργασία που υιοθέτησε η περονική κυβέρνηση, του νεοφιλελεύθερου  Carlos Menem (1989-1999),  έχασαν  τη δύναμή τους. « Με τόση ανεργία,  η αδυναμία των συνδικάτων ήταν αισθητή.

Πολλοί συνδικαλιστές συνέπλευσαν με την εξουσία σαν εργασιακοί παράγοντες δημοσίων έργων ( στην υγεία και στον τουρισμό). Έκδηλο παράδειγμα ο γραμματέας των ανθρώπινων δικαιωμάτων του Κέντρου των Εργατών της Αργεντινής (CTA), και κιρχνεριστής, ο Victorio Paulón.  Σε αυτά τα πλαίσια, «οι μισθολογικές διαπραγματεύσεις ήταν παγωμένες», σημειώνει η κοινωνιολόγος Cecilia Anigstein, ερευνήτρια του Εθνικού Συμβουλίου Επιστημονικών Ερευνών.

Η επίδραση του Περονισμού

Η κατάσταση για τους εργαζόμενους άρχισε να εξομαλύνεται, κατά την κυβερνητική θητεία του περονιστή Néstor Kirchner (2003-2007). Η κυβέρνηση του οποίου  υιοθέτησε – υπό την πίεση του εργατικού κινήματος- το αίτημα της αύξησης των μισθών, ώστε αυτοί να κυμαίνονται πάνω από το ύψος του πληθωρισμού.

Ποτέ πριν η Αργεντινή δεν είχε ζήσει  τόσο πολλά συναπτά έτη, συλλογικών διαπραγματεύσεων εργασίας. «Ο συνδικαλισμός αναλάμβανε ξανά έναν πρωταγωνιστικό ρόλο», προσθέτει η Anigstein. «Οι εσωτερικές επιτροπές (συμβούλια), οι οποίες υπήρξαν ανέκαθεν ισχυρές στην Αργεντινή, “επέστρεψαν”, και σήμερα έχουν ισχυρό ρόλο στις μισθολογικές διαπραγματεύσεις. Πρόκειται για μια νέα εργατική τάξη που θα ανανεώσει την συνδικαλιστική ηγεσία μέσα σε πέντε ή δέκα χρόνια », προβλέπει η ίδια. Καθώς ακόμη και σήμερα, πολλοί ηγέτες των συνδικάτων είναι οι ίδιοι όπως στη δεκαετία του ’90.

Ενδεικτικό παράδειγμα η επαρχία της Σάντα Φε, όπου δημιουργούνται μικτές επιτροπές που ελέγχουν τα εργατικά ατυχήματα. Η κοινωνιολόγος Anigstein τονίζει ότι οι νέες επιτροπες των εργοστασίων είναι περισσότερο πολιτικοποιημένες. Αναμεσά τους βρίσκονται περονιστές,  κιρχνεριστές όσο και αντιπολιτευόμενοι, ακόμη και  τροτσκιστές. Οι τελευταίοι είναι αυτοί, που οι εργοστασιάρχες φοβούνται περισσότερο, εξαιτίας του διαπραγματευτικού τους πείσματος και των ανυποχώρητων θέσεων τους.  «Η συνεχής δράση των εργατικών επιτροπών, ενίσχυσε ιδιαίτερα τη συνδικαλιστική οργάνωση. Καθώς οι εκπρόσωποι των εργατικών επιτροπών όλο και περισσότερο συγκαλούν συνελεύσεις και απειλούν με απεργίες. Μάλιστα, οι εταιρίες έχουν θορυβηθεί σε τέτοιο βαθμό που βρίσκονται σε αναζήτηση ατόμων στον τομέα του  ανθρώπινου δυναμικού με εμπειρία στις συνδικαλιστικές σχέσεις», ώστε να διαχειριστούν το ρεύμα ανόδου της συνδικαλιστικής οργάνωσης  αναφέρει η Αnigstein.

«Πριν είχαμε 200 ανθρώπους στην ουρά να ζητούν εργασία, και τα συνδικάτα ήταν απασχολημένα με τα «κάμπινκγς» τους, ωστόσο, τώρα, είναι αρκετά πιο ισχυρά», αναγνωρίζει ένας από τους αντιπροέδρους των βιομηχανιών, ο  Guillermo Moretti. Παραδέχεται ότι η σημερινή κατάσταση στην οικονομία είναι αισθητά βελτιωμένη, ειδικά αν συγκριθεί με την περίοδο της κατάρρευσης της οικονομικής δραστηριότητας που υπέστη  η χώρα στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα.

Επίσης, το συγκεκριμένο εργοδοτικό στέλεχος κρίνει ως θετικές της μικτές επιτροπές ασφάλειας και υγιεινής που δημιουργήθηκαν πριν τρία χρόνια στις εταιρείες της περιοχής του, στη Σάντα Φε, από το Σοσιαλιστικό Κόμμα.

Ωστόσο, παραδέχεται ότι οι πολυεθνικές εταιρείες δυσανασχετούν με τον αυξημένο βαθμό προστατευτισμού της εργασιακής διαδικασίας , καθώς αυξάνονται τα κόστη του παραγωγικού κύκλου, σε διάσταση  με τις υπόλοιπες χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπου η αξία της εργατικής δύναμης όπως και το κόστος εργασίας βρίσκεται σε μηδαμινά επίπεδα.

Η κατάσταση βέβαια στο εργατικό κίνημα δεν είναι η ιδανική. Καθώς δεν έχουν όλα τα συνδικάτα την ίδια δύναμη, ενώ  ένα ποσοστό της τάξης του 34,5% των εργαζομένων στην Αργεντινή  απασχολούνται ανασφάλιστοι και χωρίς καμία συνδικαλιστική προστασία.

Διαπλοκή πολιτικής εξουσίας και συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας

Αν και οι αντιπρόσωποι των εργατών έχουν ανακτήσει τη δύναμή τους σε σχέση με τα τέλη του περασμένου αιώνα, η πολιτική επίδρασή τους έχει μειωθεί. Βασική αιτία αυτού του γεγονότος, είναι η χρησιμοποίηση από συνδικαλιστικά στελέχη της δύναμης που αντλούν από τα συνδικάτα, ώστε να αποκτούν ρόλο στις διαδικασίες των κυβερνητικών αποφάσεων.   Γλαφυρό παράδειγμα είναι ο Moyano -κυρίαρχος εκπρόσωπος της συνδικαλιστικής ηγεσίας που «διέλυσε» τις σχέσεις του με την Πρόεδρο της Αργεντινής, Cristina Fernadez, με αποτέλεσμα  να μειωθεί η πολιτική επιρροή της συνδικαλιστικής ηγεσίας στις κυβερνητικές αποφάσεις.

Ωστόσο στην πραγματικότητα, ούτε οι συνδικαλιστές κιρχνεριστές έχουν τόση μεγάλη επίδραση στη κυβέρνηση, ούτε ο Moyano και οι υπόλοιποι της αντιπολίτευσης έχουν τη δύναμη να βλάψουν την εξουσία της Fernadez, ή αυτούς που διεκδικούν τη θέση της από τον περασμένο Δεκέμβριο.

«Το σπάσιμο της συμμαχίας μεταξύ του κιρχνερισμού και του Moyano, έβλαψε την τυπική διαπραγματευτική ικανότητα των συνδικάτων, αλλά ακόμη η συνδικαλιστική παρουσία στους χώρους δουλειάς είναι ισχυρή, ανοίγοντας τον δρόμο για μια αυτοτελή έκφραση των συμφερόντων των εργαζόμενων, που δεν θα είναι ευθεία απόρροια του εναγκαλισμού συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας και πολιτικής εξουσίας. Αυτό άλλωστε, θα διαπιστωθεί με το πέρας του χρόνου», τονίζει η Αnigstein.

πηγή: El País, Alejandro Rebossio: Los sindicatos argentinos recuperan poder ante las compañías http://internacional.elpais.com/internacional/2015/03/31/actualidad/1427822368_586825.html

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *